سردار سرتیپ پاسدار دکتر حسین دهقان وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران در سفر خود به مسکو و شرکت در چهارمین نشست امنیت بین‌المللی مسکو 2015 طی مصاحبه ای با شبکه انگلیسی راشاتودی به سئوالات خبرنگار این شبکه پاسخ گفت.

متن کامل این مصاحبه به شرح ذیل است:

سوال : طرف روسی اعلام کرده است که تحویل سامانه اس-300 به ایران زمان زیادی طول نخواهد کشید . البته تفاسیر زیادی در خصوص انگیزه طرف روسی ارائه می شود. برخی می گویند تحویل این سامانه به ایران نتیجه مذاکرات با 1+5 است ، برخی دیگر معتقدند این پاسخ به اقدامات آمریکا تلقی می شود . شما در خصوص انگیزه روس ها یا دستاوردهای آن در خصوص تحویل سامانه چه فکر می کنید؟

سردار دهقان : موضوع اس-300 یک موضوع قدیمی در روابط ایران با طرف روس است .شش سال قبل قراردادی میان ایران و روسیه امضا شد و بعد از آن طرف روس می بایست قرارداد را به معرض اجرا می گذاشت . در آن زمان ما کارشناسانی به روسیه اعزام کردیم تا آموزش های لازم در خصوص مشخصات فنی سامانه را طی نماید و ساختار و سیستم هایی برای استقرار این سامانه در ایران ایجاد کردیم و به عبارتی آماده شدیم تا سامانه را دریافت کنیم و این بر اساس قرارداد بود. هیچگاه ما از مفاد این قرارداد فاصله نگرفتیم، بلکه همواره دنبال این بودیم که این قرارداد اجرا شود. در دوره جدید و در دولت آقای روحانی در چندین ملاقاتی که میان دو رئیس جمهور برگزار شد، موضوع اجرایی شدن این قرارداد نیز مورد بحث طرفین قرار گرفت و نهایتا اتفاق نظر بر این شد که این قرارداد اجرایی شود.

سوال: آیا مجموعه اقداماتی که دولت ایران انجام داده و یا اقداماتی که سایر بازیگران انجام داده اند، روسیه را به پذیرش اجرای این قرارداد مجاب کرده است ؟ شما چگونه فکر می کنید ؟

سردار دهقان : به هر حال ما در مذاکرات مختلف از جمله مذاکراتی که میان دو رئیس جمهور انجام شد این بحث را پیگیری می کردیم لیکن طرف روسی محدودیتی را اعلام می کرد، مبنی بر اینکه چون رئیس جمهور قبلی این قرارداد را طبق آن چیزی که در روسیه مورد توجه دولت ها هست ملغی کرده ، رئیس جمهور بعدی دستور رئیس جمهور قبلی را لغو نمی کند، اما نهایتا بحثی که شد اینکه به هرحال همان اختیاری که رئیس جمهور قبلی داشته، رئیس جمهور بعد هم دارد و این کار را می تواند انجام دهد . بحث شد که طرفین چه راه هایی برای اجرایی کردن این قرارداد می توانند داشته باشند. ما در کنفرانس امنیتی سال گذشته این موضوع را با آقای شایگو مطرح کردیم، قرار شد یک فرمولی را برای اجرایی کردن این قرارداد توافق کنیم . هیات های کارشناسی طرفین کار مفصلی را انجام دادند ، نهایتا در سفری که آقای شایگو ( در ژانویه 2015 ) به ایران داشت ، به یک فرمول رسیدیم که چگونه می توانیم این قرارداد را احیا و اجرایی کنیم.

این فرمول هم در فاصله زمانی تا این کنفرانس به اصطلاح به وجود آمد، هیات های مختلفی رفت و آمد کردند، بحث های مختلفی را انجام دادیم و چیزی که با آقای شایگو توافق کردیم این بود که قبل از سفر من در کنفرانس فعلی، تمامی مقدمات کار را انجام داده باشیم تا امکان اجرایی کردن قرارداد فراهم شود . این هماهنگی ها به عمل آمد و در دو هفته گذشته رئیس جمهور محترم روسیه بیانیه ای را صادر کردند مبنی بر اینکه واگذاری سامانه به ایران انجام شود( براساس همان توافقاتی که قبلا کرده بودیم ) این که چقدر صدور این فرمان تابع شرایط خاصی می باشد و یا اینکه آن را در ارتباط با مذاکرات 1+5 تجزیه و تحلیل کرد یا اینکه دلیل دیگری دارد ، ما دلیل این را شرایط جدید به وجود آمده در مناسبات دو کشور می دانیم که بر اساس آن اراده و عزم سیاسی حاصل شده میان دو طرف موجب شده که مناسبات دو کشور را در سطوح راهبردی و در همه زمینه ها ارتقا بدهند.

