استیضاح فانی و عملکردی که نادیده گرفته می شود

تلاش برخی نمایندگان مجلس برای استیضاح علی اصغر فانی سکاندار وزارتخانه عریض و طویل آموزش و پرورش همه را در انتظار تصمیم نهایی مجلس برای ادامه کار فانی نگه داشته است.

به گزارش ایرنا، هر چند آموزش و پرورش در روزهایی که با آغاز تعطیلات تابستانی دانش آموزان همزمان شده حال خوشی ندارد اما این فرصت تابستانی فضایی ایجاد می کند تا دولتمردان به تصمیم قطعی در ارتباط با ادامه فعالیت فانی برسند تا شاید سال تحصیلی جدید در فضایی امن و آرام برای فرهنگیان و دانش آموزان رقم بخورد.

هر چند ایراداتی به عملکرد فانی و گروهی که از سوی وی برای بخش های مختلف این وزارتخانه انتخاب شد، وارد شده است اما درعین حال فعالیت ها و برنامه های بسیاری در مدت کمتر از دو سال از مسوولیت فانی در حال عملیاتی شدن است که به گوشه ای از آنها اشاره می شود.

طرح ها و برنامه ها در هر بخشی از دستگاه های اجرایی کشور همواره نظرات متفاوتی را به همراه داشته که وزارت آموزش و پرورش نیز از این مساله مستثنی نبوده است، اما از آنجا که این وزارتخانه با تعلیم و تربیت حدود 13 میلیون دانش آموز سر و کار دارد اندکی حساسیت ها بیشتر است.

علی اصغر فانی پنجم مردادماه 1392 با کسب 185 رای از مجلس شورای اسلامی و پس از آنکه مجلس به محمدعلی نجفی دیگر گزینه پیشنهادی رییس جمهوری برای احراز تصدی وزارت آموزش و پرورش رای نداد، سکان این وزارتخانه را به دست گرفت.

فانی که سابقه 43 سال حضور در بخش های مختلف وزارت آموزش و پرورش را در کارنامه کاری خود دارد، در زمان ارایه برنامه های خود در صحن علنی مجلس برای تصدی این وزارتخانه اظهار داشت: برای تربیت نیروی انسانی کارآمد آموزش و پرورش باید به سمت یادگیری خلاق به جای تکیه بر حافظه و ایجاد عادت اجتماعی متناسب با شئون جامعه و همچنین تقویت باورهای دینی و باورهای مهارت حرکت کرد.

فانی با بیان اینکه رسیدن به اهداف مطرح شده جز با توجه به معلم میسر نخواهد شد، تاکید کرد: معلم رکن اصلی در آموزش و پرورش است و می تواند با رفتار خود بیشترین تاثیر را بر جامعه بگذارد.



** مربیان پیش دبستانی و دست بسته وزارت آموزش و پرورش

اما یکی از مسایلی که بر فانی خورده می گیرند، آزمون استخدامی مربیان پیش دبستانی است.

مجلس شورای اسلامی در تاریخ 19 مهر 91 قانونی را به تصویب رساند که آموزش و پرورش در مدت دو سال با رعایت بند ج ماده 24 قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده 51 قانون برنامه پنجم توسعه با برگزاری آزمون، مربیان پیش دبستانی را در اولویت استخدام قرار دهد.

از آنجا که آموزش و پرورش نیز خود را ملزم به اجرای قانون می دانست، مقدمات کار را فراهم و پیش نویس بخشنامه مربوطه را آماده و تنظیم کرد و حتی تاریخ برگزاری آزمون را مشخص کرد.

در نهایت سازمان مدیریت و برنامه ریزی، آموزش و پرورش را مجاز به اخذ ردیف استخدامی جدید ندانست و درخواست ردیف استخدامی برای استخدام مربیان پیش دبستانی را در اردیبهشت امسال رد کرد.

استدلال سازمان مدیریت این بود که چون قانونگذار در تبصره 9 الحاقی به قانون تعیین تکلیف معلمان حق التدریس و آموزشیاران نهضت سواد آموزی رعایت بند ج ماده 24 قانون مدیریت خدمات کشوری را الزامی دانسته، بند مذکور مقرر کرده اختصاص ردیف استخدامی به دستگاه های اجرایی حداکثر معادل یک سوم کارمندانی است که از خدمت دستگاه اجرایی خارج می شوند.

