بانک مرکزی در گزارش روند قیمت‌ها در دی ماه ۹۳، اعلام کرد: اگرچه انتظارات برای کاهش نرخ تورم همچنان پابرجا است اما از شتاب حرکت نزولی نرخ تورم کاسته شده است.
مهر نوشت: بانک مرکزی گزارش روند قيمت‌ها در دیماه ۱۳۹۳ را منتشر کرد و از بهبود وضعیت اقتصادی به روایت آمار خبرداد.
بانک مرکزی در این گزارش آورده است: تغييرات شاخص بهاي کالاها و خدمات مصرفي طي دوره دوازده‌ماهه منتهي به دیماه ۱۳۹۳ استخراج شد که بر همین اساس، تغییرات این شاخص نسبت به دوره مشابه سال گذشته رشد ۱۶.۳درصدي داشته است.
جزییات این گزارش که توسط اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی تهیه شده است به شرح زیر می‌باشد:
تغييرات شاخص بهاي كالاها و خدمات مصرفي در دوازده‌ماهه منتهي به دیماه سال ۱۳۹۳ نسبت به دوره مشابه سال قبل (نرخ تورم) ۱۶.۳درصد بوده است. اين نرخ در دوره مشابه سال قبل ۳۸.۴ درصد بود.
شاخص بهاي كالاها و خدمات مصرفي در دیماه سال ۱۳۹۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل (نقطه به نقطه) ۱۵.۷ درصد افزايش يافت. اين افزايش در دیماه سال قبل ۲۸.۸ درصد بود.
شاخص بهاي توليدکننده در دوازده‌ماهه منتهي به دیماه سال ۱۳۹۳ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۵.۸ درصد و در دوره مشابه سال ۱۳۹۲ به ميزان ۴۰.۳درصد رشد داشت.
تغييرات شاخص بهاي توليدکننده در دیماه سال ۱۳۹۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل (تغييرات نقطه به نقطه) ۱۲.۷ درصد و در دیماه سال ۱۳۹۲ به ميزان ۲۳.۱ درصد بود.
شاخص بهاي «کالا» و «خدمت» (گروه‌هاي اختصاصي تشکيل دهنده شاخص بهاي کالاها و خدمات مصرفي) در دوازده‌ماهه منتهي به دیماه سال ۱۳۹۳ به ترتيب به ميزان ۱۳.۴و ۲۰.۸ درصد و در دوره مشابه سال ۱۳۹۲ به ترتيب ۴۸.۷ و ۲۴.۹ درصد رشد داشته‌اند.
در ميان گروه‌هاي اصلي تشکيل دهنده شاخص بهاي کالاها و خدمات مصرفي در دوازده‌ماهه منتهي به دیماه سال ۱۳۹۳، بيشترين رشد مربوط به گروه «بهداشت و درمان» با ۳۱.۸ درصد و کمترين تغییرات مختص به گروه «دخانیات» با ۴.۹- درصد بوده است.
در دیماه سال ۱۳۹۳ نسبت به ماه قبل گروه «بهداشت و درمان» با ۱.۳ درصد داراي بالاترين نرخ رشد در بين گروه‌هاي اصلي بود. در اين ماه شاخص بهای گروههای «دخانیات» و «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» به ترتیب ۰.۳- و ۰.۲- نسبت به ماه قبل تغییر داشتند.
در بین گروههای اصلی تشکیل دهنده شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی، گروه‌هاي «بهداشت و درمان»، «تفریح و امور فرهنگی»، «حمل و نقل» و «رستوران و هتل» بيش از ۱۵.۷ درصد (تغییرات نقطه به نقطه شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی) در دیماه سال ۱۳۹۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل رشد قيمتي داشته‌اند.