سوال : اگرچه اهمیت سامانه اس-300 به لحاظ ژئوپولتیک و سایر ابعاد قابل بحث است لیکن تهدید اسرائیل به اقدامات یک جانبه علیه تاسیسات هسته ای نیز موضوعی مورد بحث است ؟ شما به عنوان وزیر دفاع فکر می کنید تحویل این سامانه موجب بازدارندگی علیه اسرائیل می شود ؟ با توجه به اینکه اسرائیل حمله به تاسیسات هسته ای ایران را همواره محتمل دانسته است.

سردار دهقان : ببینید ما به حمدالله در داخل کشورمان با اتکا به ظرفیت های انسانی، فنی و صنعتی که داریم، سامانه پدافندی مورد نیاز را برای تامین امنیت هوا و فضای کشورمان در اختیار داریم حتی ما سامانه های مشابه این سامانه را هم طراحی کردیم و در دست ساخت داریم و آنچه که برنامه ریزی کرده ایم تا پایان سال جاری شمسی نمونه صنعتی آن را تست خواهیم کرد . آنچه که برای ما مهم بوده و هست و من بارها به طرف روسی گفته ام این است که زمانی که یک قراردادی به امضا می رسد و جنبه های حقوقی آن را در اختیار دارد نبایستی زیر پا گذاشته شود و امروز این تصمیم طرف روسی را در واقع پایبندی آنان به تعهدی که در قبال قرارداد اس-300 با ایران داشته، تحلیل و تلقی می کنیم.

این در شرایطی است که ما امروز در ایران انواع سامانه های پدافندی را طراحی ، تولید و به کارگیری می کنیم و البته همواره به دنبال این بودیم که سیستم اس 300 را در اختیار بگیریم، ولی اینکه آن را برای مقابله با اسرائیل یا تامین امنیت مراکز هسته ای خودمان می خواهیم ، باید از این جنبه به آن نگاه کرد که هر کشوری متناسب با نیازهای دفاعی و تامین امنیت خود حتما به دنبال در اختیار گرفتن سامانه های دفاعی هست، طبیعتا ایران هم در راستای چنین راهبردی، چه در انعقاد قراردادها، چه در ساخت و تولید سلاح و اقلام مورد نیاز خود نیازی به هماهنگی با هیچ مرجعی ندارد و نیازی هم نمی بیند از کسی اجازه بگیرد و یا هماهنگی کند ، خودش تصمیم می گیرد و خود نیز اجرا می کند.

سوال :با توجه به حملات عربستان سعودی به یمن و هم زمانی دستور پوتین برای تحویل سامانه اس-300 به ایران این احتمال را می دهید که این تصمیم روسیه برای مواجهه و بازدارندگی ایران در مقابله با حمله عربستان سعودی به ایران باشد؟

سرداردهقان : نه هیچ ربطی میان این دو مسئله وجود ندارد، چون تصمیم گیری پیرامون اجرای این قرارداد خیلی قبل از آن اتفاقی که امروز در جنوب خلیج فارس رخ می دهد( حمله عربستان و کشورهای همراه به یمن ) اتخاذ شده و این ربطی به آن ندارد اما اینکه اسرائیل اگر این سیستم را در اختیار بگیریم به ما حمله نخواهد کرد و یا حمله خواهد کرد این ها جنبه های سیاسی موضوع هست و آنچه برای ما مهم است جنبه های فنی و عملیاتی موضوع هست اینکه بخواهد به این قرارداد یا تصمیم رنگ و بوی و لعاب سیاسی بدهد قدری منحرف کردن موضوع از جایگاه خودش است نه پرداختن به موضوع، زیرا موضوع مشخص است. یک قراردادی بوده و شرایطی به وجود آمده که این قرارداد متوقف شده و در شرایط فعلی نیز اجرایی و عملیاتی می گردد.

