واشنگتن پست: نقشه‌خوانی تونل‌های حماس ممکن بود

طی چند روز گذشته اسرائیل به حملات زمینی خود به غزه پایان داده و مدعی شد به هدف تاکتیکی خود دست یافته است: تمام «تونل های» شناخته شده حماس نابود شده است.

به نقل از واشنگتن پست، اما با توجه به ویرانی هایی که این ارتش نظامی در غزه به بار آورده- صدها فلسطینی بی گناه کشته و هزاران نفر مجروح و آواره شده اند- و هزینه ای که اسرائیل در حوزه نظامی و اعتبار بین المللی پرداخت کرد، ارزش این سوال را دارد که: آیا راه دیگری برای حل این مشکل نبود؟

یوسی لانگوتسکی، یک زمین شناس اسرائیلی که پیشگام جستجوی موفقیت آمیز ذخایر گاز طبیعی اسرائیل زیر بستر دریای مدیترانه بوده به جورازلم پست گفت که یک دهه پیش از ارتش خواسته بود که برای مکان یابی تونل های حماس از تخصص زمین شناسان استفاده کند اما آنها نظر وی را رد کردند. پاول باومن، متخصص ژئوفیزیک و کارشناس اکتشاف حفره های زیرزمینی به تامیز آو اسرائیل گفت که چندین سال پیش به ارتش اسرائیل گفته بود که چطور می توانند این تهدید تونلی را نقشه خوانی کنند اما این پیشنهاد هرگز پیگیری نشد. 

نیگل نولز، بنیانگذار شرکت نقشه برداری ژئوتک بریتانیا که به مشتریان خود در مکان یابی خطوط مخفی لوله، تونل، معدن و دیگر «تهدیدات» زیرزمینی کمک می کند توضیح داد که اسرائیل چطور می تواند از سیستم تصویربرداری مقاومت ویژه برای تهیه تصاویر زیرسطحی که به کارشناسان امکان مکان یابی احتمالی تونل ها را می دهد، استفاده کنند. با استفاده از چنین سیستمی می توان تا عمق بیش از 100 فوت- عمق گزارش شده تونل های حماس- را مشاهده کرد. 

به نظر می رسد این نوع فناوری برای ارتش اسرائیل یک راز نبوده است. یکی از مقامات رسمی اسرائیل که در برنامه ریزی های نظامی مشارکت دارد به واشنگتن پست گفت در واقع پس از آنکه حماس از یک تونل برای گرفتن گیلاد شالیت، سرباز اسرائیلی در سال 2009 استفاده کرد، ارتش اسرائیل حدود 10 تونل را مکان یابی و ویران کرده است.

اما مقامات تصمیم گیرنده اسرائیلی فناوری ردیابی تونل را برای سرمایه گذاری مرزی بسیار ابتدایی می دانند. اسرائیل این راهکار را تنها به عنوان یک راه حل جزئی می بیند، نه یک عامل تغییردهنده بازی مانند سیستم ضدموشکی گنبد آهنین. تونل هایی که شبه نظامیان را قادر به حرکت زیرزمینی می کند اما به اسرائیل ختم نمی شوند، در سیستم نقشه خوانی مرزی دیده نمی شوند. ضمن اینکه گفته می شود اسرائیل بیشتر از آنکه بداند این تونل ها در کدام محل به اسرائیل ختم می شوند، در مورد محل آنها در غزه اطلاع دارد و همین مسئله حمله را برای برنامه ریزان نظامی که مسئول ردیابی و نابودی تونل ها هستند، جذاب تر می کند.

شاید مهمتر از تردید ارتش، تصمیمات رهبری سیاسی اسرائیل باشد. با وجود آنکه تهدید تونل ها، اخیرا از سوی اسرائیل با بکارگیری اصطلاحات زمین شناسی مطرح شده تا حمایت عمومی برای حملات زمینی جلب شود، غزه طی سال های اخیر از نظر استراتژیک در مقایسه با برنامه هسته ای ایران و ذخایر موشکی حزب الله، از اولویت کمتری برخوردار بوده است. 

خوب است بدانیم که سیستم گنبد آهنین در ابتدا به درستی کار نمی کرد. دست کم یک میلیارد دلار برای توسعه و استقرار این فناوری صرف شد و مخالفت های سیاسی بسیاری در داخل اسرائیل با صرف چنین هزینه ای برای یک سیستم دفاعی به خصوص از سوی ارتش صورت گرفت. اما پس از جنگ سال 2006 با حزب الله که اسرائیل پاسخی به موشک پرانی های آنها نداشت، این سیستم به اولویت مهمتری تبدیل شد. و امروز اسرائیل از فناوری برخوردار است که می تواند یک راکت را در آسمان بزند.

اما اگر اسرائیل همین میزان انرژی را صرف یک فناوری با پیچیدگی های کمتر که لازمه نقشه خوانی تونل ها در یک مرز کوتاه 32 مایلی است، می کرد شاید می توانست تهدیدات امروز را از راهی که تلفات کمتری دارد، خنثی کند. به هر حال اسرائیل از نظر تکنولوژیک چندان عقب افتاده نیست، و تونل ها برخلاف راکت ها، اهداف متحرکی نیستند.