برنامه جدید صادرات گازهای پارس‌جنوبی/ ماراتن اعراب برای خرید گاز ایران

ایران با افزایش تولید گاز پارس‌جنوبی کشورهای عربی خلیج‌فارس و اروپایی‌ را به‌عنوان دو اولویت صادرات گاز پس از لغو تحریم‌ها در دستور کار قرار داده است که هند فعلا در اولویت برنامه‌ صدور گاز قرار ندارد.

مسئولان صنعت گاز کشور هر چند از مثبت بودن تراز تجارت گاز ایران در سال ۲۰۱۴ میلادی خبر می دهند اما با واردات به طور متوسط روزانه ۳۰ میلیون مترمکعب گاز از ترکمنستان و صادرات همین اندازه گاز به ترکیه، تراز مثبت تجارت گاز کشور را به شدت متزلزل کرده است.

بر این اساس همزمان با ادامه مذاکرات جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو گروه ۵+۱ بر سر مسائل هسته ای، چانه زنی‌های گازی ایران با کشورهای همسایه به ویژه کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس و حتی مشتریان اروپایی برای امضای قراردادهای صادرات گاز طبیعی آغاز شده است.

در شرایط فعلی مهمترین چالش پیش روی برای امضای قراردادهای جدید فروش گاز پس از تحریم‌های بین‌المللی پائین بودن تولید گاز طبیعی است به طوری‌که با توجه به افزایش تعداد مشترکان خانگی، تجاری، صنعتی و نیروگاهی سهم ناچیزی برای فروش گاز به مشتریان بین‌المللی باقی می ماند.

آمارهای رسمی منتشر شده توسط شرکت ملی نفت نشان می‌دهد برای زمستان سال جاری با بهره برداری بخش‌هایی از طرح توسعه فاز ۱۲، ۱۵ تا ۱۸ پارس جنوبی و افزایش حدود ۱۰۰ میلیون مترمکعبی تولید گاز ظرفیت تولید این انرژی استراتژیک و پرطرفدار برای زمستان سال جاری با ثبت یک رکورد جدید به بیش از ۶۶۶ میلیون مترمکعب در روز رسیده است.

علاوه بر این مطابق با برنامه زمان بندی قرار است سال آینده هم با بهره برداری و تکمیل طرح توسعه این پنج فاز و راه اندازی فازهای جدید همچون فاز ۱۹ پارس جنوبی ظرفیت تولید گاز ایران از این میدان مشترک با قطر روزانه حدود ۱۰۰ میلیون مترمکعب دیگر افزایش یابد.

رونمایی از بازارهای جدید گاز ایران

به گزارش مهر، هم اکنون ایران با قرار گرفتن در نزدیکی سه بازار بزرگ مصرف گاز شامل کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، کشورهای عضو اتحادیه اروپا و هند و چین، از موقعیت ویژه‌ای برای افزایش حجم صادرات گاز طبیعی خود برخوردار است.

در این بین مسئولان شرکت ملی صادرات گاز از کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس به دلیل بعد کوتاه مسافت به عنوان اولویت اول و کشورهای عضو اتحادیه اروپا به عنوان اولویت دوم به منظور صادرات و فروش گازهای ترش به عنوان بازارهای جدید گاز ایران نام می برند.

علیرضا کاملی مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز درگفتگویی در تشریح مهمترین بازارهای گاز ایران، گفت: هم اکنون کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس به دلیل بعد کوتاه مسافت از اولویت اول صادرات گاز کشور برخوردار هستند به طوری که با احداث یک خط لوله ۲۰۰ کیلومتری مکان صادرات گاز به تمامی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس فراهم می شود.

این مقام مسئول با بیان اینکه تا سه سال اینده با بهره برداری از فازهای جدید میدان پارس جنوبی حدود ۱۵۰ میلیون مترمکعب ظرفیت مازاد برای صادرات گاز در اختیار اقتصاد کشور قرار می گیرد، اظهار داشت: از این رو بخشی از این ظرفیت مازاد تولید گاز می تواند روانه کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس شود.