فانی نیز در این رابطه گفت: از آنجا که آموزش و پرورش در سال های 90 و 91، با جذب 76 هزار نفر از نیروهای شرکتی و تبدیل آنها به استخدام پیمانی و قراردادی در اجرای طرح مهرآفرین دولت وقت اقدام به استخدام کرده است بنابراین بیش از تعداد نیروهای خروجی و سهمیه خود استخدام کرده است.

فانی یادآورشد: براین اساس سازمان مدیریت ، آموزش و پرورش را مجاز به استخدام جدید ندانسته و تخصیص ردیف های استخدامی را منوط به خروج نیروهای بازنشسته کرده است، اما آموزش و پرورش اولویت استخدام مربیان پیش دبستانی را همچنان در دستور کار داشته و مساله را منتفی نمی داند.



* واگذاری مدیریت مدارس دولتی به غیردولتی

موضوع دیگری که تنور مسایل وزارت آموزش و پرورش را در سال 93 داغ کرد واگذاری مدیریت مدارس دولتی به غیردولتی بود و از آنجا که مسوولان این وزارتخانه و نمایندگان مجلس هر یک برداشتی از قانون در این ارتباط داشتند، اظهارات متفاوتی از سوی این مسوولان مطرح شد.

رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی معتقد بود واگذاری مدیریت مدارس به بخش غیردولتی در کنار فعالیت های شوراهای آموزش و پرورش اقدام درست و سنجیده ای است که دولت از آن حمایت می کند.

محمدباقر نوبخت اظهار کرد: دولت علاقمند است در زمینه مشکلات آموزش و پرورش در کنارش باشد و برای چنین ماموریتی با حدود یک میلیون فرهنگی نمی توانیم کاری از پیش ببریم؛ بلکه باید از مجموعه بیشتری برای 13 میلیون دانش آموز استفاده کنیم؛ از این جهت شوراها بسیار تعیین کننده هستند.

وزیر آموزش و پرورش نیز در دفاع از این اقدام اظهار داشت: به هیچ وجه از واگذاری مدیریت مدارس دولتی به بخش خصوصی عقب نشینی نمی کنیم.

سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز در دفاع از واگذاری مدارس دولتی به موسسان مدارس غیردولتی اظهار کرد: امسال برای اولین بار آموزش و پرورش این طرح را شروع کرده و در هر شهرستانی یک یا دو مدرسه را به صورت خرید خدمات اداره می کند.

غلامرضا کاتب افزود: خرید خدمات به این صورت است که در مدارس غیردولتی بابت هر دانش آموز مبلغی به موسس مدرسه غیردولتی داده می شود و به جای اینکه حقوق کارمندان پرداخت شود، سرانه دانش آموز را می دهند.



* دیگر رویدادهای جدید در وزارت آموزش و پرورش

وزارت آموزش و پرورش برغم تمامی مسایل و چالش ها که هر از گاهی جامعه فرهنگیان، خانواده ها و دانش آموزان را درگیر می کرد در سال 93 شاهد رویدادهای جدیدی نیز بود که از جمله آنها می توان به برگزاری المپیاد ورزشی درون مدرسه ای با تحت پوشش قرار دادن سه میلیون دانش آموز به همت معاونت تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش اشاره کرد.

در این المپیاد ورزشی که با هدف ایجاد شور و نشاط در جامعه دانش آموزی برگزار شد، دانش آموزان توان و قدرت خود را در انجام رقابت های سالم ورزشی به نمایش گذاشته و روح همکاری، تعاون و رقابت سالم همراه با نشاط را در مدارس تقویت کردند.

از جمله ویژگی های این المپیاد آن بود که در تمام مراحل اجرا، شرکت کنندگان و داوران همایش دانش آموزان بوده و با هدایت دبیران و مدیران مدارس همایش را برگزار کردند.



* بازگرداندن دوره پیش دبستانی به دامان آموزش و پرورش

از دیگر وقایعی که به اذعان مسوولان وزارت آموزش و پرورش و با مدیریت فانی در سال تحصیلی جاری حایز اهمیت و مهم بود بازگرداندن پیش دبستانی به دامان معاونت آموزش ابتدایی این وزارتخانه بود که موجب شد نرخ پوشش تحصیلی دوره پیش دبستانی در سراسر کشور در سال تحصیلی 94 - 93 ، 13.7 درصد افزایش یابد.

بنابر اعلام مدیرکل پیش دبستانی وزارت آموزش و پرورش با این اقدام و تلاش برای توجه دادن جامعه به اهمیت این دوره، اکنون 667 هزار نوآموز در کلاس های پیش دبستانی جذب شده ، از خدمات تربیتی برخوردار می شوند و نرخ پوشش تحصیلی نوآموزان دوره پیش دبستانی اکنون 51.9 درصد است؛ در حالی که این رقم در سال قبل از آن یعنی سال 92، 38.2 درصد بوده که بر این اساس با رشد 13.7 درصدی همراه بوده است.

