پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
نشست رئیس جمهور آمریکا با مقامات ارشد کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس در حالی برگزار میشود که موضوع توافق احتمالی هستهای ایران و گروه ۱+ ۵، مهمترین دستور کار آن را تشکیل میدهد. در این میان، یک روزنامه انگلیسی به بررسی دیدگاه کشورهای عرب منطقه درباره یک توافق هستهای مطلوب با ایران پرداخته و مینویسد، تحت هیچ شرایطی نظر این کشورها در این موضوع تأمین نخواهد شد.
به گزارش تابناک، روزنامه «تلگراف» در مطلبی به بررسی دیدگاه کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس درباره مذاکرات هستهای ایران پرداخته و مینویسد، در حال حاضر، به هیچ وجه این احتمال که توافق هستهای ایران موجب رضایت خاطر این کشورها شود، وجود ندارد. رهبران کشورهای عربی، از نقش ایران در منطقه نگران هستند. به همین سبب، آنها توافق هستهای را فرصتی برای مهار این قدرت منطقهای رقیب میبینند.
با این حال، توافقی که آنها به دنبال آن هستند، توافقی است که ایران هرگز با آن موافقت نخواهد کرد. کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس خواستار توقف برنامه هستهای ایران و بستن هرگونه مسیر احتمالی این کشور به سوی بمب هستند. به طور خاص، آنها میخواهند ایران غنی سازی اورانیوم را متوقف کرده و تأسیسات هستهای فردو و همچنین تأسیسات آب سنگین اراک را تعطیل کند.
کشورهای عرب منطقه همچنین ادعا میکنند، نسبت به امنیت تأسیسات هستهای ایران نگرانند. در سطح منطقهای، آنها خواستار کاهش نفوذ و مداخله ایران در سوریه، یمن، عراق و لبنان و توقف آنچه آنها «توسعه طلبی» ایران میخوانند، هستند.
کشورهای منطقه از این می ترسند ایران و آمریکا پس از حصول توافق هستهای به یکدیگر نزدیکتر شوند. از دید آنها، برقراری روابطی تازه میان ایران و آمریکا، تعهد ایالات متحده به امنیت کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس را کاهش میدهد. همکاری محدود اما موفق تاکتیکی میان ایران و آمریکا در مبارزه با داعش در عراق، سبب تشدید این نگرانیها شده است.
همین امر توضیح میدهد که چرا مقامات کشورهای منطقه در نشست خود با رئیس جمهور آمریکا در کمپ دیوید، خواستار تعهد بیشتر آمریکا نسبت به امنیت خود هستند. البته منظور آنها از تعهد آمریکا، چیزی بیش از تأمین سلاح از سوی واشنگتن است. از سوی دیگر، این کشورها خواستار دریافت تعهداتی بیش از آن چیزی هستند که ایران تمایل به واگذاری آن در چهارچوب توافق هستهای دارد.
ایران توافقی را نخواهد پذیرفت که برنامه غنی سازیاش را به کلی متوقف سازد؛ اما برقراری محدودیتهای مشخص را خواهد پذیرفت. بر اساس مفاد تفاهم هستهای لوزان، شمار سانتریفیوژهای ایران ۶۸ درصد و میزان ذخایر اورانیوم غنی شده این کشور نیز ۹۷ درصد کاهش خواهد یافت و تعهدات دیگری نیز در موضوع هستهای از سوی ایران ارائه خواهد شد.
اما حصول توافق هستهای با ایران در پایان ماه ژوئن، یکی از بزرگترین نگرانیهای کشورهای عرب منطقه را برطرف خواهد کرد؛ زیرا دستیابی ایران به سلاح هستهای را غیرممکن خواهد ساخت. هیچ گونه توافقی وجود نخواهد شد که بر اساس آن، محدودیتی بر برنامه هستهای ایران اعمال نشود، بازرسی از تأسیسات هستهای ایران وجود نداشته باشد و در نتیجه، ایران امکانی برای ساخت احتمالی سلاح هستهای داشته باشد.
از سوی دیگر، توافقی که حاصل میشود، تنها به موضوع هستهای اختصاص دارد. نه آمریکا و نه ایران آماده پرداختن رسمی به موضوعات مربوط به امنیت منطقه در چهارچوب توافق نیستند. اگر هم چنین بود، ایران هرگز چیزی که به محدود شدن نفوذش در منطقه منجر میشد، امضا نمیکرد.
اما کشورهای منطقه اشتباه میکنند که میپندارند توافق نهایی هستهای، عامل تعیین کننده جایگاه ایران در منطقه است. فارغ از هرگونه توافق، ایران هم اکنون قدرتی مسلط در خاورمیانه است و به عنوان کشوری بزرگ و غنی از لحاظ منابع طبیعی، قابل نادیده گرفتن نیست. آنچه توافق هستهای انجام خواهد داد، این است که جلوی توسعه بیشتر برنامه هستهای را خواهد گرفت و راه را برای تعامل سازنده با قدرتهای منطقهای و بین المللی فراهم خواهد کرد.
در خاورمیانه، اینکه پیروزی واقعی به چه معناست، معمولاً نادیده گرفته میشود: پیروزی موقعیتی است که در آن، هر دو طرف با چیزی کمتر از آنچه در ابتدا میخواستهاند، عرصه را ترک میکنند. در حالی که توافق نهایی هستهای با ایران ممکن است همه موضوعات را مورد توجه قرار ندهد، بهترین نتیجهای خواهد بود که هرکسی در منطقه میتواند منطقاً انتطار آن را داشته باشد.
گفتنی است، به جز روزنامه «تلگراف»، روزنامه «نیویورک تایمز» نیز امروز گزارشی را درباره درخواستهای کشورهای عربی منطقه از آمریکا منتشر کرده و در آن، از «سوگند اعراب برای مسابقه هستهای با ایران» خبر داده است.
این روزنامه مینویسد، دیروز که سران عرب برای ناهار در کاخ سفید گردهم آمده بودند تا در نهایت امروز در کمپ دیوید نشست برگزار کنند، باراک اوباما با مسألهای مهم مواجه شد: عربستان و بسیاری از کشورهای کوچک عربی سوگند میخورند آنها به هر میزان که ایران اجازهٔ غنی سازی اورانیوم پیدا میکند، غنی سازی کنند.
به نوشته این روزنامه، یکی از سران عرب که آمادهٔ دیدار با اوباما میشد گفت: «ما نمیتوانستیم سر جای خود بنشینیم و نظاره گر این باشیم که ایران اجازه پیدا میکند تواناییهای هستهای خود را حفظ کند و به تحقیق در این زمینه ادامه میدهد». با این حال، به عقیده «نیویورک تایمز»، از آنجا که کشورهای غربی حاضر نخواهند بود فن آوریهای حساس هستهای را در اختیار کشورهای عربی بگذارند، احتمالاً آنها برای این منظور متوجه پاکستان و کره شمالی خواهند شد.