تلاش برای جعل نام شیر‌ ایرانی

در حالی که در روز‌های اخیر، خبر بازگرداندن یک جفت شیر آسیایی (یا همان شیر ایرانی) پس از74 سال به باغ‌وحش ارم در فضای مجازی، واکنش‌های مختلفی‌ را در پی‌ داشته است؛ دولت هندوستان در هفته‌های اخیر به‌طور رسمی‌ اعلام کرده که با تهیه لایحه‌ای قصد دارد «حیوان ملی‌ هندوستان» را از «ببر بنگال» به «شیر آسیایی» تغییر دهد که البته با تغییر محتویات کتاب‌های درسی‌ همراه خواهد بود. در صورت به حقیقت پیوستن چنین امری و همچنین به دلیل وجود لابی‌های قدرتمند کشور هندوستان در مجامع بین‌المللی، دیر یا زود شاهد تغییر نام این زیر گونه از شیر ایرانی‌ به نام جعلی هندی خواهیم بود.
 
به گزارش آرمان، مسئولان باغ‌وحش ارم درحالی از ورود یک جفت شیر آسیایی به جمع حیوانات این باغ‌وحش خبر می‌دهند که نگاهی اجمالی به عملکرد  گذشته این پارک حیات‌وحش در نگهداری گونه‌های در معرض انقراض نشان می‌دهد این باغ‌وحش در سال‌های اخیر عنوان ایستگاه پایانی گربه‌سانان بزرگ را یدک می‌کشد. باغ‌وحش ارم به دلیل اقدامات بسیاری که طی ۵ سال اخیر در رابطه با زیر پا گذاشتن حقوق حیوانات انجام داده از قبیل فروش حیواناتی چون شیر و گرگ به اشخاص حقیقی، خفه شدن ببر مبتلا به صرع در حوض آب، مرگ ببر نر سیبری بر اثر ابتلا به مشمشه، کشتار غیرانسانی ۱۴ شیر به‌دلیل احتمال ابتلا به مشمشه، استفاده از خرگوش زنده برای تغذیه شیرها، بستن گراز زنده با مفتول فلزی برای تغذیه شیرها، نگهداری از فیل‌ها در اتاقکی کوچک با زنجیری بر پایشان در تمام فصل سرما، شرایط غیراستاندارد نگهداری از خزندگان، قفس‌های نامناسب میمون‌ها، مرگ مشکوک کفتار ماده و جایگزینی آن با کفتار نر، مرگ دو کانگورو و وال‌ آبی، یال سوخته شترها بر اثر پرتاب سیگار بازدیدکنندگان، زمین بتنی زیر پای سگ‌سانان و نهایتا تکثیر غیرکارشناسانه گوزن‌های اروپایی که درحالت خوشبینانه مازاد آنها به مصرف گوشتخواران باغ‌وحش و همچنین یک شخصیت حقیقی رسیده به یکی از بدنام ترین باغ‌وحش‌های کشور در این رابطه تبدیل شده است. در روزهای اخیر در واکنش به این اقدام  گروهی از فعالان محیط زیست با تکیه بر وقایعی که درمورد حیوانات مظلوم در کمتر از ۵ سال گذشته در باغ‌وحش ارم رخ داده تأکید کرده‌اند که این باغ‌وحش صلاحیت ورود شیر آسیایی را ندارد.

 سرقت فرهنگی از سرزمین مادری

سال‌های گذشته در سکوت مسئولان میراث فرهنگی، مفاخر، آداب و رسوم، ورزش‌ها و حتی غذاهای زیادی که مختص فرهنگ ایرانی بوده و همه جهان آن را با نام ایران می‌شناسند عنوان‌های دیگری یافته و به نام کشورهای دیگردر مجامع بین‌المللی مانند یونسکو ثبت شدند. در دنیای بزرگ و چند وجهی امروز آنچه فرهنگ هر ملت را به جهانیان و نسل‌های بعد منتقل می‌کند نامی است که از آن ثبت می‌شود. شاید برای ما که ایرانی هستیم دلمه یا نان لواش هنوز غذایی ایرانی باشد و یا تار را ساز سنتی ایران دانسته و چوگان را ورزش رزمی مربوط به ایران بدانیم امابعد از ادعای کشورهای همسایه مانند ارمنستان، ترکیه و آذربایجان و ثبت این آثار در یونسکو به نام این کشورها شاید در آینده به زحمت بتوانیم به فرزندانمان ثابت کنیم تمام اینها به‌دلیل مشترکات سرزمینی و فرهنگی بوده که در گذشته با این کشورها داشته‌ایم و همه این ادعاها برای این است که تمام این کشورها زمانی جزء قلمرو ایران بوده است. وسعت ایران در دوران هخامنشیان بیش از ۱۱ میلیون کیلومتر بوده یعنی از چین تا بخشی از اروپا را شامل می‌شده است و تمام مردمی که امروز در این سرزمین‌ها زندگی می‌کنند، در گذشته نه‌چندان دور جزو حوزه تمدنی ایران محسوب می‌شدند که امروز موضوعی پذیرفته شده از سوی بسیاری از کارشناسان تاریخی و از جمله سازمان فرهنگی یونسکو است، چراکه اینها کشورهای جدیدی هستند که از سرزمین مادری جدا شده‌اند، مثلاً اگر افغان‌ها بخواهند به مولانا و سنایی و خواجه عبدا... انصاری به این دلیل که امروزه زادگاه‌شان در این کشور است افتخار کنند و یا ازبک‌ها اگر بخواهند به بوعلی‌سینا بنازند به این دلیل که زادگاه او در بخارا بوده که امروز جزو شهرهای ازبکستان است و یا تاجیک‌ها به رودکی و خجندی افتخار کنند که متولد این کشورند و... ایرادی به آن وارد نیست بلکه مصادره‌کردن این مفاخر به نام خودشان قابل اشکال است، چراکه تنها کشوری که می‌تواند چنین ادعایی کند کشور و سرزمین مادری این بزرگان، یعنی ایران است.

