صبح فردا اولين استيضاح
دولت اعتدال گرا از سوي مجلس اصولگرا رونمايي مي‌شود. درست يک سال و 5 روز
پس از راي اعتماد بهارستان به اکثريت کابينه روحاني و 9ماه و 20 روز پس از
آغاز سکانداري رضا فرجي دانا در وزارت علوم قرار است اين عضو کابينه بار
ديگر در معرض راي و تصميم نمايندگان مخالف و موافق قرار گيرد. استيضاح فرجي
دانا اگرچه اولين تقابل دولت يازدهم و مجلس نهم نيست اما جدي ترين
رويارويي اين دو قوه است که از قضا درست در يکسالگي عمر دولت اتفاق
مي‌افتد.
به گزارش انتخاب در کشورها و دموکراسي‌هاي مختلف، معمولا وزراي آموزش يا علوم و به
طور کلي سکانداران دستگاهها و سازمان‌هاي علمي و آموزشي معمولا بيشترين
فاصله‌ها را از سياست و دعواها و زد و بندهاي سياسي و جناحي دارند. در اين
گونه جوامع حرف اول و شايد آخر در تصميم گيريهاي کلان براي انتخاب و انتصاب
سياستگذاران ارشد مراکز آموزشي و مديران دانشگاهي را توانمندي‌هاي علمي و
آموزشي مي‌زند. چه در سياسي ترين و دو قطبي ترين دموکراسي‌ها و چه در
کشورهايي که معمولا دولت‌ها از طريق ائتلاف‌هاي چند حزبي بر روي کار
مي‌آيند به طور معمول انتخاب وزراي علوم( يا معادل آن) چندان درگير و
قرباني دعواهاي پارلمانتاريست‌هاي سياسي کار و رقابت‌هاي معمول درون مجالس و
جوامع نمي‌شود.
در اينگونه کشورها حتي اگر انتخاب
اکثر قريب به اتفاق اعضاي کابينه حاصل رايزني‌هاي سياسي و توافقات حزبي
اهالي دولت و پارلمان باشد، معمولا متولي آموزش و علوم نه از بين سياسيون و
از سوي سياستمداران، که از ميان اهالي فن و به روش تکنوکراسي و با اولويت
شايستگي- و نه وابستگي- برگزيده مي‌شود. از اين رو است که در اين گونه
جوامع حتي در جنجالي ترين و سياسي ترين دولت‌ها هم معمولا کم حاشيه ترين
عضو کابينه وزراي علوم و آموزش هستند.هر ازگاهي هم اگر وزيري يا دولتي به
خاطر مسائل مرتبط با دانشگاهها و مراکز آموزشي از سوي پارلمان بازخواست شود
پيش از اينکه رنگ و بوي سياست داشته باشد از جنس مطالبات شهروندان و مسائل
صنفي و آموزشي است.
اما در ايران ما و در سالهاي اخير
انگار قرار نيست درِ وزارتِ کاملا تکنيکال علوم بر اين پاشنه منطقي بچرخد و
سياسي کارهاي قدرت طلب بي اعتنا به دموکراسي و راي مردم از وزارت علوم
هرچيزي را مطالبه مي‌کنند به جز علم. روحاني در دو ماهه اول آغاز دولتمداري
خود سه بار مجبور به معرفي گزينه پيشنهادي خود براي تصدي سکان وزارت علوم
به بهارستان شد و اکنون هم وزيري که 9 ماه پيش از گردنه سخت گذر راي اعتماد
عبور کرد بار ديگر به بهارستان احضار شده تا استيضاح شود. از قضا رييس
دولت يازدهم به گواه همه اهل نظر در انتخاب گزينه‌هاي خود براي سکانداري
امور دانشگاههاي کشور بيش از هرچيز به توانمندي و مقبوليت اين افراد توجه
داشته است نه خط و ربط سياسي افراد. با اين حال چه در سخت‌گيري‌هاي منجر به
حذف جعفر توفيقي و جعفر ميلي منفرد و چه در تقابل اخير با دولت بر سر فرجي
دانا، ردپاي تندروترين، سياسي ترين و کاسبکارترين افراد به وضوح به چشم
مي‌خورد. هرچقدر هم که ادله رسمي و غير رسمي استيضاح کنندگان و شواهد پيش و
پشت پرده ماجرا را ورق مي‌زنيم، کمتر مي‌توان به چيزي از جنس جانبداري از
علم و آموزش و نظام آموزشي و درس و حساب و کتاب برخورد. هرچه هست بهانه
جويي و سياسي کاري است و مقوله‌هايي که اول و آخر آنها به جدال براي کسب
قدرت و جدل‌هاي جناحي ختم مي‌شود.
24 ساعت مانده به
برگزاري اولين استيضاح دولت يازدهم هرچقدر که فضا در بهارستان و در بين
سياسيون جناح منتقد دولت شفاف نيست در دانشگاهها همه چيز روشن است. در
لايه‌هايي از قدرت و در بين گروهها و تشکل‌هاي شناسنامه دار و تندرو و در
راهروهاي پارلمان، کاسبکارهاي سياسي به شدت مشغول فعاليتند تا بلکه فردا
يکي از موفقترين وزراي کابينه روحاني را از پاستور جدا کنند. در مقابل
اهالي دانشگاه، استادان، دانشجويان و قاطبه آنهايي که دستي بر آتش واقعي
علم و آموزش دارند، آسيمه سر نگران بي سر و ساماني دوباره سکان علم و آموزش
در کشورند و با تومارهاي متعدد و اظهار نظرهاي دلسوزانه از طيف معتدل و
منطق‌پيشه مجلس کوتاه شدن دست سياسي‌کاران و کاسب‌کاران از وزارت علوم را
طلب مي‌کنند. استيضاح روز چهارشنبه اگرچه در ظاهر و روي کاغذ يک روي ديگر
از تقابل بازندگان و برندگان رقابت 24 خرداد 92 و تلاش پايدارها و
دلواپس‌ها براي انتقام گيري از نتيجه انتخابات رياست جمهوري است، اما در
واقع اين رويارويي، تقابل سياسيون معطوف به قدرت و دانشگاهيون معطوف به علم
است. به بيان ساده تر صبح چهارشنبه مردم ايران شاهد رويارويي تاريخي علم و
قدرت در سالن سبز بهارستان خواهند بود.
منبع: ابتکار
