پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : سخنراني نمايش گونه نتانياهو در جلسه مشترك كنگره آمريكا كه اخيراً انجام شد در محافل سياسي آمريكا و رژيم صهيونيستي و همچنين ميان بسياري از مردم اين دو كشور بازتابي منفي داشت، اما عجب آن كه مبتكران و كارگردانان اين نمايش ناموفق كه از برگزاري آن سودي سياسي عايدشان نشده بود به جاي آن كه در صدد جبران خبط سياسي خود باشند و درس عبرتي بگيرند دست به اقدامي ديگر زدند كه شايد قبح آن كمتر از دعوت از نخست وزير رژيم صهيونيستي براي سخن پراكني در كنگره آمريكا نباشد.
47 نفر از اعضاي جمهوريخواه سناي آمريكا كه چند نفر از آنها در عداد نامزدهاي احتمالي رياست جمهوري آمريكا در سال 2016 هستند در اقدامي بيسابقه و حيرتانگيز كه ناقض عرف سياسي در غالب كشورهاي جهان است بدون هماهنگي با دولت وقت مستقيماً نامهاي به مقامات ايراني ارسال و متذكر شدند كه هرگونه توافقي كه اوباما با دولت ايران به عمل آورد ميتواند به اشاره قلمي توسط رئيس جمهوري بعدي فسخ شود و كنگره آمريكا ميتواند هر زمان بخواهد مفاد آن توافق را تغيير دهد. اگر انگيزههاي سياسي امضاء كنندگان نامه را كه عمدتاً ناشي از رقابتهاي حزبي است كنار بگذاريم، مفاد نامه آنها به وضوح حكايت از آن دارد كه تدوين كنندگان نامه و امضاء كنندگان آن درباره حدود اختيارات سنا در تصويب معاهدات بينالمللي و مقررات حقوق بينالملل عمومي كه ناظر به الزامات و تعهدات كشورها در چارچوب توافقات فيمابين است اطلاعات كافي نداشتهاند. ضمناً برداشت آنها از قانون اساسي آمريكا در اين زمينه نيز ظاهراً كافي و وافي نبوده است. اوباما اين اقدام سناتورهاي جمهوريخواه را به شدت مورد نكوهش و انتقاد قرار داد و متذكر شد كه امضاءكنندگان نامه با مخالفان توافق هستهاي در ايران هم صدا شدهاند كه ائتلافي نامتعارف است. او تأكيد كرد كه در حال حاضر آمريكا ميكوشد تا با ايران به توافقي برسد و اگر چنين شود او موضوع را با مردم آمريكا در ميان خواهد گذاشت. اما واكنش جوبايدن معاون اوباما كه سالها در سناي آمريكا عضويت داشته است شديدتر بود. او گفت: در حالي كه آمريكا در جريان مذاكراتي حساس است قصد سناتورهاي جمهوريخواه از ارسال نامه اين بوده است كه زير پاي اوباما را خالي كنند. آنها با اين اقدام خود رويههاي سنا را كه قدمت آنها به چند قرن بالغ ميشود ناديده گرفته و توانايي رؤساي جمهوري آينده آمريكا اعم از دموكرات يا جمهوريخواه را براي مذاكره از طرف ايالات متحده آمريكا با ساير دولتها تضعيف كردهاند. جوبايدن متذكر شده است كه نامه مزبور اين پيام را تبليغ خواهد كرد كه فرمانده كل قواي آمريكا نميتواند به تعهداتي كه ايالات متحده آمريكا پذيرفته است عمل كند.
بر خلاف آنچه در نامه ارسالي سناتورهاي آمريكايي خطاب به مقامات ايران آمده است يك معاهده بينالمللي فقط با راي دو سوم سناتورها تصويب نميشود. در تارنماي سناي آمريكا آمده است كه: سند معاهدات را تصويب نميكند بلكه طي قطعنامه در زمينه تصويب معاهدات رسماً توصيه و موافقتش را اعلام و اين اختيار را به رئيس جمهوري تفويض ميكند كه معاهدهاي را به تصويب برساند.
اين نكته در گزارش سال 2001 واحد خدمات تحقيقاتي كنگره آمريكا(CRS) در مورد نقش سنا در انعقاد معاهدات آمده است: «رئيس جمهور است كه براي انعقاد معاهدات از طرف ايالات متحده آمريكا مذاكرات را به عمل ميآورد و در نهايت معاهدات را تصويب ميكند و سنا در مدتي كه مذاكرات در جريان است، نظرات و موافقتش را به رئيس جمهوري ابلاغ ميكند. موافقت سناي آمريكا براي انعقاد معاهدات لازم است امّا شرطي كافي نيست. زيرا اگر سنا با انعقاد معاهدهاي موافق باشد و تصويب آنرا توصيه كند و براي رئيس جمهوري فرستاده شود، رئيس جمهور ميتواند از تصويب آن خودداري كند» ظاهراً سناتورهاي امضاء كننده نامه از مطالعه لازم قبل از تدوين نامه خطاب به مقامات ايراني كوتاهي و غفلت كردهاند. در واقع انگيزه سناتورهاي ارسال كننده نامه جاهطلبيها و اختلافات حزبي بوده و نگرانيهاي آنها از پيشرفت مذاكرات هستهاي و تعلق خاطرشان به پيشبرد ملاحظات سياسي مورد نظر اسرائيل آنها را بر آن داشته است كه به هر دري بزنند و تا آنجا پيش بروند كه بيملاحظه چوب لاي چرخ رئيس جمهوري وقت آمريكا بگذارند. هر چند بعضاً گفته ميشود كه در عالم سياست بسياري از اوقات پاس داشت اصول قرباني مصلحت انديشي سياسي ميشود، آيا سناتورهاي حزب جمهوريخواه، با دعوت از نتانياهو يا تدوين نامه به مقامات ايراني بدون هماهنگي با رئيس جمهوري وقت آمريكا راه افراط در پيش نگرفتهاند؟
*مرتضي ميرمطهري
بجان تو همینه که میگم