شانس متقابل هاشمی و روحانی

افکار عمومی در حال حاضر از وزارت بهداشت به عنوان یکی از موفق ترین وزارتخانه های دولت نهم یاد می کنند.

رمز این موفقیت چیست؟ در نگاه اول می توان گفت سیدحسن قاضی زاده هاشمی شانس بزرگ دولت روحانی است و دولت روحانی و توجه او به نظام سلامت شانس بزرگ قاضی زاده هاشمی؛ شانسی که کامران باقری لنکرانی و مرضیه وحیددستجری از آن محروم بودند. برای بسط این ادعا نیاز به کالبدشکافی اتفاقاتی است که طی هشت سال بر وزارت بهداشت در دولت های نهم و دهم و دولت یازدهم گذشت:

1- شاید اصلی ترین نقطه تفاوت وزارت بهداشت دولت یازدهم با وزارت بهداشت دولت های نهم و دهم مربوط به نگاه دولت به مجموعه این وزارتخانه است؛ مساله ای که بر زبان مرضیه وحید دستجردی و کامران باقری لنکرانی بارها در خفا و پس از اتمام دوره مسوولیتشان جاری شد که سلامت در اولویت دولت نیست. حتی مرضیه وحیددستجردی گام بلندتری نسبت به کامران باقری لنکرانی برداشت و بی توجهی دولت دهم نسبت به مسایل درمانی مردم را افشا کرد. او از واردات دسته بیل و غذای حیوانات به جای دارو انتقاد و دولت دهم را که خود وزیری از آن کابینه بود متهم به بی توجهی به برنامه پزشک خانواده کرد و از تاثیر این بی توجهی بر شکست طرح پزشک خانواده سخن گفت، نسبت به واریز سهم وزارت بهداشت از محل صرفه جویی هدفمندی یارانه ها به وزارت راه وترابری فریاد سر داد و دست آخر همه این بی توجهی های دولت دهم نسبت به وزارت بهداشت را افشا کرد و خود و محمود احمدی نژاد را در معرض افکار عمومی قرار داد. این نکات نشان می دهد سلامت در اولویت دولت دهم نبود و حجم این بی توجهی به حدی بود که وزیر بهداشت دولت دهم دست به افشاگری زد و عطای این وزارتخانه را به لقایش بخشید. اما در دولت یازدهم ماجرا کاملا متفاوت تر از دولت دهم است و سیدحسن قاضی زاده هاشمی امروز بخش مهمی از عملکرد موفقش در وزارت بهداشت را مدیون نگاه ویژه دولت از نظر اعتباری و سایر موارد است.

2- نکته حایزاهمیت دیگر، نحوه فعالیت گروهی در وزارت بهداشت بدون درنظرگرفتن مسایل سیاسی است. آنچه از کامران باقری لنکرانی و مرضیه وحیددستجردی به جا ماند تا حدودی متاثر از سیاست های جاری دولت های نهم و دهم بود. چرا که محمود احمدی نژاد به دلیل برخی گرایش های سیاسی، مانع حضور برخی افراد متخصص اما مغایر با منش سیاسی خود می شد. مصداق روشن این مساله حضور محمدباقر لاریجانی، در وزارت بهداشت در زمان مدیریت مرضیه وحیددستجردی و اصرار محمود احمدی نژاد بر برکناری او بود. اصرار احمدی نژاد بر برکناری محمدباقر لاریجانی در ابتدا باعث شد او سه سال بدون حکم ریاست و با حکم سرپرستی، رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران باشد و در نهایت این اصرار وحیددستجردی را در یک دوراهی سخت گذاشت: یا برکناری لاریجانی یا برکناری خود از وزارت بهداشت.

