شرکت نفت هورالعظيم را خشک نکرد؛ عراق عامل اصلي است

 مدير اچ.اس.اي شرکت مهندسي و توسعه نفت با اعلام اينکه کمتر از ۱۰درصد از ريزگردهاي وارد شده به استان خوزستان مربوط خشک شدن تالاب هورالعظيم است،گفت: خشک شدن اين تالاب مربوط به فعاليت‌هاي شرکت نفت نيست بلکه توسط کشور عراق صورت گرفته است.

الهام اردلاني با انتقاد از برخي رسانه‌هايي که دلايل ريزگرد‌هاي خوزستان را به فعاليت‌هاي شرکت ملي نفت ايران در منطقه غرب کارون ارتباط مي‌دهند، خشک کردن تالاب هورالعظيم براي انجام عمليات حفاري را توسط شرکت مهندسي و توسعه نفت (متن) رد کرد و گفت: زماني که توسعه ميدان آزداگان به شرکت ژاپني اينپکس واگذار شد، بخشي از تالاب هورالعظيم که در اختيار داشت – حوزه سه تا پنج- خشک بود. اين موضوع را نقشه‌هاي هوايي گوگول در سال 2000 تأييد مي‌کند.

وي با اشاره به اينکه بخش شمالي تالاب، حوزه يک و دو، داراي آب است گفت: بر همين اساس ميدان آزادگان شمالي که در اين منطقه قرار گرفته است داراي طرح توسعه جامع ويژه ميدان‌هاي داراي آب است. براي اين طرح هيچ‌گونه جاده خاصي ايجاد نشده است به جزء يکي دو مسير؛ مسير آنتني براي دسترسي به چاه‌ها و جاده‌هايي که در زمان جنگ تحميلي توسط نيروهاي نظامي ساخته شد و اکنون به عنوان جاده‌هاي اصلي بازسازي شده است و مورد استفاده قرار مي‌گيرد. البته در هنگام بازسازي زير اين جاده‌ها کالورت(آبراهه) قرار گرفت تا مانع جريان آب نشود.

مدير اچ.اس.اي شرکت متن با اشاره به اينکه در حال حاضر 244 کالورت در اين بخش کارگذاشته شده است گفت: 48 کالورت ديگر نيز بايد نصب مي‌شد که از اين رقم 24 کالورت نصب شده است. براي آنکه به محيط آسيب نرسد، کالورت‌ها در يک سوله ساخته و بعد در محل نصب مي‌شود. اين کالورت‌ها و دو پل موجود در محل مورد تأييد اداره کل محيط زيست استان خوزستان قرار گرفته است.

اردلاني با اظهار اينکه کشور عراق با نصب حدود 30 دريچه‌ و سد مانع از جريان اصلي آب به سمت بخش ايراني تالاب هورالعظيم مي‌شود گفت: عراق تلاش کرده است که اين آب را براي خود نگه دارد؛ علت اين موضوع آن است که دولت وقت عراق در زمان جنگ1991، براي اسکان پناهجويان و جنگ‌زدگان اين منطقه را خشک کرد. طبق اعلام يو. اِن. ئي. پي - يک نهاد محيط زيستي وابسته به سازمان ملل متحد - 90 درصد از تالاب هورالعظيم توسط دولت عراق خشک شده است. بر همين اساس در سال 2003 يک نشست در عراق با حضور کارشناسان محيط زيست برگزار شد. آنها اين مسئله را يک بحران زيست محيطي اعلام کردند به هيمن دليل برنامه‌اي پنج ساله براي احياي تالاب تدوين شد. اين برنامه از ژانويه 2015 عملاً آغاز شد.

وي با تأکيد بر اينکه مقابله با ريزگرده‌ها و احياي تالاب هورالعظيم نيازمند تعامل بين‌المللي است گفت: با توجه به جهت باد غالب از سمت عراق به کشور و قرار گرفتن دوسوم تالاب در خاک عراق اين فرصت وجود دارد که سازمان محيط زيست، وزارت نفت و ساير نهادهاي مرتبط براي اجراي اين برنامه همکاري کنند. البته اين همکاري به معني داشتن برنامه ملي در اين زمينه نيست.

وي با بيان اين که وزير نفت تأکيد دارد که محيط زيست منطقه نبايد به دليل عمليات مرتبط با صنعت نفت تخريب شود گفت: وي معتقد است در صورتي که چنين تخريبي هم رخ دهد، بايد اقدامات جبراني صورت گيرد. بر همين اساس برنامه جامع مديريت محيط زيست غرب کارون ارديبهشت امسال تدوين و به سازمان محيط زيست ارائه شده است؛ طبق اين برنامه در سال 2016 با پايان عمليات حفاري در اين منطقه،‌ امکان رهاسازي آب در منطقه فراهم خواهد شد البته به شرطي هور آنقدر آب داشته باشد؛ چراکه وقتي آذرماه امسال دريچه شماره 3 باز شد، حجم دبي آب تنها حدود پنج متر مکعب بود.

