ستونهایی شبیه ستونهای ساختمان وزارت امور خارجه، اما در حال ریختن، کاشیهای کندهشده از بالای قوس پنجرهها، درهای فلزی که حالا جای درهای چوبی را گرفتهاند، ورودیهای در حال تخریب کلاسها، کتابخانه و نمازخانهای که حالا سقفشان ریخته؛ این مشکلات را میتوان در مدت نیم ساعت در دبیرستان «انوشیروان دادگر» دید.
حدود 80 سال پیش، ضرورت وجود دبیرستانی ویژهی دختران در تهران مطرح شد. در تابلوی ورودی این دبیرستان نیز آمده است: «ضرورت ایجاد دبیرستان ویژهی دختران در تهران با شادروان "اردشیر جی شاپوجی" مطرح شد. انجمن زرتشتیان تهران در نشست 23 خرداد 1309 خورشیدی آگاهی پیدا میکند که روانشاد "اردشیر شاپورجی" یک نامه خصوصی شخصا از بمبئی دریافت کرده، مبنی بر اینکه خانم "راتن بانجی بایی(تاتا)" پیشنهاد داده است که مبلغ 100هزار روپیه هندوستان بابت احداث، تهیهی تجهیزات دبیرستان دخترانه اهدا کند به شرط اینکه زمین آن را دولت ایران یا انجمن زرتشتیان تهران واگذار کند.
در هشتمین نشست دورهی چهارم انجمن زرتشتیان تهران در 24 شهریور 1312 خورشیدی به آگاهی میرسد که 10هزار مترمربع از زمینهای خیابان شاهپور بیرون دروازه یوسفآباد (جای کنونی دبیرستان) توسط ارباب گشتاسب فیروزگر و میرزا اردشیر خریده شد.
جشن نهادن سنگ بنا در روز دوم شهریور 1313 خورشیدی با حضور رییس وزرا و عدهای از رجال، محترمین، اعضای کمیته و اعضای انجمن زرتشتیان تهران برپا شد و نوشتهی سنگ بنا بهدست محمدعلی فروغی - رییس الوزرا - در زیر پی ساختمان دبیرستان دخترانه انوشیروان دادگر نهاده شد. دبیرستان "نوشیروان جیتاتا" در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.»
و حالا این دبیرستان که شاید بتوان گفت، نخستین دبیرستان دخترانه در تهران است، شرایط خوبی ندارد. ستونهای ساختمان که شباهت زیادی با ستونهای وزارت امور خارجه در محوطهی باغ ملی دارند، در حال تخریباند، سقف کتابخانهی مدرسه که در ساختمانی جدا در انتهای حیاط مدرسه ساخته شده، ریخته و بدون استفاده است. در ضلع شمالی حیاط مدرسه نیز ساختمانی در حال ساخت با ارتفاعی بیش از 20 متر قرار دارد و حتی مسوولان مدرسه هم نمیدانستند که احداث این بنا، حریم منظری مدرسهی تاریخی را مخدوش میکند و خلاف ضوابط و قوانین میراث فرهنگی است.
همچنین این مدرسه که همچنان فعال است، سیستم گرمایشی و سرمایشی مناسبی ندارد و این موضوع، برای دانشآموزان مشکلاتی را ایجاد میکند.
مدیر این مدرسهی تاریخی دربارهی وضعیت مدرسهی «انوشیروان دادگر» توضیح داد: بنای مدرسه شرایط خوبی ندارد، قصد داریم از سازمان میراث فرهنگی و انجمن زرتشتیان دعوت کنیم تا در جلسهای، با بررسی وضعیت مدرسه و برنامهریزی برای ساماندهی آن، اقدامات لازم برای نجات مدرسه انجام شود.
فریبا آبادطلب ادامه داد: اگر برای مرمت و بازسازی مدرسه حمایتی نباشد، بنا احتمالا بهزودی تخریب میشود. همانطور که ساختمان کتابخانه از حدود پنج سال پیش بهدلیل ریزش سقف بدون استفاده مانده است. متأسفانه نمیتوانیم هزینهی تعمیر و مرمت این مدرسه را از اولیا و مربیان تأمین کنیم، چون خانوادههای دانشآموزان معمولا از قشرهای ضعیف هستند.
او با بیان اینکه بخشهایی از این مدرسهی تاریخی حدود سالهای 1368 تا 1372 دچار آتشسوزی شد، گفت: متأسفانه این اتفاق باعث شد، بخشهایی از مدرسه مانند ستونهای سالن اجتماعات کاملا تخریب و نابود شود.
وی یکی دیگر از مشکلات مدرسه را به آفت موریانه در پنجرهها و برخی درهای چوبی مربوط دانست و افزود: سال گذشته، برای از بین بردن موریانهها سمپاشی انجام شد و امیدواریم بخش زیادی از این مشکل برطرف شده باشد.
مدیر این مدرسه که در طول 22 سال گذشته بهعنوان دبیر در این مدرسه فعالیت کرده و از آبان سال گذشته، مدیریت این مرکز آموزشی را برعهده گرفته است، همچنین دربارهی جای خالی کاشیهایی که بهنظر میرسد سالها قبل کنده شدهاند، گفت: در 22 سال گذشته، هیچ کاشیای بالای سردر مدرسه وجود نداشته، بهنظر میرسد کاشیها پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با توجه به مضامینی که داشتهاند، کنده و از تزیینات مدرسه حذف شدهاند.
آبادطلب مهمترین درخواست خود از متولیان میراث فرهنگی کشور را انتخاب یک کارشناس برای بررسی آسیبهایی که تا کنون به مدرسه وارد شده است، دانست و اظهار کرد: کارشناسی که با آثار تاریخی آشنایی کاملی داشته باشد، میتواند از هزینهی تعمیرات و اقداماتی که باید برای این مدرسهی تاریخی انجام شود، یک برآورد کامل و مناسب داشته باشد.
او سال 1394 را فرصت مناسبی برای ساماندهی و مرمت این مدرسهی تاریخی که لوکشین بخشهایی از سریال «دوران کهن» نیز بود، دانست و اضافه کرد: با توجه به کم شدن تعداد دانشآموزان مدرسه در سال آینده میتوان این مدرسه را به حالت نیمهتعطیل درآورد و آن را برای حفاظت جان دانشآموزان تعمیر اساسی کرد.
نمایندهی زرتشتیان در مجلس شورای اسلامی - اسفندیار اختیاری - نیز که در تهرانگردی روز گذشتهی احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر تهران در این مدرسهی تاریخی حضور داشت، دربارهی اقداماتی که این انجمن بهعنوان مالک میتواند انجام دهد، اظهار کرد: انجمن زرتشتیان در قراردادی که مدتی پیش با آموزش و پرورش بست، چندماه یکبار وضعیت مدرسه را بررسی میکند.
او تأکید کرد: متأسفانه اعتباری برای مرمت و ساماندهی این بنای تاریخی نداریم و این کار را باید با کمک دیگر متولیان فرهنگی انجام دهیم.
به گزارش ایسنا، یکی از اتاقهای این مدرسه در کنار دو آزمایشگاه، به انبار نخستین تجهیزات مدرسه تبدیل شده است، وسایلی که به گفتهی مسجدجامعی میتوانند مهمترین آثار برای راهاندازی موزهی دبیرستان «انوشیروان دادگر» باشند.