حذف ثروتمندان از فهرست دریافت کنندگان یارانه نقدی در حالی به یکی از چالش های اساسی مسئولان تصمیم گیر تبدیل شده است که مقامات اقتصادی دولت چند ماه پیش اعلام کردند، ۱۰ میلیون نفر از دهک های بالا شناسایی شدند.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، حذف ثروتمندان از فهرست دریافت کنندگان یارانه نقدی در حالی به یکی از چالش های اساسی مسئولان تصمیم گیر تبدیل شده است که مقامات اقتصادی دولت چند ماه پیش اعلام کردند 10 میلیون نفر از دهک های بالا شناسایی شدند؛ در این میان اما، معاون اول رئیس جمهور هفته گذشته از سخت بودن شرایط برای تفکیک ثروتمندان سخن گفت و تاکید کرد:  می گویند یارانه پولدارها را حذف کنید، ما از کجا آنها را بشناسیم؟

از زمان آغاز پرداخت یارانه‌ها طی چهار سال گذشته 180هزار میلیارد تومان به حساب مردم واریز شده، رقمی معادل کل بودجه عمرانی کشور از سال 1388 تا 1393.

به گفته جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی، دولت طبق قانون قشرهای پردرآمد را از گرفتن یارانه حذف کند، ملاک هم در این زمینه؛ درآمد، ‌منطقه و ‌تعداد خانوار و نیز ازطریق پایگاه‌های اطلاعاتی است که می‌تواندخانوارها را شناسایی کند.

طبق گزارش مجلس در این زمینه قانون هدفمندی یارانه‌ها ناقص اجرا می‌شود. محمدرضا نعمت زاده از یک طرف معتقد است سلام ما را به هر کدام از تولید کنندگانی که یارانه گرفته اند برسانید؛ و از طرف دیگر بیژن زنگنه وزیر نفت می گوید: "دیگر از ادامه پرداخت یارانه‌ها خسته شده ایم؛ این یارانه ها، اعصاب من را خرد می‌کند پارسال 127 میلیارد تومان برای یارانه ها دادیم."

در عین حال علی طیب نیا  وزیر اقتصاد هم معتقد است : "دولت اطلاعات مطمئنی درخصوص 10 میلیون نفر از پردرآمدها را بدست آورده است که اگر ثبت نام بکنند زمینه حذف آن افراد وجود دارد."

کارشناسان هم می گویند: اگر دولت روال سابق خود را در پیش بگیرد و در پرداخت یارانه افراد پردرآمد، دچار وسواس کاری شود به قول وزیر نفت، حجم قابل توجهی از پول های نفت باید بابت یارانه نقدی هزینه شود و طرف دیگر، طرح های عمرانی، با کمترین پیشرفت فیزیکی مواجه می شوند.

* خطا در حذف ثروتمندان 15 درصد است

سعید اربابی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی درباره اینکه دولت اعلام کرده است شناسایی دهک های ثروتمند برای حذف یارانه  کار بسیار سختی است و شدنی نمی باشد  گفت: سال گذشته وزیر اقتصاد از شناسایی 10 میلیون نفر ثروتمند صحبت کرد اما اکنون که به مرحله حذف رسیده ایم دولت از سخت بودن تفکیک دهک های بالا با دهک های پایین و متوسط خبر می دهد.

وی در مصاحبه با سایت خانه ملت افزود: سوال نمایندگان مجلس این است که 10 میلیون نفر ثروتمندی که وزارت اقتصاد شناسایی کرد چرا اکنون قابل تشخیص و حذف شدن نیستند؟چطور دولت سال گذشته توانایی تفکیک ثروتمندان از سایر دهک ها را داشت اما اکنون می گوید کار سختی است.

اربابی در ادامه اذعان داشت:قطعا شناسایی افرادی که وضعیت مالی مناسبی دارند کار دشواری است و در آن خطاهای وجود دارد اما دولت مجبور است در این مسیر قدم بردارد چرا که ادامه مسیر قبلی به دلیل نداشتن پول ،‌کسری بودجه را به بیش از 17 هزار میلیارد تومان می رساند.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد:درصد خطایی  که در شناسایی دهک ها وجود دارد بین 10 الی 15 درصداست؛ دراین خصوص دولت باید دقت نظر کافی داشته باشد لذا برای کاهش درصد اشتباهات ضروری است گزینه های شناسایی دهک ها تغییرپیدا کند.

به گفته این نماینده، دولت می تواند با بررسی مالیات ها ،‌  دستگاه کارتخوان مغازه های شخصی،‌گردش مالی افراد،‌وارداتی که برخی ها انجام می دهند و برخی از مشاغل خاص ثروتمندان را شناسایی کند.