اردلاني با اشاره به اينکه عکس هوايي گوگول در سال 2015 نشان مي‌دهد در بخش‌هايي که قبلاً خشک بود، آب وجود دارد يادآور شد: اين آب مربوط به زهاب کارخانه نيشکر خوزستان است که در منطقه رها مي‌شود. اگر چه اين زهاب‌ها اکنون به صورت درياچه مصنوعي عمل مي‌کند و زيستگاه برخي پرندگان شده است اما به دليل کيفيت بد اين نوع آب، خاک منطقه دچار فرسايش شديد خواهد شد.

مدير اچ.اس.اي شرکت متن با اشاره به اينکه آب تالاب هورالعظيم در بهترين شرايط به سه متر و 65 سانتيمتر مي‌رسد گفت: طراز ارتفاعي جاده‌ها و تأسيسات ميدان‌ها نفتي در اين منطقه بالا‌تر از اين رقم قرار گرفته است تا در صورتي که دريچه‌ها در سال 2016 باز شد هيچکدام از تأسيسات به زير آب نمي‌رود.

وي با اعلام اين که دو کانون گرد و غبار در منطقه وجود دارد گفت: يک کانون مربوط به ريزگرد‌هاي کشورهاي عراق و سوريه و کانون ديگر مربوط به ريزگرد‌هاي تالابي است؛ تفاوت اين دو ريزگرد در اين است که ريزگرد تالابي حاوي پلانگتون است. به طور قطع 90 درصد ريزگردهايي که وارد کشور مي‌شود مربوط به ريزگردهاي تالابي نيست.

اردلاني با تکذيب پيدا شدن لاشه حيوانات در منطقه تالاب هوالعظيم گفت: در حالي يکي از کارشناسان استفاده از پايه فلزي را براي انجام عمليات حفاري پيشنهاد داده است که بايد يادآوري کرد، استفاده از پايه (جکت) صرفا براي استفاده در آب‌هاي عميق است نه منطقه غرب کارون که خشک است. ضمن اين که دکل‌هاي موجود در منطقه مربوط به بخش خشکي است. از سوي ديگر استفاده از پايه صرفه اقتصادي ندارد.

وي در پاسخ به اين سؤال تسنيم که آيا اين گفته برخي از فعال محيط زيست که پسماند عمليات حفاري در تالاب تخليه مي‌شود درست است؟ توضيح داد: قبلاً اين کار انجام مي‌شد اما از دوسال گذشته تاکنون کليه تخليه کَنده‌ها خارج از محوطه تالاب هورالعظيم و در يک منطقه مورد تأييد سازمان محيط زيست است. البته منکر اين موضوع هم نمي‌شوم که گاهي به صورت غيرقانوني برخي پيمانکاران کنده‌هاي حفاري را در هورالعظيم تخليه مي‌کنند. اما در صورت مشاهد توسط کارکنان اچ.اس.اي موضوع به حراست براي برخورد با متخلفان اطلاع داده مي‌شود. همچنين سيستم بارنامه هم ايجاد شده است تا بعد از اطمينان از تخليه کنده‌ها در مکان مورد نظر، وجه تعيين شده پرداخت شود. البته منطقه بسيار وسيع است و با نيرو اندک موجود نمي‌توان نظارت مناسبي بر آن داشت به همين دليل امکان کار غير قانون در منطقه وجود دارد.

مدير اچ.اس.اي شرکت متن با اشاره به اينکه بحث مالچ‌پاشي در سال 1387 از سوي وزارت نفت مطرح شد اما به دليل تأمين نشدن اعتبارات آن اين کار صورت نگرفت گفت: در صورت مالچ‌پاشي بايد سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري کشور نيز در اين منطقه اقدام به کاشت درخت و گياه کنند؛ چرا که اگر کاشت گياه بعد از مالچ‌پاشي صورت نگيرد، بعد از دو تا سه سال اثر خود را از دست خواهد داد.

اردلاني با رد اين گفته يکي از کارشناسان شرکت مناطق نفتخيز مبني بر اينکه اقدامات شرکت مهندسي و توسعه نفت (متن) بدون تأييد سازمان محيط زيست بوده است تأکيد کرد: کليه اقدامات صورت گرفته توسط شرکت ملي نفت در منطقه غرب کارون داراي مجوز ارزيابي محيط زيست است گفت: يکي از مشکلات شرايط فعلي خوزستان نبود طرح آمايش سرزمين است؛ هم اکنون زمين‌هاي کشاورزي اين استان به بخش مسکوني و يا صنعتي اختصاص يافته که موجب فرسايش خاک شده است.