پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : غلامرضا میثاقیان، که حدود 5 ماه پیش به عنوان سرپرست اداره کل حفظ و احیای بناها، بافتها و محوطههای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری انتخاب شد، از ابتدای ورودش به این سازمان با ناهنجاریهای زیادی در بافتها و محوطههای تاریخی کشور روبهرو شد. وی اکنون به بیان یک اظهارنظر کلی دربارهی وضعیت کنونی بافتهای تاریخی بسنده میکند.
او شهر را یک مجموعهی واحد با ارزشهای ویژه میداند و میگوید: اگر همه دستگاههای ذیربط با یکدیگر کار نکنند، بافتها دچار نارسایی میشوند. در هر قسمت از شهرها دستگاهها و متولیان یکسری مشکلات دارند. به عنوان مثال در بخشهای جدید تهران مشکل ترافیک وجود دارد.
وی ادامه میدهد: هرچند شهرها همیشه این نوع مشکلات را دارند، اما باید بپذیریم بخشهای قدیمی شهرها به توجه ویژهای نیاز دارند. توجه ویژه نیز از این بابت که اگر بخواهیم فکر کنیم در بخشهای جدید نیاز به لولهگذاری است، نباید بخشهای تاریخی را شطرنجی کرده و آنها را به حساب نیاوریم یا قصد کنیم در حالت کلی به جای برطرف کردن مشکلات، صورت مسئله را پاک کنیم.
مدیرکل سابق دفتر معماری و طراحی شهری با بیان این نکته که بخشهای تاریخی در سراسر کشور وجود دارند، اظهار میکند: چطور است که در کشورهای دیگر خودروهایشان را متناسب با بافتهای تاریخی میسازند، اما ما اصرار داریم بافتهای تاریخیمان را با خودروهایی که هر سال جدیدتر میشوند متناسب کنیم. در کشورهای دیگر ماشین و هر آنچه که برای بافتهای تاریخی لازم است را با فضاهای تاریخی مناسب میکنند، اما ما برای عبور ماشینهای شاسی بلند، کوچههای تاریخی را تعریض میکنیم!
وی اضافه میکند: واقعیت این است که در بسیاری از مناطق دچار این مشکل هستیم. حاضر نیستیم خودمان را با بافت متناسب کنیم و از بافت تاریخیماه توقع داریم.
او با بیان این نکته که تنها راه برقرسانی به بافتهای تاریخی نصب چراغبرقهای زیاد و عبور سیم برقهای زشت و ناهمگون نیست، تاکید میکند: ما از همه چیز غافل ماندیم، واقعیت این است که در بسیاری از مناطق این یک اتفاق بسیار بد است که ما در بسیاری از موارد متأسفانه با آن روبه رو هستیم، باید علتها را بررسی کنیم که چه اتفاقی افتاده است؟ چرا مردم نسبت به یکدیگر مهربان نیستند؟ آمارها نشان میدهد که در درگیریها و ناهنجاریهای خیابانی در تهران ماهانه حدود 10 هزار نزاع خیابانی رخ میدهد!
وی اضافه میکند: از سوی دیگر یک تصور اشتباه در جامعه وجود دارد که برخی افراد فکر میکنند بناهای دارای تزیینات و مساحت زیاد ارزشمند هستند و سایر بناها فاقد ارزش تلقی میشوند. در حالی که در بافتهای تاریخی کوچهها نیز جزو بناهای تاریخی محسوب میشوند. در دزفول خانهای کوچک دیدم که عرصه و اعیان کمتر از 100 متر مربع داشت، اما آن خانه به قدری ارزشمند بود که نمیتوان برای آن نمونهای مثال زد.
میثاقیان اظهار میکند: اگر شواهد را از بین ببریم و خواستیم از آن الگو برای زندگی کنونی استفاده کنیم، نمونهای نداریم. اگر بخواهیم بگوییم قشر متوسط شیراز در دوره قاجار چطور زندگی میکردند؟ خانههایشان در چه مساحتی با چند اتاق بود؟ دستمان خالی است. حواسمان نیست که مجموعه بافت تاریخی در کنار همدیگر ارزشمندند است.
او اضافه میکند: چطور است جایی مانند قدمگاه امامرضا (ع) در نیشابور برای همه مقدس است و هیچکس به خود اجازهی تعرض نمیدهد، اگر قدری به این قضیه نیز فکر میکردیم که از بخشها و گذرهای تاریخی افراد بزرگی مانند «ملاصدرا» رد شدهاند، همان بخشها را نیز ارزشمند میشمردیم و اجازهی تعرض بهآنها را نمیدادیم.
سرپرست اداره کل حفظ و احیای بناها، بافتها و محوطههای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با اظهار تاسف از این که مردم نسبت به بافتهای تاریخی مطالبهای ندارند، بیان میکند: چگونه است زمانی که رئیس جمهور به یک شهر میرود، همه مردم خطاب به رئیس جمهور کمبودهایشان را مطالبه میکنند، اما برای میراث فرهنگی این اتفاق رخ نمیدهد.
وی میگوید: هرچند اصحاب رسانه در این زمینه عکسالعملهایی نشان میدهند، اما عمومی نیست؛ بنابراین باید با کمک رسانهها به جایی برسیم تا مردم برای حفظ بناها و بافتهای تاریخیشان به طلب کردن از دولتمردان بیفتند. در واقع باید یک رابطه دوسویه و دو جانبه در این زمینه شکل گیرد. انسانها و رفتارهایشان باید روی یکدیگر تأثیرگذار باشند.