اما در وزارت بهداشت دولت تدبیروامید این نگاه سیاسی به انتصابات افراد متخصص نه تنها وجود ندارد بلکه می تواند مصداقی بر فعالیت گروهی نیروهای متخصص با رگه های سیاسی راست و چپ در کنار هم باشد. به طوری که بررسی های ما نشان می دهد، نکته حایزاهمیت در رابطه با ستاد وزارتی سیدحسن قاضی زاده هاشمی، حضور سه وزیر سابق در ستاد او است. چهره هایی همچون ایرج فاضل وزیر اسبق بهداشت، داوود دانش جعفری وزیر اسبق اقتصاد و امور دارایی و رضا ملک زاده وزیر اسبق بهداشت و درمان که هرکدام به ترتیب به سمت هایی همچون، نماینده وزیر بهداشت در شورایعالی سازمان نظام پزشکی، مشاورعالی وزیر در امور زیربنایی و تحول در نظام سلامت و معاون تحقیقات و فناوری منصوب شده اند و آنها به ترتیب سابقه فعالیت در دولت های سازندگی، دولت محمود احمدی نژاد و دولت اصلاحات را داشته اند.

3- در قدم سوم می توان تاکید کرد دیگر تفاوت مهم و شاخص وزارت بهداشت در دولت های نهم و دهم و دولت تدبیر و امید، همکاری بی سابقه مثلث خدمات درمانی کشور یعنی وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشکی و سازمان های بیمه گر با یکدیگر است. افکار عمومی از دعواهای لفظی میان مرضیه وحیددستجردی و شهاب الدین صدر، رییس سابق سازمان نظام پزشکی آگاهند. افکارعمومی به یاد دارند که درست زمانی که وزارت بهداشت به دنبال اجرای برنامه پزشک خانواده بود، سازمان تامین اجتماعی به عنوان اصلی ترین نهاد زیرمجموعه وزارت رفاه، طرح موازی «پزشک امین» را کلید زد تا عرض اندامی مقابل وزارت بهداشت کرده باشد. مردم و اصحاب رسانه به یاد دارند که اعلام تعرفه های درمانی که طبق قانون، قبل از آغاز سال جدید باید اعلام شود در سال 1391 شش ماه به تاخیر افتاد. در آخر وزارت بهداشت، سنگ بیمارستان های دولتی، سازمان نظام پزشکی، سنگ پزشکان و سازمان تامین اجتماعی، و سازمان های بیمه گر را به سینه زدند و درمجموع منافع هیچ یک از این سازمان ها نیز تامین نشد. اما آنچه امروز در دولت تدبیر و امید به چشم می آید همکاری بی سابقه این سه نهاد با یکدیگر است.

4- توجه به اولویت های نظام بهداشت و درمان کشور، یکی دیگر از تفاوت های مجموعه وزارت بهداشت در دولت یازدهم با دولت های نهم و دهم است. حسن قاضی زاده هاشمی در مجموعه تحت مدیریت خود در ابتدا بحرانی دارویی در کشور را سروسامان داد، پس از آن هزینه های درمانی را نشانه گرفت و کاهش داد و حالا با مشارکت بخش خصوصی سعی در تجهیز و ساخت بیمارستان های دولتی دارد. اقدامی که در بهترین شرایط اقتصادی دولت از نظر درآمدی یعنی در سال های 1385 تا 1390 رخ نداد و امکانات مالی ای که به بخش سلامت اختصاص داده می شد، کافی نبود. این مساله باعث کم تحرکی وزرای بهداشت دولت های نهم و دهم شد، اما همین کمبود اعتبارات، زمینه کم تحرکی با بهانه کمبود بودجه در دولت یازدهم را فراهم نکرد و مسوولان این وزارتخانه حالا بدون توجه به کمبود بودجه های دولتی می خواهند با مشارکت بخش خصوصی، اقدام به تجهیز بیمارستان های کشور کنند.

مجموعه این عوامل نشان می دهد، توجه به تخصیص منابع و در اولویت قرارگرفتن مسایل بهداشت و درمان از سوی دولت در کنار عملکرد موفق سیدحسن قاضی زاده هاشمی، شانس متقابل حسن قاضی زاده هاشمی و حسن روحانی است؛ همان نقطه ای که وزارت بهداشت در دولت های نهم و دهم از آن ضربه خوردند.

شرق - محمدحسین نجاتی /