بالاخره پالايش هوشمند خوب است يا بد ؟

وزارت ارتباطات برای رفع نگرانی های مطروحــــه دو برنامه‌ی پالایش هوشمند و فعال سازی و حمایت از سرویس هــای بومی را در دستور کار قرار داد. تصـــور برنامه ریزان این بود که به کمک این دو رویکرد می توان تا حد زیادی به حل مساله امیدوار بود و از این طریق با رفع دغدغه های صحیح از انسداد کامل شبکه های اجتماعی جلوگیری کرد...

چند وقتی است که پالایش سایت های اینترنتی و شبکه های اجتماعی به بحثی داغ میان فعالان حوزه‌ی فناوری اطلاعات کشور بدل شده است. کاربران شبکه‌ی اینترنت در کشور مدتهاست که از تأثیرات فرآیند پالایش بر کیفیت ارتبــاط خود و از نحوه‌ی برخورد سلبی با سایت ها و به خصوص شبکه های اجتماعی گلایه دارند.

اهمیت این موضوع به حدی بود که در کارزار انتخابات ریاست جمهوری یازدهم نیز بحث نحوه‌ی تعامل دولت با مخاطرات سایت های اینترنتی به یکی از چالش های اساسی مورد بحث نامزدها بدل شد.

پس از استقرار دولت یازدهم، سیاست دولت در استفاده‌ی صحیح و کارآمد از شبکه های اجتماعی پیگیری شد. موضوعی که با واکنش‌های متفاوتی از سوی رسانه‌ها و فعالان حوزه فرهنگی کشور مواجه شد.

در همین حال ابراز مخالفت برخی از منتقدین، با اصل استفاده از شبکه های اجتماعی خارجی بود و برخی دیگر نیز به نقش مخرب این شبکه ها در انحطاط اخلاقی جامعه و یا جهت دهی در برخی جریان ها تاکید داشتند. موضوعی که در نهایت به تعیین ضرب العجل قوه قضائیه برای دولت برای ساماندهی شبکه های اجتماعی منجر شد.

از سوی دیگر وزارت ارتباطات برای رفع نگرانی های مطروحــــه دو برنامه‌ی پالایش هوشمند و فعال سازی و حمایت از سرویس هــای بومی را در دستور کار قرار داد. تصـــور برنامه ریزان این بود که به کمک این دو رویکرد می توان تا حد زیادی به حل مساله امیدوار بود و از این طریق با رفع دغدغه های صحیح از انسداد کامل شبکه های اجتماعی جلوگیری کرد.

در نهایت چند روز پیش خبری مبنی بر فعالیت آزمایشی سیستم پالایش هوشمند بر روی شبکه اجتماعی اینستاگرام منتشر شد که به گفته‌ی برخی کاربران به انسداد صفحات مستهجن این شبکه اجتماعی منجر شده است؛ به این ترتیب گرچه بخش قابل توجـهی از مـصادیق مـجرمانه و غـیراخلاقی در این شبکه اجتماعی مسدود شد، اما دسترسی عمومی به سایر محتواها میسر است.

اگرچه به نظر می رسد به سبب پیچیدگی های تکنولوژی تا اجرا و اصلاح نهایی پروژه‌ی پالایش هوشمند، فرآیندی طولانی در پیش است، اما در هر حال اقدام قابل توجهی برای پالایش شبکه‌های اجتماعی صورت گرفته است.

نحوه‌ی مواجهه‌ی برخی رسانه ها در برابر این پرسش که چرا باید یک سایت به خاطر چند تصویر یا محتوای نامناسب از دسترسی عموم خارج شود مؤید این مطلب است که برخی از نقد، نه به دنبال اصلاح که در پی پیشبرد اهداف غیر تخصصی اند، تا جایی که یک رسانه اجرای این پروژه را رؤیایی و غیرقابل دسترس و رسانه ای دیگر این پروژه را محکوم به شکست می داند. جالب آنکه برخی رسانه های خارجی نیز اجرای این پروژه را ضد حقوق بشر می دانند.

در این میان، دولت ایالات متحده نیز دست از کار نمی کشد و در دور جدید تحریم های ظالمانه خود، شرکتی ایرانی را به بهانه فروش سامانه‌ی پالایش به دولت ایران در فهرست تحریم قرار می دهد.

قابل توجه آنکه در ساعات پایانی روز جمعه، اختلالاتی در شبکه‌ی اجتماعی اینستاگرام مخابره شد و به یک باره رسانه هایی که تا قبل از این بر طبل انسداد کامل این شبکه اجتماعی می کوبیدند، تغییر موضع داده و با دفاع از حقوق کاربران، نگرانی خود را از عدم دسترسی به محتوای این شبکه را اعلام داشتند. در همین حال، روابط عمومی وزارت ارتباطات در اطلاعیه‌ای تاکید کرد که اختلال در شبکه‌ی اجتماعی اینستاگرام ارتباطی به پالایش هوشمند نداشته و اختلال در ارتباطات شبکه های ایران با CDNهای اینستاگرام بوده است.

حال باید به نظاره نشست و دید، پروژه‌ی نوپای پالایش هوشمند که دولت یازدهم عزم جدی بر اجرای آن دارد نهایتا می تواند به سرانجام مطلوب برسد یا از ابتدا محکوم به شکست است؟