ما چیزی جز حاکم شدن اراده طرفین برای پایبندی به تعهد متقابل در این تصمیم نمی بینیم و این اراده ای که طرفین برای انجام و اجرایش توافق کرده اند، ربطی به این قضیه ندارد که اسرائیل یا آمریکا چه کرده است یا عربستان چه می گوید. البته تحلیل گران فرضیه سازی می کنند، حدس و گمان می زنند، تحلیل هایی را ارائه می دهند. زاویه نگاه خودمان این است که تصمیم گرفته ایم فضای کشور را و زیر ساخت های کشورمان را تامین کنیم که یکی از تصمیم ها نتیجه اش خرید اس-300 بوده است .

سوال: برخی در ایران آمریکا را شیطان بزرگ می نامند، اما امروز با توجه به اینکه شرکای ائتلافی ایالات متحده در منطقه از جمله در عربستان اقدامات امنیتی علیه کشور شما ( ایران ) انجام می دهند اکنون شما چگونه فکر می کنید آیا کماکان آمریکا دشمن اصلی شما است یا کشورهای هم ائتلاف امریکا در منطقه ؟

سردار دهقان: ما در کشورهای همسایه هیچ تهدیدی را نسبت به خود احساس نمی کنیم و هیچگاه خود را در موضع تهدید برای آن ها قرار ندادیم . ما به استقلال سیاسی و تمامیت ارضی کشورهای همسایه احترام می گذاریم و معتقدیم که ایران قدرتمند عامل ثبات و امنیت منطقه است و آنچه که از مقدورات خود در اختیار داریم را به عنوان سرمایه دنیای اسلام تلقی می کنیم، لذا آمریکایی ها و اسرائیلی ها تلاش می کنند ایران را به عنوان یک تهدید برای کشورهای منطقه جلوه دهند. این یک حرکت از قبل شکست خورده است چرا که ما در طول تاریخ هیچگاه به هیچ کشور همسایه تجاوزی نکردیم اما در نقطه مقابلش هر تجاوزی را به کشور خودمان قاطعانه جواب دادیم . در جنگ عراق علیه ایران بود که همه دنیا اعم از شرق و غرب، که در آن موقع شوروی سابق، آمریکا ، فرانسه و کشورهای غربی پشت صدام ایستاده بودند ، ملت ما بدون پشتوانه خارجی و بدون هر کمکی که دیگران به او کنند همه این هجمه و هجوم را با شکست دشمن پاسخ داد و طرف پیروز در جنگ بودیم چرا که مانع از این شدیم که متجاوز بتواند خواسته های خود را بر ما تحمیل کند. لذا ما تهدیدی برای کشورهای منطقه نیستیم و آن ها را تهدیدی علیه خود نمی دانیم و معتقدیم نه آمریکا و نه اسرائیل جرات حمله به ما را ندارند اگر داشتند تاکنون حمله می کردند . اگر پیش بینی می کردند که چنانچه جنگی علیه ما سامان دهند و یا حمله ای را علیه ما صورت بدهند و بتوانند پیامدهای آن را مدیریت کنند تردیدی برای اجرای این اقدام نمی کردند اما نمی توانند .

اما اینکه کشور سعودی یا سایر همسایگان ما که احتمالا یک پیمان های امنیتی با امریکا دارند ، این ظرفیت را دارند که بخواهند علیه ما اقدامی کنند معتقدیم چنین ظرفیتی را ندارند و چنین پشتوانه اجتماعی و سیاسی برای شکل دادن به چنین حمله ای و یا ایجاد آن را بر علیه ما ندارند .

