وقتی موسیقی پاپ هم لوکس می شود

قیمت گذاری بر روی ایده ها و یا آثار هنری همواره یکی از دغدغه ها در طول تاریخ هنر بوده است.از همان زمان لئوناردو داوینچی در اروپای با سابقه قرون وسطایی گرفته تا پدیدآورندگان شاهکارهای ادبی جاده ابریشم در آسیای متمدن آن زمان، همیشه قیمت گذاری بر روی آثار هنری با چالش و حرف ها و نقدهای مختلفی همراه بود، که تا زمان حاضر نیز ادامه دارد.

 اما پس از این که در قرن بیستم ، سینما در جهان بروز و ظهور کرد هنر به راحتی در اختیار همگان قرار گرفت و معماری به دلیل ورود به عرصه صنعت شهرسازی و ساختمان سازی راه خود را از هنر جدا کرد و هنر معماری به صنعت معماری تقلیل یافت و روند قیمت گذاری روی آثار هنری تغییر اساسی کرد.

در کنار شش هنر دیگر ، تئاتر به عنوان یکی از گرانترین هنرها در طول تاریخ شناخت شد که تا کنون نیز این هنر به دلیل غیر قابل تکثیر بودن و اجرای زنده و رو در رو،یکی از گران ترین هنرهاست.

اگر چه همین هنر گران قیمت تئاتر، در شهرستانها ارزان ترین هنر می باشد و گاهی حتی رایگان در اختیار مخاطبان قرار می گیرد.

موسیقی اما در ارائه به مخاطب با چالش های مختلفی در قیمت ها همراه بوده است و گاهی قیمت های اثار هنری موسیقی بسیار گران یا بسیار ارزان بوده است.

در تاریخ معاصر، بخشی از موسیقی به دلیل این که در حوزه های اجتماعی نفوذ کرد، نسبت به بخش دیگری از این هنر، ارزان تر قلمداد شد که این بخش از موسیقی خود را 'پاپ' یا عامه پسند یا 'پاپیولار ' popularنامید تا در دسترس همه مردم قرار گیرد.

در مقابل ، بخش دیگری از موسیقی که بیشتر نگرشی ارکسترال یا اپرایی داشت، به دلیل قرار گرفتن در تالارهای مجلل ،هنری گرانقیت محسوب می شد و همگان از دیدن آن محروم بودند و تنها قشر خاص می تواست با پرداخت هزینه های بالا به اجرای این کنسرت ها بنشینند.

این روند تا جایی پیش رفت که حتی بلیت های تعدادی از اجراهای موسیقی کلاسیک در اپرای وین اتریش تا یکصد دلار نیز خرید و فروش می شد.

از این روز گران بودن موسیقی کلاسیک یا اپرا یا ارکسترال، موجب شد، گروهی از هنرمندان به دنبال عمومی کردن موسیقی باشند.

موسیقی پاپ Pop music زیر شاخه های هنرهای مردم گرا به حساب می آید و ذات پدید آمدن آن در اختیار قرار گرفتن همگانی موسیقی برای عامه مردم بود.

موسیقی پاپ از دهه های میانی قرن بیستم برای مردمی شدن و فراگیری همگانی به خیابان ها و ایستگاه های اتوبوس ها و متروها و ایستگاههای قطار کشیده شد تا مردم ارتباط مستقیمی با هنر بر قرار کنند.

اکنون موسیقی پاپ از آن هدف آغازین خود دور شده است و به هنری لوکس با هزینه های بالا در اجرای زنده کنسرت ها تبدیل شده است به گونه ای که حتی اجراهای پاپ در ایران می تواند هزینه هایی جشنواره های دیگر را نیز تامین کند.

همین گونه نیز موسیقی پاپ که باید موسیقی عامه پسند و در دسترس همگان باشد ،به یکی از گرانترین هنرها در سطح استانهای کشور مبدل شده است.

اکنون با افزایش روز افزون بلیت های کنسرت های موسیقی پاپ این موسیقی از منظر جامعه شناسی هنر، تبدیل به یک موسیقی لوکس شده تا از دسترس همگان خارج است.

اگر چه تکثیرهای صوتی با کپی رایت یا بدون کپی رایت، موسیقی پاپ یا هنرهای دیگر را به آسانی در اختیار مردم قرار می دهد اما اجرای زنده و کنسرتی موسیقی در ارتباط گیری با مخاطب و تاویل از آن بسیار با اهمیت است.

برگزاری کنسرت های موسیقی چه پاپ باشد چه سنتی،امری قابل قبول است و می تواند نسبت مردم به هنر را تقویت کند،اما این که در برخی از شهرهای ایران، قیمت یک کنسرت دو ساعته پاپ با نیم ساعت تاخیر در اجرا و آگوستیک نبودن سالن اجرا ، به بیش از 500هزار ریال برسد،جای بحث و گفت وگو دارد.

وقتی در یک شهر کوچک، قیمت بلیت یک اجرای کنسرت در یک شب از 350هزار ریال تا 700هزار ریال است، می تواند به این نکته رسید که موسیقی پاپ به کالایی تجملاتی تبدیل شده است که یک خانواده چهار نفری برای یک شب از اجرا حاضرند دو میلیون ریال هزینه کنند و این هنر گران قیمت را در سبد کالای خانوار خود جایی دهند.

در برخی از این کنسرت ها، خواننده پاپ یک ربع ساعت به معرفی عوامل گروه و تشکر از مسوولان و هماهنگ کنندگان می پردازد، 10 تا 20دقیقه نیز به معرفی مهمانان از جمله بازیگران یا ورزشکاران یا چهره های اجتماعی و سیاسی اختصاص دارد و پنج تا 10 دقیقه نیز برای کوک شدن سازها با هم و تنظیم میکرون ها و صدا اختصاص دارد و این یعنی حدود 30 تا 40دقیقه از زمان کنسرت غیر مفید از دست می رود.

از طرف دیگر با اجرای هر قطعه از آلبوم ها، تماشاگران حدود دو تا پنج دقیقه به تشویق خواننده می پردازند که با خواندن پنج تا 10قطعه،20 دقیقه از زمان برگزاری کنسرت در مجموعه به تشویق تماشاگران اختصاص خواهد یافت.

از این رو در یک کنسرت 120دقیقه ای ممکن است ،حدود 30تا 50دقیقه صرف این حواشی شود و در اصل تماشاگران حدود یک ساعت کم یا بیشتر ، موسیقی بشنوند.

اگر چه نباید زحمت هنرمندان را نادیده گرفت ،اما بحث بر سر این است که موسیقی پاپ همان گونه که از اسمش پیداست باید به راحتی در اختیار عامه مردم قرار گیرد، با این وجود این روزها در گونه موسیقی پاپ ، گرانی بودن بلیت ها در شهرها به یک رقابت تبدیل شده است.

به گزارش ایرنا، هنرمند برای تولید یک اثر خون دل ها می خورد و قیمت یک اثر هنری را نباید هیچ گاه تنها به صورت مادی دید ولی گاهی گران شدن بیش از حد متعارف بلیت های کنسرتها می تواندبرای این هنر چالش ایجاد کند و مانند معماری این هنر را به یک صنعت با تولید انبوه بدل کند و ایده های هنری را از خلاقیت ها دور کند.

گران شدن روز افزون موسیقی شاید در آینده دیدن کنسرت ها را تنها به تعدادی از قشرهای جامعه محدود کند که این می تواند برای موسیقی پاپ به یک مولفه مخاطب گریز تبدیل شود و مخاطب تنها به گوش دادن موسیقی ضبط شده استدیوی بسنده کند.

از : محمود رییسی