پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
حضور مکرر شرکتهاي بزرگ هواپيمايي در ايران براي انجام مذاکرات و به دست آوردن بازار احتمالي پس از تحريمها؛ اين جديدترين تصويري است که رييس سازمان هواپيمايي از اوضاع اين صنعت در ايران ارائه کرده است. تصويري که اگر نخواهيم آن را دور از ذهن به حساب آوريم شايد لفظ بسيار خوشبينانه براي آن مناسب باشد.
در شرايطي که به نظر ميرسيد پس از توافق ابتدايي ايران با کشورهاي بزرگ جهان در ژنو و کنار رفتن بخشي از تحريمها صنعت هواپيمايي ايران نيز بار ديگر به روزهاي خوش خود برگردد اما محدوديتهاي گسترده در فضاي بازارهاي مالي و البته ترس شرکتهاي بزرگ از تحريم در صورت ارتباط گرفتن با ايران باعث شد در ماههاي گذشته صنعت هوايي نتواند استفاده چنداني از اين فرصت تاريخي بکند.
البته در طول اين ايام قراردادهاي ابتدايي ايراناير با شرکت بويينگ در زمينهي دريافت مستقيم اطلاعات قطعات و اطلاعات اين کشور هرچند پس از سالها توانست پاي يکي از غولهاي صنعت هوايي را به ايران باز کند اما تا خريد هواپيماهاي جديد و قطعات مربوط به آنها فاصله زيادي باقي ماند.
حالا و در شرايطي که بحث توافق قطعي و دائمي ايران و 1+5 مطرح شده و احتمال رسيدن به طرحي جامع در تيرماه سال جاري وجود دارد رييس سازمان هواپيمايي اعلام کرده که در طول همين فاصله شرکتهاي بزرگ هواپيمايي خارجي بارها به ايران نماينده فرستاده و براي به دست آوردن بازار هوايي کشور رقابت خود را آغاز کند.
هرچند اين صحبتها تا رسيدن به توافق جامع و عمليشدن فضاي پس از تحريم قابليت تجربه و آزمايشپذيري ندارد، اما به نظر ميرسد حداقل در آينده نزديک چندان عملي نباشد.
يکي از اصليترين دلايل اين ترديد بحث تحريم صنايع هوايي ايران از سوي آمريکا در طي يک برنامه يک جانبه و قبل از تحريمهاي هستهاي است .
اين موضوع که آمريکاييها قبلا هم اعلام کردند که در صورت رسيدن به توافق تنها تحريمهاي هستهاي عليه ايران را لغو ميکنند اين ابهام را به وجود آورده که شايد صنعت هوايي ايران مانند تمام سالهاي پس از انقلاب همچنان از سوي چند شرکت بزرگ آمريکايي در تحريم باقي بماند.
در کنار آن نيز وضعيت نه چندان مطلوب ناوگان هوايي کشور و زمينگيري نزديک به 40 درصد از کل ناوگان مسافرتي نشان از آن دارد که حتي در صورت لغو تحريمها نيز به سرمايهگذاري و اعتبارات کلان اقتصادي نياز خواهد بود تا بتوان ناوگان ايران را بار ديگر براي رقابت با کشورهاي همسايه آماده کرد.
هرچند بکر بودن صنعت هوايي ايران و بازار مربوط به آن در سالهاي گذشته باعث شده در صورت لغو احتمالي تحريمها گشايش مخصوصي در روابط شرکتهاي هواپيمايي ايران با طرفهاي خارجي به وجود آيد، اما تا نهايي نشدن اين توافقات و کنار رفتن ابرهاي تيره از آسمان ايران شايد ساختن تصويرهاي رويايي تنها توقعات را سنگينتر کند.