سوال : پس از توافق شما با کشورهای 1+5 چگونه شرکای هم پیمان خود را در ایجاد توازن قدرت برای همکاری با غرب متقاعد می سازید ؟

سردار دهقان : این یک نگاه سنتی غلط به مناسبات ما با چین ، روسیه و امریکا است ، اساسا دنیا دستخوش تغییرات جدی شده است ، ایران اسلامی امروز ایران زمان شاه نیست و ما هم آمریکا را به آن نسبت نمی بینیم . اولا این را خدمت شما بگویم اگر اخبار را دنبال کنید خود رئیس جمهور آمریکا این واژگان را به کار گرفت که ما هر اقدامی که می توانستیم علیه ایران انجام دادیم و اقدامات کنونی ما موثر نبوده ، لذا تنها راه با ایران ورود به مذاکرات است برای حل مسئله هسته ای؛ ما رسما اعلام کردیم که هیچ موضوعی غیر موضوع هسته ای در دستور کار ما با کشورهای 1+5 و به خصوص آمریکا نیست و به قدر طبیعی هم خارج از این پرونده اجازه ورود به هیچ مسئله ای را به این مذاکرات نخواهیم داد و مورد بحثمان نیز نخواهد بود . لذا آنچه امروز در جریان است بحث مذاکرات ما با طرف غربی یا 1+5 که قاعدتا تحت تاثیر آمریکا این موضوع سازماندهی شده و غیر از موضوع هسته ای در دستور کار مذاکرات قرار نخواهد گرفت و ماهم جز این مذاکره ای با آمریکا نخواهیم کرد .

لذا به طور طبیعی اینکه بگوییم مناسبات با آمریکایی ها به سمت مناسبات عالی پیش خواهد رفت اینگونه نخواهد بود و البته آمریکایی ها به عنوان یک کشور و یک ملت اگر در موضع همکاری و تعامل سازنده با سایر کشورها از جمله ایران برآیند ما هیچ مانعی برای داشتن روابط عادی نمی بینیم اما آمریکایی ها یک اختلاف بنیادین فلسفی – سیاسی با جمهوری اسلامی ایران دارند لذا آشتی این دو تا عملی نیست آن ها به دنبال سلطه بر دنیا هستند و دنبال چپاول ملت ها هستند . آن ها به دنبال ایجاد ، گسترش و توسعه فرهنگ و منافع خودشان بر همه دنیا هستند و ما با این دیدگاه اساسا مخالفیم . پس اینکه ما با آمریکایی ها می توانیم همکار تلقی شویم یقینا اینگونه نخواهد بود. درست در نقطه مقابل این طرف چینی ها و روس ها هستند ما و روس ها ، ما و چینی ها اساسا تحلیل های مشترکی در سطح منطقه و اهداف مشابهی در سطح جهانی داریم و بر مبنای تحلیل ها و اشتراکات می توانیم با هم همکاری های بلند مدت و راهبردی را شکل دهیم و دنبال کنیم .

سوال: آیا تمایل دارید با چین ، روسیه و هند برای ایجاد ترتیبات امنیتی در منطقه کمک کنید ؟

سردار دهقان : ببینید این یک ایده است و این ایده مطرح شده و پشتوانه نظری و پایه های منطقی و درستی دارد و قاعدتا این ایده را باید توسعه داد و تبدیل به یک گفتمان کرد و این گفتمان را در حوزه عمل سامانش داد و اجرایی و عملیاتی کرد .

سوال : مداخله عربستان در یمن با حمایت گسترده ایالات متحده آمریکا صورت گرفته اگر چه برخی در داخل آمریکا مخالفند البته به دلیل پیامدهای این حمله، لذا این سوال مطرح است که چه منافعی برای عربستان و آمریکا از رهگذر این حملات متصور است ؟

سردار دهقان : اولا عربستان و سایر کشورها را نصیحت می کنیم به اینکه این اقدام تجاوز کارانه نظامی آن ها هیچ پیامد مثبتی برای آن ها نخواهد داشت و آن ها به جای اینکه سرمایه های ملت های مسلمان را بر علیه یکدیگر به کار بیندازند ، بهتر است این سرمایه را در جهت مقابله با دشمنان اصلی مسلمانان که اسرائیل است به کار گیرند .

اما چرا آمریکا ترغیب کرد عربستان را به حمله به یمن ، قاعدتا یک نگاه راهبردی برای بر هم زدن ژئوپولتیک منطقه بر آن حاکم است ؛ چرا که خلیج عدن و باب المندب ، به عنوان یک فضای راهبردی که حجم عظیمی از اقتصاد جهانی وابسته به آن است برای آمریکایی ها بخش مهمی است . تصور آن ها بر این است که آنچه ملت یمن دنبال می کنند دنبال یک کشور مستقل متکی بر خواسته خود مردم است ، نمی تواند تامین کننده منافع آمریکا در این منطقه جغرافیایی باشد .

