چرایی ترس دلواپسان از «خمینی جوان»

ماجرای تهدید سید حسن خمینی از سوی انصار حزب الله گلستان که چند روز بعد از سوی مسئولان این جریان تکذیب شد باعث شد تا بازهم نام سید حسن خمینی، پسر ارشد مرحوم سید احمدآقا خمینی بر سر زبان‌ها بیفتد. این نامه تکذیب شده اما واکنش‌های زیادی را به همراه داشت که مهم ترین آن واکنش خود یادگار امام خمینی بود. سید حسن خمینی در واکنش به این نامه گفت:« نمی‌دانستم که این برنامه وجود دارد و قصد سفر هم نداشتم، اما اگر برنامه ی سفری بود، با چنین تهدیداتی سفرم را به هم نمی زدم و مطمئن هستم مردم و علاقه مندان امام به گونه ای هستند که این جریانات افراطی بسیار کم عدد را سر جای خود می نشانند.

سوالی که در این میان پیش می‌آید مسئله‌ای است که چرا هرچند صباحی برخی از جریان‌های سیاسی ساز مخالفت با حسن خمینی را کوک می‌کنند و سعی می‌کنند چهره این روحانی وابسته به بیت امام را در بین مردم تخریب کنند. برای پیدا کردن پاسخ این سوال می‌شود چند گزینه را مورد بررسی قرار داد تا در نهایت به پاسخ اصلی رسید.

« آیت‌الله جوان» همچون عموی خود« آیت‌الله مصطفی خمینی» میراث دار شخصیت کاریزماتیک امام خمینی است. رهبر کبیر انقلاب، سید مصطفی را امید اسلام می‌دانست و بسیاری از پیروان امام امروز سیدحسن خمینی را از امیدهای آینده ایران و اسلام می‌دانند. کسی که از هم از نظر چهره کاریزماتیک هم از نظر بیان و هم قدرت علمی شباهت فراوانی به پدربزرگ خود دارد. سیدحسن اما چند سالی است مورد هجمه‌های فراوانی از سوی گروه‌هایی قرار می‌گیرد که اعتقاد دارند او در مسیر امام قدم برنمی‌دارد.

تولیت حرم امام خمینی که در اوج جوانی تبدیل به یکی از اساتید حوزه علمیه قم شده است، روزهای خود را به تدریس، تعلیم و تحقیق می‌گذراند و هرچه بیشتر به جایگاه مرجعیت دینی نزدیک می‌شود. او از سال 90 تدریس خارج فقه را آغاز کرده است. وی در طول دوره تحصیل خود از محضر اساتیدی چون مرحوم آیت الله العظمی فاضل لنکرانی، مرحوم آیت الله سلطانی طباطبایی و مرحوم آیت الله پایانی و حضرات آیات عظام وحید خراسانی، سید موسی شبیری زنجانی، جوادی آملی، موسوی اردبیلی، محمد مؤمن، گرامی قمی، سید علی محقق داماد، میرزا یدالله دوزدوزانی،رضا استادی و یحیی انصاری شیرازی تلمذ کرده است.

استاد حوزه علمیه قم، بر اساس حمله‌ها و هجمه‌هایی که به او و تفکرش می‌شود در دیدارهای خود به تبیین اندیشه و افشاگری در مورد تفکر تندروها می‌پردازد. سیدحسن خمینی در سخنان خود بارها به نقش عقلانیت در تصمیم گیری‌ها تاکید کرده و می‌گوید باید از احساسات دوری کنیم و اجازه ندهیم کینه‌ها موجب جدایی در کشور شود.

همین رشد سریع سید حسن خمینی باعث شده است تا بسیاری از آینده او احساس خطر کنند. آنها می‌دانند که سید حسن به زودی تبدیل به مرجع جوانان می‌شود و بسیاری اندیشه خود را از او وام می‌گیرند و همین بزرگ ترین ضربه به کسانی است که سال‌ها تلاش کردند تفکر خود را به جوانان کشور تلقین کنند.

همین معنا یکی از اصلی ترین دلایل حمله به سید حسن خمینی است. دلیل دیگر را می‌شود در تفکرات سیاسی سید حسن جستجو کرد. خمینی جوان، در خرداد 93 با توجه به روی کارآمدن دولت تازه در ایران به دنبال، احیای شعار اصلی پدربزرگ خود یعنی«وحدت کلمه» در کشور است. سید حسن همچون بسیاری از بزرگان تندروی‌ها را عامل اصلی اختلاف در کشور می‌داند.

بزرگ ترین فرزند سید احمد خمینی در تفکرات سیاسی خود نزدیک به هاشمی رفسنجانی، حسن روحانی و جریان اعتدال است و سعی می‌کند این تفکر را تبلیغ کند. همین نزدیکی باعث شده است تا دلواپسان رشد سید حسن خمینی از این نزدیکی احساس خطر کنند. آنها به این دلیل که سید حسن خمینی در زمین‌ آنها بازی نمی‌کند سعی می‌کنند از او چهره‌ای به مردم نشان دهند که با خط امام فاصله گرفته است.

سید حسن خمینی بعد از فوت پدرش همیشه سعی کرده است خط خود را به صورت مشخص رسم کند. خطی که بسیاری از مدعیان تازه انقلاب هیچ جایی در آن ندارند. به صورت ساده تر می‌توان گفت، گفتمان تازه‌ای که در ایران به نام « دلواپسی» شکل گرفته است، هیچگاه مورد قبول سید حسن خمینی نبوده است.

استاد جوان حوزه علمیه می‌خواهد بیت امام خمینی را احیا کند اما در این راه مشکلات فراوانی پیش روی اوست و کسانی که سال‌ها به مخالفت با اندیشه امام می‌پرداختند و حتی در سال‌های قبل از انقلاب تفکر او را برای اسلام خطرناک می‌دانستند، امروز با نام امام، به مخالفت با سیدحسن خمینی می‌پردازند تا مبادا اندیشه ناب امام در جامعه متبلور شود.

در کنار این دو معنا، بحث حضور سید حسن در مجلس خبرگان و احتمال ریاست او بر این مجلس باعث شده است تا دلواپسان رفتار خمینی جوان، سعی کنند مسیر را برای ورود او به این عرصه ناهموار کنند. آنها می‌دانند که با رسیدن سید حسن به صندلی ریاست مجلس خبرگان بسیاری از نقشه‌های آنها نقش برآب خواهد شد، به خاطر همین سعی می‌کنند با مسموم کردن فضا سید حسن را از ورود به مجلس خبرگان منصرف کند. این درحالی است که خود نوه امام خمینی نیز تا امروز به تمام درخواست‌ها برای ورود او به انتخابات گوناکون از ریاست جمهوری تا مجلس خبرگان را بی پاسخ گذاشته است و به درس و بحث خود رسیده است.

تمام این دلایل را وقتی کنار هم می‌گذاری به این نتیجه می‌رسی که دلواپسان از شخصیت و کاریزمای سید حسن خمینی می‌ترسند. آنها به خوبی می‌دانند که سید حسن هم مورد قبول مردم، هم مورد قبول بزرگان نظام و هم مورد قبول حوزه‌های علمیه است و به همین دلیل سعی می‌کنند چهره‌ او را مخدوش کنند. در روزها، ماه‌ها و سال‌ها پیش رو قطعا باید شاهد حملات جدی تری به « آیت‌الله جوان» باشیم. سید حسن خمینی جدی ترین خطر برای منافع گروه‌های تندرو در ایران است.

*مصطفی داننده / نامه