آینده قیمت نفت و وضعیت کشورهای اوپک

پیش بینی ها و نظرات متخصصان حاکی از اینست که عربستان سعودی بودجه سال 2015 خود را با نفت حدود بشکه ای 60 دلار خواهد بست. این اولین باری است که این کشور در بودجه خود قیمت نفت را بالاتر از قیمت واقعی بازار در نظر می گیرد. این عدد قطعی نیست، اما با بررسی صادرات و تولید برنامه ریزی شده و پیش بینی شده ی نفت این بازیگر اصلی اوپک برای سال پیش رو، قابل پیش بینی می باشد که عددی مابین 55 تا 63 دلار برای قیمت نفت در بودجه در نظر گرفته خواهد شد.

محسن قرباندوست دانشجوی MBA دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف در ادامه مطلب خود که در برای سرویس اقتصادی «انتخاب» ارسال کرده، آورده است: برداشتی که از این قیمت می توان داشت چیست؟ آیا این امر حاکی از آن است که عربستان انتظار دارد تا سیر نزولی قیمت ها در آینده ای نه چندان دور متوقف شده و روند رشد قیمت ها را شاهد باشیم؟

مخارج عربستان در بودجه سال 2015 مقدار 860 میلیارد ریال سعودی برنامه ریزی شده است که رشد 0.6 درصدی نسبت به سال گذشته دارد. درآمد کل هم 715 میلیارد ریال سعودی تعیین شده است که به این ترتیب این کشور با کسری بودجه 145 میلیارد ریالی مواجه خواهد بود. این کسری بودجه رقمی معادل یک پنجم کل تولید ناخالص داخلی عربستان می باشد. حال اگر قیمت نفت در رنج قیمت کنونی یا حتی با ادامه این وضعیت، پایین تر از این رنج قرار بگیرد، مشکلات عربستان بیشتر خواهد شد.

همانطور که می دانیم، ایران بودجه خود را با نفت 72 دلاری بسته است. با نگاهی به سایر اعداد و ارقام متوجه می شویم که ایران نیز کسری بودجه بیش از 46 هزار میلیارد تومانی را تجربه خواهد نمود. پس بالا رفتن قیمت نفت برای کشورمان هم امری ضروری به نظر می رسد. همچنین اداره انرژی آمریکا اعلام داشته است که ایران به قیمت 137 دلاری هر بشکه نفت نیاز دارد تا بودجه خود را پوشش دهد.

دیگر بازیگر مهم اوپک کشور عراق می باشد که قیمت نفت در بودجه سال آتی خود را 70 دلار در نظر گرفته است که نسبت به قیمت 90 دلاری سال قبل 20 دلار افت داشته است. ونزوئلا نیز بودجه خود را با نفت 60 دلاری بسته است و با ادامه روند کاهش قیمت نفت بسیار متضرر خواهد شد و توانایی پوشش هزینه های خود را نخواهد داشت.

آمارهای مطرح شده حاکی از آن هستند که تمامی کشورهای عضو اوپک، انتظار توقف رشد نزولی و بازگشت قیمت نفت به رقم های بالاتر را دارند و در صورتی این اتفاق نیافتد و قیمت ها به افت خود ادامه دهند، با مشکلات جدی مواجه خواهند بود.

البته توجه به این مساله نیز خالی از لطف نیست که درآمدهای ایران از صادرات نفت تنها 22 درصد از کل تولید ناخالص ملی را تشکیل می دهد، درحالیکه این رقم برای سایر کشورهای مهم اوپک مانند عربستان و عراق حدودا 46 درصد می باشد. پس افزایش قیمت نفت برای آن ها حیاتی تر خواهد بود و در صورت افت بیشتر قیمت ها و با توجه به اینکه کشورهایی مانند آمریکا و چین هم واردات نفت خود از اوپک را کاهش داده اند، عربستان و عراق با مشکلات بیشتری مواجه خواهند شد.

آیا عربستان دست از لجاجت خواهد برداشت و سیاست ها ی خود را تغییر خواهد داد؟ آیا تولید نفت خود را به جهت متوازن شدن عرضه نفت اوپک، کاهش خواهد داد؟ آیا این تلنگری جدی برای ایران و سایر کشورهای عضو اوپک است تا وابستگی خود به درآمدهای نفتی را کاهش دهند؟

تمامی این ها سوالاتی هستند که به سیاست ها و تصمیم گیری های این بازیگران اصلی اوپک وابسته می باشند و در آینده ای نزدیک جواب آن ها را خواهیم یافت.