۱- شاخص‌هاي قيمت
۱-۱- شاخص بهاي کالاها و خدمات مصرفي
متوسط شاخص بهاي كالاها و خدمات مصرفي در دوازده ماهه منتهي به دیماه ۱۳۹۳ نسبت به دوره مشابه سال قبل (نرخ تورم) به میزان ۱۶.۳ درصد افزايش يافت. این نرخ در دوره مشابه سال ۱۳۹۲ به میزان ۳۸.۴ درصد بود. جدول (۱) تغييرات اين شاخص را در دوره‌هاي متفاوت نشان مي‌دهد.
تغييرات نقطه به نقطه شاخص بهاي کالاها و خدمات مصرفي که از خرداد ماه سال ۱۳۹۱ (۲۱.۹ درصد) تا خردادماه سال ۱۳۹۲ روند صعودي داشت و به ۴۵.۱ درصد رسید، از تیرماه سال ۱۳۹۲ روند نزولي به خود گرفت و از ۴۴ درصد در این ماه به ۱۴.۶ درصد در خردادماه ۱۳۹۳ کاهش يافت.
از خرداد تا مهرماه ۱۳۹۳، این شاخص وضعیت باثباتی را طی نموده است؛ اما از آبان ماه روند صعودی این تغييرات آغاز شد و در آذرماه ۱۳۹۳ با ۱.۶ واحد درصد افزایش نسبت به ماه قبل از آن به ۱۶.۷ درصد رسید. در دیماه و با ثبات نسبی نرخ ارز، این شاخص به ۱۵.۷ درصد رسید که نسبت به ماه قبل از آن کاهش نشان می‌دهد.
تغییرات مذکور نشان می‌دهد که اگرچه انتظارات برای کاهش نرخ تورم همچنان پابرجاست اما از شتاب حرکت نزولی نرخ تورم کاسته شده است. نمودار (۱) نرخ تورم ماهانه و تغییرات نقطه به نقطه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی طی سال‌های ۹۳-۱۳۹۲ نسبت به دوره‌های مشابه قبل را نشان مي‌دهد.
تغييرات شاخص بهاي کالاها و خدمات مصرفي در هر ماه نسبت به ماه قبل در سال ۱۳۹۱ بین ۱ تا ۵.۳ درصد و میانگین ۲.۹ درصد بود. میانگین نرخ در نیمه اول و دوم سال ۱۳۹۱ به ۲.۱ و ۳.۸ درصد بود که نشانگر تکانه‌های شدیدتر این شاخص در نیمه دوم سال ۱۳۹۱ است، به طوری که بیشترین درصد تغییر نسبت به ماه قبل مربوط به بهمن‌ماه سال ۱۳۹۱ (۵.۳ درصد) بود. این نرخ در سال ۱۳۹۲ بین ۰.۴ تا ۳.۴ درصد و در کل سال ۱۳۹۲ به طور میانگین ۱.۵ درصد در نوسان بود.
این نرخ در نیمه اول و دوم سال ۱۳۹۲ به طور متوسط ۲.۱ و ۰.۹ درصد نوسان داشت که نشانگر تغييرات کمتر شاخص بهاي کالاها و خدمات مصرفي در نیمه دوم سال ۱۳۹۲است، به طوری که کمترین درصد تغییر نسبت به ماه قبل مربوط به بهمن‌ماه سال ۱۳۹۲ (۰.۴ درصد) بود. تغييرات شاخص بهاي کالاها و خدمات مصرفي در هر ماه نسبت به ماه قبل در نیمه اول سال ۱۳۹۳بین ۱ تا ۱.۷ درصد و میانگین ۱.۳ درصد بوده است.
این نرخ در مهرماه ۱۳۹۳ به ۱.۴ درصد، در آبان ماه به ۱.۵ درصد، در آذرماه به ۱.۹ درصد و در دیماه به ۰.۳ درصد رسید. به طور کلی نرخ مذکور از تیرماه ۱۳۹۲ تا آذرماه ۱۳۹۳ در حالت باثباتی قرار گرفته و نوسانات آن محدود به ۰.۴ تا ۱.۷ درصد بوده است؛ اما این نرخ در آذرماه ۱۳۹۳ با ۱.۹ درصد رشد بیشترین افزایش را نسبت به ماه قبل طی هجده ماه اخیر نشان داد.
