قطر بر سر دوراهی؛ تامین مالی تروریستها یا حفظ متحدان دور و نزدیک

نیویورک تایمز نوشت: کشور قطر که با تامین مالی تروریستها در ستیزه های منطقه؛ خشم متحدان دور و نزدیک خود را برانگیخته ، به صرافت افتاده است برای حفظ قدرت منطقه ای خود, توازنی میان این دو نقش خود ایجاد نماید.

'دیوید دی. کرک پاتریک' در این گزارش تفسیری می نویسد: پادشاهی کوچک و ثروتمند و نفت خیز 'قطر' در حاشیه 'خلیج فارس' و خانه بزرگترین پایگاه نظامی آمریکا در خاورمیانه، سالهاست اگر نه به طور مستقیم، که از طریق شیوخ متمول خود، نقشی قوی در تامین مالی گروههای تروریستی در درگیریهای منطقه ایفا می نماید.

یکی از این شیوخ؛ شیخ 'حجاج العجمی' است که اخیرا از سوی دولت آمریکا به عنوان تامین کننده مالی گروههای وابسته به 'القاعده' در سوریه معرفی شد. شیخ عجمی در سال 2012 در کنفرانسی با حضور شیوخ شیخ نشین های حاشیه 'خلیج فارس' در دوحه در سخنانی اشاره کرد: 'راه کمک کردن به مردم رنج کشیده سوریه این نیست که بیاییم و به اجرای برنامه های بشردوستانه و یا از گروهی همچون 'ارتش آزاد سوریه' مورد حمایت غرب، کمک کنیم '.

وی افزود: 'پول خود را به افرادی بدهید که آن را در راه جهاد صرف می کنند'.

نظری اجمالی به زندگی حرفه ای شیخ عجمی، درکی روشن از سیر روند تبدیل شدن قطر در طول سالیان مدید به یک کشور حامی طیفی وسیع از گروههای اسلامگرا در سراسر منطقه را به ما می دهد. قطر این نقش را با پناه دادن به این نیروها، میانجی گری دیپلماتیک، ارسال کمکهای مالی و در پاره ای موارد نیز با ارسال سلاح ایفا نموده است.

شیخ عجمی و دست کم شش شیخ دیگر که آمریکا آنها را بخش خصوصی تامین کننده مالی گروههای وابسته به شبکه 'القاعده' در سوریه می شناسد، آزادانه در دوحه در این مسیر فعالیت دارند و در مساجد دولتی و گهگاه در شبکه 'الجزیره' تبلیغاتشان را انجام می دهند. دولت قطر هم به لطایف الحیل به این افراد کمک می کند و امکانات و تریبون رایگان در اختیارشان قرار می دهد.

دولت قطر خود در راه حمایت از شورشیان در درگیریهای منطقه کمک هایی عرضه کرده است از جمله فراهم آوردن منبر و تریبون آزاد و رسانه، پول و یا سلاح برای 'طالبان' افغانستان، حماس در غزه، شورشیان در سوریه، پیکار جویان در لیبی و متحدان 'اخوان المسلمین' در سراسر منطقه.

دولت قطر با عرضه این کمکها، خود را نوک تیز حملات انتقادی متحدانش در منطقه از جمله عربستان، امارات، مصر و اسرائیل (رژیم صهیونیستی) قرار داده است. همه این کشورها قطر را 'پدرخوانده تروریستها' در هر کجای دنیا می شناسند.

آمریکا و غرب هم قطر را بابت این مواضع غیرقابل قبولش محکوم می کنند.!

در واشنگتن جمعی قطر را متهم می کنند که مسقیما از گروه موسوم به 'دولت اسلامی عراق و شام' (داعش) پشتیبانی می کند. 'داعش' گروهی است افراط گرا و بشدت تشنه خون که حتی 'القاعده' هم آن را محکوم کرده است.

البته محکوم شدن قطر از جانب پادشاهی های حاشیه 'خلیج فارس' جنبه رقابت قدرت در منطقه نیز دارد. هریک از این پادشاهی ها از گروههای نیابتی خود که در همه ستیزه های منطقه اعم از غزه، لیبی و به خصوص مصر با یکدیگر در حال جنگ اند، حمایت می کنند.

در قطر شبکه 'الجزیره' حامی 'اخوان المسلمین' است و سایر امیر نشین های حاشیه 'خلیج فارس' از اخوان المسلمین بیزارند و آن را یک نیروی به خوبی سازمان یافته که بالقوه تهدیدی برای خود آنهاست، می دانند؛ به همین دلیل این کشورها همگی از کودتا علیه رئیس جمهور اسلامگرای منتخب 'اخوان المسلمین' (محمد مرسی) در مصر حمایت کردند.

قطر شاید تنها پادشاهی حاشیه 'خلیج (فارس)' است که اجازه تامین مالی آزادانه برای گروه 'جبهه النصره' وابسته به القاعده را می دهد.

شیخ 'عجمی' و اغلب سایر اهدا کنندگان مالی گروههای شورشی در کویت مستقرند و از این نقطه دست به تبلیغات و ترغیب اهدا کنندگان در کشورهایی نظیر عربستان می زنند و حتی رسانه های کویت و عربستان را هم در این راه به خدمت می گیرند.

وزارت خزانه داری آمریکا هر دو کشور قطر و کویت را حوزه های قضایی مجاز برای جمع آوری اعانه برای تروریستها طبقه بندی کرده است.