لذا به یک نوعی مقابله با خواست مردم یمن است و مقابله با اراده آن ها برای برپایی یک دولت مستقل ملی و این را آن ها تهدیدی برای خود تلقی می کنند و این هم برداشت غلطی است . من در صحبت امروز صبح گفتم که این یک خطای ادراکی راهبردی است یعنی برداشت و تحلیل درستی از شرایط ، نه امریکایی ها دارند نه عربستان و به عبارتی آمریکایی‌ها این را القا می کردند به عربستان که این اقدام را انجام دهد . برخی از کشورها در ابتدای امر اعلام هماهنگی و همراهی کردند ولی وقتی واقع مطلب را در صحنه عمل دیدند از آن فاصله گرفتند و از این که مشارکت در عملیات بکنند پرهیز کردند.

اینکه به اصطلاح عربستان یا کشورهایی که با آن همکاری می کنند ، بخواهند زیرساخت های ملت یمن را مورد هجوم قرار دهند یا مانع رسیدن امکانات و امدادهای دیگران به این ملت که امروز مورد تجاوز قرار گرفته بشوند و یک نوع کشتار همگانی که در آن هیچ محدودیتی برای اقدام نظامی علیه مردم یمن مورد قائل نیستند را رقم بزنندو اینکه آیا این اقدامات و حملات موجب تفوق و یا تسلیم مردم یمن خواهد شد جوابش منفی است .

عربستان در گذشته 4 جنگ را علیه یمن سامان داد ، و در همه 4 جنگ گذشته طرف پیروز ملت یمن و شکست خورده عربستان بوده است . فکر می کنم اگر هرچه زودتر و سریع تر عربستان از حمله های خود دست برندارد و اجازه ندهد ملت یمن خودشان بر اساس خواست خود و بدون مداخله بیرونی سرنوشت خودشان را تامین کنند، پیامدهای ناگواری برای عربستان خواهد داشت.

سوال : روابط خوب ایران با حوثی های یمن بر کسی پوشیده نیست و حتی اخباری مبنی بر کمک بشردوستانه، درمان زخمی ها و همچنین کمک تسلیحاتی و نظامی به آن ها انجام می دهید. با توجه به کمک های شما و تاثیر شما بر روندهای امنیتی از جمله در یمن امکان تسری این تاثیرات بر سایر مناطق ژئوپولتیک وجود دارد ؟

سردار دهقان : من سوال می کنم از شما آیا گروه های تکفیری و صهیونیستی را آمریکایی‌ها و اسرائیلی ها آموزش دادند، تجهیز کردند ، سامان دادند و یا دیگری ؟

اگر شما امروز در آن کنفرانس حضور داشتید یک ویدئویی را نشان دادیم که در آن خانم کلینتون رسما اعلام می کند که ما این گروه ها را خودمان سامان دادیم برای مقابله با حضور شوروی در افغانستان و آن ها تبدیل به طالبان شدند و القاعده از دل آن ها به وجود آمد و بعد داعش نیز از دل آن.

پس فرایند شکل گیری، ساماندهی و پشتیبانی این گروه‌های تروریستی را خود آمریکایی ها ، خود اسرائیلی ها و متاسفانه کشورهای منطقه انجام داده اند امروز نتیجه چه شده است ؟ اینکه اولا ظرفیت و پتانسیل انقلابی دنیای اسلام در سایه یک سری اقدامات جنایت بار شکل داده شده ، به اصطلاح دارد به نوعی تخلیه می شود، زیر ساخت های کشور های مسلمان دارد از بین می رود، مسلمانان ، مسلمانان را می کشند و این وسط اسرائیل و آمریکا به اصطلاح تماشاگر صحنه ای هستند که تامین کننده منافع آن ها است.