در ادامه، شاخص مذکور دردي‌ماه تنها ۰.۳ درصد افزايش داشت که می‌تواند نشانگر ادامه‌دار بودن روند نزولی نرخ تورم در ماه آتي باشد. عملکرد مذکور در دي‌ماه، کمترین تغییر ماه به ماه قبل شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی از مردادماه ۱۳۹۰ بوده است. نمودار (۲) تغييرات شاخص کل بهاي کالاها و خدمات مصرفي در هر ماه نسبت به ماه قبل را نشان مي‌دهد.
شاخص بهاي «کالا» و «خدمت» (گروه‌هاي اختصاصي شاخص بهاي کالاها و خدمات مصرفي) در دوازده‌ماهه منتهي به دیماه سال ۱۳۹۳ به ترتيب به ميزان ۱۳.۴ و ۲۰.۸ درصد و در دوره مشابه سال ۱۳۹۲ به ترتيب ۴۸.۷ و ۲۴.۹ درصد رشد داشته‌اند.
نمودار (۴) رشد شاخص بهاي «کالا» و «خدمت» در دوازده‌ماهه منتهي به دیماه در سال‌هاي ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ را نشان مي‌دهد.
در بين گروه‌هاي اصلي تشکیل‌دهنده شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی، بيشترين رشد را در دوره دوازده‌ماهه منتهي به دیماه ۱۳۹۳، گروه «بهداشت و درمان» با ۳۱.۸ درصد داشته و گروه‌هاي «حمل و نقل» با ۲۲.۸ درصد، «پوشاک و کفش» با ۲۰.۷ درصد، «رستوران و هتل» با ۲۰.۲ درصد و «تفریح و امور فرهنگی» با ۱۹.۶ درصد در رده‌هاي بعدي بيشترين ميزان رشد قيمتي در اين دوره قرار گرفته‌اند.
در مدت مذکور گروه «دخانیات» با ۴.۹ درصد کاهش همراه بود. نمودار (۵) نرخ تورم و تغييرات نقطه به نقطه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی به تفکیک گروه‌هاي اصلي در دیماه سال ۱۳۹۳ را نشان مي‌دهد.
۱-۲- شاخص بهاي توليدکننده
متوسط شاخص بهاي توليد کننده در دوازده ماهه منتهي به دیماه ۱۳۹۳ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۵.۸ درصد افزايش يافت. تغييرات مذکور در دوره مشابه سال قبل ۴۰.۳ درصد بود. جدول (۲) تغييرات اين شاخص را در دوره‌هاي متفاوت نشان مي‌دهد.
در بين گروه‌هاي اختصاصي تشکيل دهنده شاخص بهاي توليدکننده، «كشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری»، «صنعت» و «خدمات» به ترتيب ۱۷.۴، ۱۰.۷ و ۲۵.۲ درصد در دوازده‌ماهه منتهي به دیماه۱۳۹۳ نسبت به دوره مشابه سال قبل افزايش يافته‌اند. نرخ رشد اين گروه‌ها در دوره مشابه سال قبل به ترتيب ۴۶.۲، ۴۳.۸و ۳۰.۲ درصد بوده است (جدول ۳ پيوست).
۱-۳- شاخص بهاي کالاهاي صادراتي
متوسط شاخص بهاي کالاهاي صادراتي در دوازده ماهه منتهي به دیماه ۱۳۹۳ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۳.۰ درصد کاهش يافت. شاخص مذکور در دوره مشابه سال قبل ۴۷.۴ درصد افزایش یافته بود. جدول (۳) تغييرات اين شاخص را در دوره‌هاي متفاوت نشان مي‌دهد.