وی افزایش نرخ پوشش دوره پیش دبستانی در مناطق روستایی را در سال تحصیلی جاری 22 درصد اعلام کرد و گفت: از 667 هزار نوآموز پیش دبستانی سراسر کشور، 146 هزار نفر در مناطق روستایی و 35 هزار و 500 نفر در مناطق محروم جذب شده اند.

مدیرکل دفتر آموزش پیش دبستانی وزارت آموزش و پرورش یادآور شد: پیش بینی ما جذب 9 هزار نوآموز در مناطق محروم بود که چهار برابر بیشتر از برآوردهای اولیه محقق شده است.



* لایحه رتبه بندی معلمان

لایحه رتبه بندی معلمان و کش و قوس ها و نظرات متفاوت درباره این لایحه سرانجام با هدف افزایش انگیزه همکاران فرهنگی و ارتقا شایستگی های حرفه ای معلمان در آخرین جلسه هیات دولت یعنی در 27 اسفند 93 در قالب قانون مدیریت خدمات کشوری به تصویب رسید.

وزیر آموزش و پرورش درباره تبعات مثبت اجرای این طرح با بیان اینکه رتبه بندی معلمان بر اساس وظایف معلمی و شایستگی های آنان در نظر می شوند، گفت: به همه فرهنگیان، معلمان و دست اندرکاران تعلیم و تربیت فراخوان دادیم تا شاخص های مورد نظر خود در زمینه رتبه بندی را ارایه کنند.

وی افزود: لازمه رتبه بندی، تایید صلاحیت های حرفه ای و لازمه تایید این صلاحیت ها ، تدوین شاخص هاست که اکنون در مرحله تدوین آن هستیم.

فانی یادآور شد: در بودجه 94 اجرای رتبه بندی معلمان دیده نشده است اما هیات دولت در 27 اسفند سال 93 مبلغ یک هزار و 350 میلیارد تومان اعتبار برای اجرایی شدن این طرح در سال 94 در نظر گرفت که این رقم از طریق کسر تخصیص های دیگر دستگاه ها تامین خواهد شد.

وی اظهار کرد: در مجموع اعتبارات بالقوه آموزش و پرورش در سال 94 بیش از 30 هزار میلیارد تومان است که این رقم در مقایسه با سال گذشته 50 درصد افزایش نشان می دهد.



* پذیرش معلم از بوم برای بوم

ساماندهی و بهسازی نیروی انسانی یکی از سیاست های وزارت آموزش و پرورش است که به گفته فانی از چالش های جدی در باره نیروی انسانی این بود به این نحو که از یک شهرستان برای منطقه دوردست نیروی انسانی جذب می کردند این افراد پس از چند سال که از استخدام آن ها می گذشت خواستار انتقال به زادگاه خود بودند که این امر مشکلاتی به همراه داشت.

در سال تحصیلی 94- 93 آموزش و پرورش برای اولین بار کشور را به بوم هایی تقسیم کرده و از هر بوم برای همان بوم دانشجوی تربیت معلم انتخاب کرد تا بتواند در راستای ساماندهی نیروی انسانی در این وزارتخانه گام های اساسی بردارد.

ساماندهی 50 هزار نیروی مازاد آموزش و پرورش یکی ازمهمترین موضوعاتی بود که بارها وزیر بر آن تاکید کرد و اظهار داشت: سیاست ساماندهی و بهسازی نیروی انسانی و آموزش های جدید ضمن خدمت معلمان به منظور آماده سازی آنها برای تدریس از سال آینده اجرا می شود.

فانی افزود: در بخش بهسازی باید آموزش های ضمن خدمت به معلمان داده شود تا هر کدام از آنها را نسبت به کاری که انجام می دهند، آماده کنیم و برای این بخش طرح هایی در نظر گرفته شده و مطالب و محتوای آموزش ضمن خدمت متناسب با سیاست ها و برنامه های آموزشی تدوین می شود.



* 5700 مدرسه مجری طرح تعالی مدیریت آموزشگاهی

ارتقا مدیریت آموزشگاهی از دیگر سیاست های ترسیم شده برای وزارت آموزش و پرورش بود که در راستای این سیاست سال تحصیلی 94 - 93 منجر به این شد که طرح تعالی مدیریت آموزشگاهی به منظور توانمندسازی مدیران و افزایش اختیارات مدارس در پنج هزار و 700 مدرسه به طور آزمایشی به اجرا درآید.