وی ادامه داد:در حال حاضر اگر یک نفر سفر خارجی حتی برای یکبار انجام داده باشد در فهرست قطع یارانه  قرار می گیرد ازاینرو چنین معیاری نمی تواند دقیق و کارآمد باشد.

این نماینده مجلس گفت: شهرهای که در مناطق مرزی قرار دارند به علت داشتن اقوام سفر خارجی دارند اما این امر به منزله مرفه بودن این افراد نیست.متاسفانه تفکیک ها به درستی انجام نشده است.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با انتقاد از حذف برخی از افراد به ناحق گفت:در بودجه سال جاری( ماده 20) مقرر شد یارانه ثروتمندان قطع شود و در پی آن اگر یارانه فردی به اشتباه قطع شد فرمانداری ها با بررسی مستندات نسبت به برگشت افراد در همان روز اقدام کنند و البته تمام استان ها  اختیارات لازم برای برگشت دهک های پایین و برقرار شدن یارانه  نقدی را دارند.

اربابی افزود:بررسی افرادی که به ناحق حذف شدند در یک ستاد متشکل از وزارت کار و فرمانداری است .بدین جهت دولت نباید تاخیری در برگشت اینگونه افراد داشته باشد .متاسفانه در شرایط فعلی به این موضوع توجه نمی شود و افراد حذف شده نمی دانند چگونه می توانند در لیست یارانه بگیران قرار گیرند.

وی تاکید کرد:بررسی حساب های بانکی چه مشکلی دارد که دولت در آن ورود نمی کند.برای کاهش خطا در این بخش بررسی حساب های بانکی بهترین گزینه است و هر فردی هم که نمی خواهد دولت حسابش را چک کند می تواند از دریافت یارانه نقدی انصراف دهد.

* افرادی که عضو سازمان های حمایتی هستند یارانه بگیرند

ابراهیم نکو عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز درباره چرایی عدم حذف دهک های ثروتمند جامعه از دریافت یارانه نقدی به خبرنگار ما گفت:دولت به درستی گفته است که شناسایی دهک های بالای جامعه کار دشواری است و حتی سخت تر از پرداخت یارانه نقدی است.با توجه به آمار و اطلاعات موجود شناسایی دهک های بالای جامعه غیرممکن است.اگر در این بخش شفافیت وجود داشت اکنون دولت با این چالش روبرو نشده بود.

وی افزود: معیار مشخصی برای شناسایی دهک های بالای جامعه وجود ندارد .شاید یکسری از معیارها گویایی آن باشد که یک فرد تمکن مالی دارد اما اگر او پایتخت نشین باشد فضا به نوع دیگری ترسیم خواهد شد و حتی امکان دارد این فرد جزو دهک های متوسط باشد.لذا برای تشخیص دهک های بالا در تهران دولت واقعا با معضل روبرو است.

نکو تاکید کرد:دولت به جای شناسایی دهک های ثروتمند می تواند دهک های پایین جامعه را شناسایی کند؛ این کار بسیار راحتر است. افراد کم درآمد با شاخص های راحتری قابل تفکیک هستند.

به گفته وی، دهک های که از نظر مالی شرایط خوبی ندارند تحت پوشش سازمان های خاص مانند سازمان بهزیستی و کمیته امداد هستند ؛بدین جهت دولت در شرایط فعلی می تواند دهک های پایین را شناسایی کند و به آنها یارانه نقدی بدهد.

وی افزود:اگر یارانه ها به  شکل فعلی پرداخت شود اقتصاد کشور فلج خواهد شد لذا در شرایطی که دولت توان شناسایی ثروتمندان را ندارد بهتر است در این بخش معکوس عمل کند و یارانه نقدی به طور کلی قطع شود و در گام اول تنها افرادی که عضو سازمان ههای حمایتی هستند یارانه بگیرند و هر کسی که احساس می کند یاارنه باید به او تعلق گیرد تقاضا دهد و دولت درخواست ها را به صورت خاص بررسی کند.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تاکید کرد:دولت به جای آنکه یارانه نقدی پرداخت کند می تواند این پول را در اشتغالزایی و تولید هزینه کند.این امر برای کشور درآمد پایدار خواهد داشت.ولی پرداخت یارانه نقدی که از دولت گذشته به ارث رسیده است تنها باعث افزایش کسری بودجه می شود.

وی با بیان اینکه دولت هر ماه با سخت ترین شرایط یارانه نقدی را به حساب مردم واریز می کند تصریح کرد:دولت نباید به مرور زمان به فکر حذف یارانه نقدی باشد .برای اینکه آثار منفی یارانه نقدی از بین برود، دولت باید جامعه هدف خود را به طور کلی تغییر دهد و افرادی که توان مالی خوبی ندارند را تحت پوشش خود قرار دهد.