کاملی با یادآوری اینکه امضای قراردادهای فصلی می تواند گره گشای قفل صادرات گاز به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس باشد از اختلاف ۳۵۰ میلیون مترمکعبی مصرف گاز زمستانی و تابستانی کشور خبر داد و افزود: تابستان‌ها در حالی مصرف گاز در ایران فروکش می کند که کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به شدت به واردات گاز نیاز دارند و این موضوع در فصل زمستان برعکس می شود.

مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز از کشورهای اروپایی به عنوان اولویت دوم صادرات گاز طبیعی یاد می کند و اظهار داشت: با بهره برداری از طرح های جدید افزایش تولید گاز امکان صادرات گاز به کشورهای مختلف اروپایی فراهم می‌شود.

اعراب مشتری گاز پارس‌جنوبی شدند

در شرایط فعلی از کشورهای امارات متحده عربی، کویت و عمان به عوان سه مشتری دست به نقد گازهای ترش پارس جنوبی در منطقه خلیج فارس یاد می‌شود و مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز از ادامه مذاکرات گازی ایران با این کشور عربی برای فروش گاز خبر داده است.

از سوی دیگر کشورهای عربی حاشیه جنوبی خلیج فارس گزینه دیگری برای واردات گاز با قیمت منطقی به جز ایران در اختیار ندارند زیرا از یک سو قطر به دلیل تولید سالانه ۷۷ میلیون تن ال. ان. جی گاز مازادی برای فروش به کشورهای عربی ندارد و از طرف دیگر واردات ال. ان. جی از سایر نقاط جهان هم برای اعراب خلیج فارس در مقایسه با قیمت گاز ایران توجیه اقتصادی ندارد.

در این بین دور جدید مذاکرات گازی با کویتی‌ها سال جاری در تهران برگزار شد و ایران برای تامین خوراک گاز واحدهای ال. ان. جی عمان هم تفاهم نامه مقدماتی با مقامات عمانی امضا کرده است و از چند سال گذشته تاکنون هم همواره در بین شیخ نشینان اماراتی مسابقه برای خرید گاز از ایران بوده است.

بازار گاز هند فعلا سناریوی روی میز ایران نیست

در طول سه دهه گذشته تاکنون هند همواره یکی از مهمترین بازارهای صادرات گاز ایران بوده است اما این کشور همسایه در طول یک دهه گذشته هیچگاه برای خرید گازهای ترش پارس جنوبی یک سیاست مستقل را دنبال نکرده است.

مذاکرات با ترکمنستان، افغانستان و حتی پاکستان به منظور راه اندازی خط لوله تاپی، مذاکرات با قطر برای واردات ال. ان. جی، گره زدن مذاکرات گازی ایران به تحریم‌های بین‌المللی و حتی سهم خواهی از آمریکا برای تعلیق مذاکرات گازی با ایران و در نهایت ارائه گزینه‌های متعدد و بعضا غیر کارشناسی به منظور واردات گاز همچون احداث خط لوله از مسیر دریای عمان از مهمترین سیاست‌های چند گانه ای بوده که در طول چند سال گذشته در دستور کار هندی‌ها قرار گرفته است.

علاوه بر این به دلیل تاخیرهای پاکستان در احداث خط لوله واردات گاز ایران و احتمال کشیده شدن پرونده این قرارداد پر سر و صدای گازی به داوری بین‌المللی توسط وزارت نفت، گزینه انتقال گازهای ترش پارس جنوبی از مسیر پاکستان به هند را فعلا در هاله ای از ابهام قرار داده است.

کاملی مدیر عامل شرکت ملی صادرات گاز هم در حالی از کشورهای عربی حاشیه جنوبی خلیج فارس و اروپا به عنوان بازارهای اولویت اول و دوم صادرات گاز ایران یاد کرده است که هیچ نامی از هند به عنوان یکی از برنامه‌های اولویت دار صادرات گاز برده نشده است.

منبع: مهر