همچنین در سال جاری با مجوز مجلس شورای اسلامی از میان پنج هزار و 700 مدرسه مجری طرح تعالی مدیریت آموزشگاهی، در 600 مدرسه طرح بودجه ریزی، عملیاتی شد.



* 450 میلیارد تومان اعتبار برای شیر مدارس

وزارت آموزش و پرورش در بودجه سال 93، 150 میلیارد تومان برای شیر مدارس پیش بینی کرده بود که علاوه بر آن 300 میلیارد تومان نیز از محل یارانه ها به این امر اختصاص یافت.

در مجموع از محل اعتبارات وزارت آموزش و پرورش و یارانه ها 450 میلیارد تومان برای شیر مدارس اختصاص یافت.



* دیگر دستاوردهای آموزش و پرورش در سال 94 - 93

برگزاری آزمون علمی و تخصصی حرفه ای مشاوران مدارس با حضور 90 درصد از 18 هزار مشاور مدرسه و برگزاری همایش «ایست آب نیست » در 54 هزار و 902 مدرسه کشور به منظور تقویت حس مسوولیت پذیری و آشنایی دانش آموزان با مبانی مصرف بهینه آب، را می توان از دیگر اقداماتی ذکر کرد که وزارت آموزش و پرورش برای اولین بار اجرا کرد و تا حدودی توانست به اهداف مدنظر دست یابد.

همچنین هفتمین مجلس دانش آموزی سال گذشته با حضور 150 دانش آموز عضو این مجلس برگزار شد و اعضا برای دوره دو ساله فعالیت خود 80 موضوع مربوط به مشکلات دانش آموزان را استخراج کرده و مورد بررسی قرار دادند.



* بودجه نویسی مدرسه ای رویکرد جدید مدیریت منابع مالی

سرانه ای شدن بودجه مدارس از دیگر مواردی بود که با طرح آن از سوی وزیر آموزش و پرورش سوالات بسیاری را در اذهان عمومی در خصوص چگونگی اجرای آن و نحوه پرداخت حقوق معلمان ایجاد کرد.

وزیر آموزش و پرورش در این باره اعلام کرد: با توجه به ماده 16 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب مجلس شورای اسلامی، دستگاه های اجرایی موظفند قیمت تمام شده فعالیت ها، خدمات و محصولات واحدهای مجری را مشخص کنند تا بهره وری امور مالی دستگاه ها افزایش یابد که با سرانه ای شدن بودجه مدارس منابع مالی آموزش و پرورش به نحو مناسب تری مدیریت می شود.



* روز بدون کیف و کتاب

از دیگر مباحثی که در سال 93 در برنامه های وزارت آموزش و پرورش مورد توجه خانواده ها و معلمان قرار گرفت طرح روز بدون کیف وکتاب و حذف تعطیلی پنجشنبه ها بود.

وزیر آموزش و پرورش از طرح آزمایشی یک روز در هفته بدون کیف در مدرسه از سال تحصیلی آینده خبر داد و گفت: فعالیت های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان وارد مدارس می شود.

فانی افزود: جهت گیری اصلی سیاست های مورد نظر در کانون پرورش فکری، ورود کانون به مدرسه است و از زمانی که معاون آموزشی بودم این خط فکری طراحی شد.

وی با اشاره به اینکه باید خروجی های کانون، ورودی های مدرسه باشد، تاکید کرد: آمادگی و اصرار داریم از سال تحصیلی آینده هفته ای یک روز به طور آزمایشی دانش آموزان بدون کیف و کتاب وارد مدرسه بشوند و در این یک روز به کارهای فرهنگی، هنری، ورزشی و مهارت های فردی بپردازند.



* طرح استیضاح فانی در سوم تیرماه

اما برغم این اقدامات و فعالیت ها که البته مخالفان و موافقان خود را داشت از ابتدای سال 93 یکی از مهم ترین مسایلی که زمزمه های آن در بین رسانه ها و کارکنان این وزارتخانه به گوش می رسید، طرح استیضاح علی اصغر فانی وزیر آموزش و پرورش از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی بود.

دغدغه نمایندگان در این مساله پیرامون موضوعاتی چون واگذاری مدارس دولتی به بخش خصوصی، مشکلات قانونی استخدام مربیان پیش دبستانی، کمبود بودجه، پرداخت نشدن سرانه مدارس شبانه روزی، حذف قانون تعهد به خدمت دانشگاه فرهنگیان و .. بود.