نکو تاکید کرد:دولت نمی تواند افراد ثروتمند را شناسایی کند چرا که احتمال خطا در آن زیاد است .از اینرو باید با فوریت نسبت به تغییر شرایط موجود اقدام کند.

* ثروتمندان پول های خود را پنهان می کنند

غلامعلی جعفرزاده عضو کمیسیون برنامه و بودجه  مجلس شورای اسلامی نیز درباره اینکه چرا دولت یارانه افراد ثروتمند را قطع نمی کند گفت:دولت هر میزان هم که وقت بگذارد امکان شناسایی ثروتمندان را ندارد چرا که ثروتمندان پول های خود را پنهان می کنند و اجازه نمی دهند دولت به اموال آنها دسترسی داشته باشد.

وی افزود:دولت تنها راهکاری که دارد این است که به صورت معکوس عمل کند و به افرادی که تحت پوشش سازمان های حمایتی هستند یارانه نقدی پرداخت کند و در  بدترین شرایط و با در نظر گرفتن تعداد قابل توجهی از مردم که وضعیت مالی خوبی ندارند تنها 20 میلیون نفر در لیست یاارنه بگیران قرار می گیرند.

به گفته این نماینده ، دولت حتی اگر یارانه این گروه را یک و نیم برابر کند بازهم مشکلی نخواهد داشت و حتی مشکل کسری بودجه حل می شود.

جعفرزاده ادامه داد:در حال حاضر بیش از 70 میلیون نفر یارانه از دولت می گیرند و این واقعا برای یک کشور بد است چرا که نشان می دهد تعداد فقرا چقدر است.افرادی که یارانه می گیرند در حقیقت نسبت به آن پول نیاز دارند.در سازمان های حمایتی چون کمیته امداد و بهزیستی در مجموع 13 میلیون نفر هستند و با اضافه شدن برخی دیگر از متقاضیان شاید به این عدد 7 میلیون نفر اضافه شود.

وی اذعان داشت:حذف ثروتمندان در بودجه سال جاری آمده است اما اگر دولت نتواند حذف کند قطعا کار غیرقانونی صورت نگرفته است اما معتقدم که دولت باید از یک جا شروع کند.از دست دادن ماهیانه 4هزار میلیارد تومان عددی نیست که به راحتی از آن گذشت؛ هرچند، حرکت در این مسیر باعث شده که دولت بودجه عمرانی برای انجام پرو‍ژه های  ملی نداشته باشد.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه  مجلس شورای اسلامی اذعان داشت:دولت در تنگنا مالی قرار گرفته است و چاره ای جز حذف یارانه نقدی ندارد.

* کاهش قیمت نفت و مشکلات بخش یارانه

اسحاق جهانگیری هفته پیش در جمع فرمانداران گفت: می گویند یارانه پولدارها را حذف کنید، ما از کجا آنها را بشناسیم؟ وی در ادامه افزود: اما طبق چه مجوز قانونی میزان واگذاری‌یارانه‌ها به افراد دو سه برابر پولی بود که در قانون آمده بود؟ چرا مجلس و نهادهای نظارتی از این اقدام جلوگیری نکردند؟ حالا می‌گویند پولدارها را حذف کنید. ما از کجا بدانیم چه کسانی پولدار هستند؟ عده‌ای در گذشته به مردم پول دادند و حالا که ما می‌خواهیم یارانه پولدارها را حذف کنید، بدهکار می‌شویم.

وی در ادامه با اشاره به این‌که ما دو بار در امسال قیمت‌ها را افزایش داده‌ایم و تصمیم های سخت گرفته‌ایم، اظهار کرد: با افزایش قیمت‌های جدید سوخت کل درآمدهای دولت 34 هزار میلیارد تومان می‌شود. دولت از آغاز کار خود 42 هزار میلیارد تومان یارانه داده است. ما اکنون با این افزایش قیمت همچنان کسری داریم و مجبوریم از پروژه‌های عمرانی کم کنیم و به مردم یارانه دهیم. ما حتی در این شرایط 4800 میلیارد تومان به بخش سلامت اختصاص داده‌ایم که با رضایت مردم مواجه شدیم.

معاون اول رئیس جمهور گفت: به دلیل کاهش قیمت نفت ما در بخش یارانه مشکل داریم و باید 40 میلیارد تومان یارانه پرداخت کنیم. حتی با افزایش قیمت حامل‌های انرژی نیز، برای تأمین هزینه‌ها دچار مشکل هستیم. در این راستا همه باید به دولت کمک کنند.