 نگرانی نسبت به جعل نام شیر ایرانی

حالا در اقدامی غیرمنتظره بعد از سرقت‌های مکرر فرهنگی و ادبی نوبت به حیوانات و گونه‌های در معرض انقراض رسیده که از فرهنگ ما ربوده شوند. یک فعال حقوق حیوانات در این خصوص تصریح کرد: دولت هندوستان در هفته‌های اخیر به‌طور رسمی‌ اعلام کرده که با تهیه لایحه‌ای قصد دارد «حیوان ملی‌ هندوستان» را از «ببر بنگال» به «شیر آسیایی» تغییر دهد که البته با تغییر محتویات کتاب‌های درسی‌ همراه خواهد بود. مهر نوشت؛ پرچی‌زاده افزود: البته  فعالین محیط زیست هندی با بیان اینکه ببر بنگال از سال ۱۹۷۲، حیوان ملی‌ هندوستان بوده است و این زیرگونه با تعداد تقریبی ۲۲۰۰ قلاده در ۱۷ ایالت کشور هندوستان یافت می‌شود- درحالی‌ که شیرها با تعداد تقریبی ۴۱۱ قلاده فقط در ایالت گجرات زندگی‌ می‌کنند- در مقابل این تصمیم ایستادگی کرده‌اند و معتقدند چنین تصمیمی بر برنامه حفاظتی ببرها تأثیر مستقیم خواهد داشت اما  اینکه حرف نخست‌وزیر اهل گجرات به کرسی خواهد نشست یا حرف فعالین محیط زیست، باید منتظر ماند و دید.

 این دغدغه غیرعلمی است

یک کارشناس محیط زیست در این زمینه به «آرمان» می‌گوید: این دغدغه غیرعلمی است و دلیل اینکه بعضی‌ها در این خصوص ابراز نگرانی می‌کنند این است که از قوانین اطلاعی ندارند. اسماعیل کهرم ادامه می‌دهد: از سال 1823 شیر آسیایی با نام علمی:

Panthera leo persica از سوی مجمع بین‌المللی حیات‌وحش ثبت جهانی شد و اینکه یک کشوری مانند هندوستان تصمیم بگیرد در قوانین داخلی خود نام آن را به شیر هندی تغییر دهد در ماهیت آن تغییری ایجاد نخواهد شد. زیستگاه این حیوان ایران بوده و اینکه درحال حاضر در ایران منقرض شده باعث نمی شود گذشته آن و محل تولد آن فراموش شود. این فعال محیط زیست اذعان می‌کند: شیر نماد خیلی از کشورهاست و این باعث نمی‌شود اگر کشوری مانند اتیوپی شیر را نماد ملی خود می‌کند بتواند ادعا کند شیر متعلق به اتیوپی است. تاریخ گواه همه چیز است.

 انقراض گونه‌های نادر حیات‌وحش

یکی دیگر از فعالین محیط زیست با اشاره به اینکه از انقراض شیر در ایران بیش از 50 سال می‌گذرد، می‌گوید: اگر بیش از 50 سال یک حیوان در کشوری رویت نشود آن را منقرض‌شده می‌دانند اما این باعث نمی‌شود مقررات بین‌المللی و نامگذاری آن گونه تغییر کند. حر منصوری ادامه می‌دهد: دشت‌های الوند را از بین بردیم و این باعث نابودی شیر ایرانی شد و اگر امروزه هندی‌ها ادعا می‌کنند شیر متعلق به آنهاست برای این است که دیگر این نژاد بی‌نظیر حیات‌وحشی فقط در هندوستان یافت می‌شود. او نابودی گربه سانان بزرگ در یک ماه اخیر را فجایع زیست‌محیطی خواند و عنوان کرد: اگر این روند ادامه پیدا کند به‌زودی برای گربه‌سانان هم سرنوشتی مشابه شیرها پیش‌بینی می‌کنیم.