استیضاح علی اصغر فانی وزیر آموزش و پرورش زمانی مطرح شد که هنوز برای سال 93 بودجه ای در اختیار این وزارتخانه قرار نگرفته تا عملکرد آن بررسی شود، و در فروردین امسال نمایندگان مجلس با فراخواندن وزیر آموزش و پرورش به صحن علنی مجلس نسبت به عملکرد وی و عزل و نصب ها در این وزارتخانه سوالاتی پرسیدند.

زمزمه طرح استیضاح وزیر آموزش و پرورش برای دومین بار و در تیرماه امسال از سوی تعدادی از نمایندگان مجلس مطرح شد و 17 نفر از نمایندگان در صف استیضاح از فانی قرار گرفتند اما این مساله نیز زمانی در بین نمایندگان قوت گرفت که نمایندگان در آستانه تعطیلی مجلس به مدت دو هفته بودند.

اما مساله به اینجا ختم نشد و چهارمین کارت زرد دولت یازدهم از سوی نمایندگان مجلس به وزیر آموزش و پرورش داده شد.

در ادامه این مباحث در هفتم بهمن ماه وزیر آموزش و پرورش برای پاسخ به سوال یک نماینده در صحن علنی مجلس شورای اسلامی حاضر شد و اعلام کرد که هم اکنون 99 درصد بودجه این وزارتخانه صرف حقوق و مزایای فرهنگیان شده و تنها یک درصد آن مدیریت می شود.

وی این توضیح را نیز داد که اختلال در ساختار بودجه آموزش و پرورش هر گونه افزایش سهم پرسنلی از بودجه کل این وزارتخانه را سلب کرده است.

فانی با این توضیحات نتوانست نمایندگان را در خصوص موضوعاتی چون علت استخدام نشدن معلمان پیش دبستانی، اعلام نشدن زمان و سرفصل آزمون استخدامی و همچنین پرداخت نشدن مطالبات معلمان قانع کند و دومین کارت زرد را در همین جلسه از مجلس نهم دریافت کرد.

در ادامه انتقادات نمایندگان مجلس شورای اسلامی در روزهای پایانی سال 93، پنج نفر از نمایندگان در خصوص پرداخت نشدن مطالبات معوقه فرهنگیان به وزیر آموزش و پرورش تذکر کتبی دادند.

مشکلات گریبانگیر وزارت آموزش و پرورش تا بدانجا پیش رفت که معلمان و فرهنگیان با تجمع در نقاط مختلف کشور پی گیری و رفع مسایل معیشتی و رفاهی خود را خواستار شدند.

اما طرح استیضاح وزیر آموزش و پرورش بار دیگر نیمه دوم خرداد در ۱۰ محور و با ۶۴ امضا به هیات رییسه مجلس تقدیم شده بود که پس از طی مراحل مندرج در آیین نامه داخلی مجلس، 26 خرداد اعلام وصول شد.

در جلسه غیرعلنی مجلس در این روز و با حضور رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی و وزیر آموزش و پرورش موضوع مشکلات فرهنگیان و دغدغه های نمایندگان مجلس مورد بررسی قرار گرفت و مقرر شد کار گروه مشترکی بین مجلس و دولت در سازمان مدیریت و برنامه ریزی مشکلات حقوقی و پرداخت های فرهنگیان را پیگیری کند.

در این میان تعدادی از طراحان استیضاح پس از این جلسه اعلام کردند که این نشست غیرعلنی ربطی به استیضاح نداشته و برای بررسی عموم مسایل بودجه ای آموزش و پرورش بوده و استیضاح به قوت خود باقی است.

جلسه استیضاح فانی سوم تیرماه برگزار می شود که محورهایی چون ناتوانی در جلب رضایت و اعتماد جامعه مهم آموزش و پرورش، ناتوانی در جلب توجه دولت به اهمیت و نقش آموزش و پرورش، ناتوانی در جلب توجه دولت جهت تامین منابع مورد نیاز برای هزینه های موجود مدارس و تبدیل مدارس کشور به مدارس خودگردان براساس اصل 30 قانون اساسی و ناتوانی در حذف تفاوت حقوق و مزایای فرهنگیان نسبت به سایر دستگاه ها و ارگان هایی که نسبت به آموزش و پرورش از حساسیت کمتری برخوردارند، عنوان شده است.

اکنون باید منتظر جلسه فردا و تصمیم نمایندگان مجلس باشیم که آیا فانی همچنان سکاندار وزارت آموزش و پرورش باقی خواهد ماند یا اینکه این مسوولیت را به دیگری واگذار می کند.