اما اینکه نسبت ما با سوریه، عراق و یمن چیست ؟ ما رسما اعلام کردیم هرجایی از دنیا که ملتی مورد تجاوز و تعدی آمریکا و اسرائیل قرار گیرد ما حتما در کنار آن ملت خواهیم بود، بنا به درخواستی که آن دولت یا ملت می کند و این هم در حقوق بین الملل شناخته شده و منعی نیست حتی در منشور ملل این آمریکایی ها یا عربستان است که متجاوزند ، برخلاف همه نرم ها و هنجارهای پذیرفته شده جهانی ، ما به جایی تجاوز نکردیم. اگر دولتی از ما درخواست کمک کرده ، ما کمک کردیم اگر کمک نخواست هم کمکی را صورت ندادیم . اینکه ما حوثی ها را تجهیز می کنیم ، آموزش می دهیم ؛ خیر اینچنین نیست ،حوثی ها خودشان به اندازه کافی امکانات دارند به خصوص اینکه امروز تمامی نهادهای رسمی دولتی اعم از ارتش و دستگاه های یمن با حوثی ها همکاری می‌کنند؛ یک:تحت نظارت آن ها عمل می کنند؛ دو :حوثی ها اساسا دنبال اینکه خودشان بر آن کشور حاکم شوند نیستند، بلکه آن ها می گویند دولتی فاسد و نظام فاسدی در آنجا حاکم بوده و این دولت شایسته ملت یمن نیست و ملت یمن اراده کرده به اصطلاح یک نظام مورد رضایت خود را در آن جا مستقر کند .

جمعیت حوثی ها در یمن چیزی حدود 40 % جمعیت مردم یمن است . امروز ملت یمن است که یکپارچه و منسجم در مقابله با این تجاوز ایستاده ، اگر نبود، این جنگ داخلی به سرعت در یمن می توانست شکل گیرد مثلا بین حوثی ها و سایر گروه های مذهبی ، ولی این اتفاق نیفتاده ، فقط بخشی از القاعده که در یمن بودند به اصطلاح یا بخشی از افرادی که همراه آقای منصور بودند دارند با ارتش و حوثی ها می جنگند و مردم یمن هر روز بر انسجام و یکپارچگی و تصمیم خود برای تحقق اراده ای خود جدی تر می شوند.

لذا عربستان به حوثی ها حمله نکرده ، به یمن حمله کرد. عربستان امروز حوثی ها را قتل عام نمی کند بلکه مردم یمن را کشتار می کند و عربستان مناطق تحت نفوذ حوثی ها را فقط نمی زند بلکه سرزمین یمن را تحت هجمه نظامی قرار داده است .

لذا طرح این موضوع که چون حوثی ها طرفدار ایران هستند پس این اتفاق افتاده ، این طور نیست . می گوییم چون ملت یمن دنبال استقلال و حاکم کردن اراده خود بر سرنوشت خود است و این بدان معنا است که این منطقه راهبردی در اختیار آمریکا و عربستان نخواهد بود پس عربستان با حمایت و چراغ سبز آمریکائی ها و اسراییلی ها که به آن نشان دادند به یمن حمله کردند .

تشکر از وقتی که در اختیار قرار دادید . از شما صمیمانه متشکرم .

سردار دهقان : من خیلی علاقه مندم که بتوانم دیدگاه های کشورم را به سمع و نظر بینندگان برسانم . به این دلیل که رسانه ها عمدتا در اختیار آمریکایی ها و صهیونیست‌ها است، آن‌ها سعی می‌کنند، افکار عمومی را آن طور که می خواهند شکل بدهند و هیچگاه اجازه نداده اند که به طور مستقیم این حرف ها را دریافت کنند . اگر شما پیگیری کرده باشید نامه ای که رهبری انقلاب به جوانان آمریکایی نوشتند چه استقبال عظیمی از آن شد . فقط یک کلام محور بحث بود که اینکه اسلام را از زبان دشمنان اسلام دریافت نکنید ، اسلام را از منبع اصلی آن دریافت کنید. لذا اگر این فرصت و زمان به وجود آید که ما آنچه را که اعتقاد داریم آنچه را که عمل می کنیم با صداقت و بدون نگرانی از قدرتی و واهمه از کسی اعلام کنیم، دنیا می‌فهمد هیچ طمع و هدف غیر انسانی و غیر خیر خواهانه ای برای هیچ کشوری نداریم و دنبال سلطه و فتح و توسعه جغرافیا نیستیم .

لذا اگر فضاهایی به وجود آید که دیدگاه های خود را بگوییم منجر به روشن شدن افکار عمومی و ایجاد یک جبهه نرم مقاوم در مقابله با خواسته های آمریکا و اسرائیل خواهیم شد.