اما به اعتقاد صاحب نظران سیاسی، قطر در حال ایجاد توازن میان این دو نقش مهم خود در منطقه است؛ یکی تامی کننده مالی تندروها و دیگری یکی از نیروهای منطقه با رویای به خشم نیاوردن غرب.

دولت قطر چشمانش را عامدانه به روی جمع آوری پول و سلاح برای گروههای مرتبط با 'القاعده' در سوریه بسته است اما خود این دولت مستقیما در این امر مشارکت ندارد.!

فشارهای غرب باعث شده تا قطر ولو آنکه به طور مختصر، برخی از شبکه های علنی جمع آوری پول برای گروههای تروریستی را قطع کند.

قطر پایگاهی برای گروه مسلح فلسطینی 'حماس' در خاک خود دایر کرده است و برای بقاء این گروه در 'غزه' هم به آن کمک مالی می کند.

اما طبق نظر مقامات آمریکایی و اسرائیلی، برخلاف ایران که به حماس کمک تسلیحاتی عرضه می کند، قطر به این گروه سلاح نمی دهد.

بسیاری از افراد 'طالبان' هم در قطر دفتر دارند و محل سکونتشان در این کشور است و پاره ای از این تعاملات مورد تائید واشنگتن است.

در لیبی و شورش داخلی این کشور که رو به تشدید است، قطر و امارات هریک از جناحهای معارض یکدیگر حمایت می کنند و هریک دارای پیوندهایی ناخوشایند هستند؛ امارات از طرفداران سابق سرهنگ 'معمر قذافی' و نخبگان سابق حکومت او حمایت می کند در حالیکه قطر حامی ائتلاف متشکل از گروههای مسلح اسلامگراست.

در قیام سال 2011 مردم لیبی، قطر از یک گروه اسلامگرای شبه نظامی در 'بنغازی' با نام 'راءف الله الصحتی' که رهبرانش مورد تائید غرب اند اما افرادش افراط گرا هستند حمایت کردند.

افراط گرایان با خروج از این گروه، تشکیلاتی مستقل به نام 'انصار الشریعه ' راه انداختند که نقشی بسزا در مرگ سفیر سابق آمریکا در لیبی ایفا نمود. شبه نظامیان مورد حمایت قطر در لیبی علیه گروه ضد اسلام گرای مورد حمایت امارات می جنگند.

قطر به رهبران در تبعید 'اخوان المسلمین' مامن و پناه داده است اما از عرضه پول به آنها خودداری می کند چراکه وحشت دارد با این کار همسایگانش در 'خلیج (فارس)' را که موافق کودتا علیه اخوان المسلمین بودند با خود دشمن سازد. این کشورها قطر را متهم به حمایت از تروریسم در سوریه و سایر نقاط می کنند.

'پل سالم' از محققان موسسه خاورمیانه در این باره توضیح می دهد: 'امروز دعوای اصلی قطر با همسایگانش بر سر مصر است، نه سوریه'.

وی اشاره می کند که کشورهای عربستان، امارات و سایر کشورهای حاشیه خلیج (فارس) فشار را بر روی قطر افزوده اند'.

از زمان وقوع کودتا در قاهره، کشورهای مصر، عربستان و امارات سفرایشان را از دوحه خارج کرده اند.

شیخ 'شافی العجمی' نیز که از حامیان گروههای وابسته به القاعده در سوریه شناخته شده است در مصاحبه ای با شبکه تلویزیونی 'رتانا' متعلق به عربستان گفته است: 'همه آژانس های اطلاعاتی کشورهای حاشیه خلیج (فارس) در سوریه در حال جنگ با یکدیگرند و همه سعی دارند سهمی از انقلاب سوریه نصیب خود سازند'.

شیخ عجمی علنا به نقش خود در جنگ داخلی سوریه اعتراف کرده و گفت که از شوراهای نظامی مورد حمایت غرب و گاهی اوقات هم از کشور قطر سلاح خریداری می کند.

کویت هم از دیگر کشورهای جمع کننده کمک مالی برای شورشیان سوریه است. هردو شیخ، شافی العجمی و حجاج العجمی هردو کویتی هستند؛ اما دولت قطر می گوید که با همه گروههای افراط گرا و دیدگاههایشان و رفتار خشونت آمیز و جاه طلبی های آنها مخالف است.

اوائل سال 2013 غرب کشورهای حاشیه خلیج فارس را تحت فشار قرار داد تا مانع از جمع اوری پول برای گروههای وابسته به القاعده شوند اما به گفته بسیاری از صاحب نظران، این اقدامات همچنان در قطر رواج دارد. دست کم شش سازمان و موسسه در قطر که در آمریکا جزء سازمانهای تروریستی طبقه بندی شده اند همچنان به این امر مبادرت می ورزند.

در سال 2010 سازمانی که بازوی دولت قطر شناخته می شود در امر احداث مسجدی به ارزش 2/1 میلیون دلار در این کشور مشارکت کرد. این مسجد برای شیخ 'عبدالوهاب الحمیقانی' تامین کننده مالی 'القاعده' در 'شبه جزیره عربی' ساخته می شود.

'حریث الداری' شیخ عراقی و رهبر یکی از قبائل عراق که در سال 2008 حامی مالی تروریستها شناخته شد، در سال 2011 مسجدی نزدیک کاخ ولیعهد قطر احداث کرد.

این شیخ عراقی در مراسم افتتاح مسجد در سخنانی که از شکبه الجزیره پخش شد گفت: 'کشورهای عرب به جز یک یا دو کشور به ما اجازه نمی دهند وارد خاک آنها شویم و با آنها از مشکلاتشان بگوییم'.