در دوازده‌ماهه منتهي به دی ۱۳۹۳ تنها سه گروه «انواع کفش»، «مواد پلاستيک و کائوچو و مصنوعات آن‌ها» و «محصولات معدنی» دارای رشدهای مثبت به ترتیب ۳۰.۲، ۳.۳ و ۰.۵ درصد بوده‌اند. در این دوره گروه «مواد نسجی و مصنوعات از این مواد» بدون تغییر و سایر گروه‌ها رشد منفی را تجربه کرده‌اند. بیشترین رشد منفی در بین گروههای اصلی به گروههای «ماشين‌آلات مکانيکي و ادوات برقي»، «وسايل نقليه زميني و تجهيزات ترابري» و «مصنوعات ساخته شده از انواع سنگ» به ترتیب با ۱۴.۳، ۱۱.۸ و ۱۱.۷ درصد اختصاص داشت. در مدت مذکور گروه اختصاصي «محصولات پتروشيمي» با ۱.۰ درصد کاهش همراه بوده است. (جدول ۴ پيوست).
۲- جمع‌بندي
بررسي تغييرات شاخص بهاي کالاها و خدمات مصرفي طي دوره دوازده‌ماهه منتهي به دیماه ۱۳۹۳ نسبت به دوره مشابه سال گذشته حاکي از رشد ۱۶.۳درصدي است. اجزاي اين شاخص يعني شاخص بهاي «کالا» و «خدمت» نيز در اين دوره هرکدام به ترتيب ۱۳.۴ و ۲۰.۸درصد رشد را نشان مي‌دهند.
در بين گروه‌هاي اصلي تشکیل‌دهنده شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی، بيشترين رشد را در دوره دوازده‌ماهه منتهي به دیماه ۱۳۹۳، گروه «بهداشت و درمان» با ۳۱.۸ درصد داشته و گروه‌هاي «حمل و نقل» با ۲۲.۸ درصد، «پوشاک و کفش» با ۲۰.۷ درصد، «رستوران و هتل» با ۲۰.۲ درصد و «تفریح و امور فرهنگی» با ۱۹.۶ درصد در رده‌هاي بعدي بيشترين ميزان رشد قيمتي در اين دوره قرار گرفته‌اند. کمترين رشد قيمتي هم مربوط به گروه «دخانیات» با ۴.۹- درصد بود.
شاخص بهاي توليدکننده در دوازده ماهه منتهي به دیماه ۱۳۹۳ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۵.۸ درصد رشد داشته است. در بين گروه‌هاي اختصاصي تشکيل دهنده شاخص بهاي توليدکننده، «كشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری»، «صنعت» و «خدمات» به ترتيب ۱۷.۴، ۱۰.۷ و ۲۵.۲ درصد در دوازده‌ماهه منتهي به دیماه۱۳۹۳ نسبت به دوره مشابه سال قبل افزايش يافته‌اند.
متوسط شاخص بهاي کالاهاي صادراتي در دوازده ماهه منتهي به دیماه ۱۳۹۳ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۳.۰ درصد کاهش يافت. در دوازده‌ماهه منتهي به دی ۱۳۹۳ تنها سه گروه «انواع کفش»، «مواد پلاستيک و کائوچو و مصنوعات آن‌ها» و «محصولات معدنی» دارای رشدهای مثبت به ترتیب ۳۰.۲، ۳.۳ و۰.۵ درصد بوده‌اند، گروه «مواد نسجی و مصنوعات از این مواد» بدون تغییر و سایر گروه‌ها رشد منفی را تجربه کرده‌اند.
بیشترین رشد منفی در بین گروههای اصلی به گروههای «ماشين‌آلات مکانيکي و ادوات برقي»، «وسايل نقليه زميني و تجهيزات ترابري» و «مصنوعات ساخته شده از انواع سنگ» به ترتیب با ۱۴.۳، ۱۱.۸ و ۱۱.۷ درصد اختصاص داشت. در مدت مذکور گروه اختصاصي «محصولات پتروشيمي» با ۱.۰ درصد کاهش همراه بوده است.
