چرا داعش آرامش کویت را به هم زد؟

داعش بر تن کویتی‌ها هم زخم زد. نفوذ این گروه تکفیری در کویت بی‌سر و صدا اما اعلام حضور آن خونین و کرکننده بود. حمله ابو سلیمان الموحد، عنصر انتحاری داعش، به مسجد امام صادق (ع) در پایتخت کویت به مرگ 27  نمازگزار روزه‌دار و مجروح شدن بیش از 220 تن دیگر انجامید و آرامشی را که کشور کویت به آن می‌بالید به هم ریخت.

طی چهل روز گذشته این چهارمین بار بود که داعش به مساجد شیعیان در منطقه خاورمیانه حمله می‌کرد: دو مسجد در استان الشرقیه عربستان، یک مسجد در صنعا، پایتخت یمن، و این بار مسجد شیعیان در منطقه الصوابر شهر کویت. کویت از سال 2006 تا کنون حمله تروریستی ندیده بود و از این جهت کشوری امن به حساب می‌آمد. اما چه شد که کویت صحنه تئاتر مرگ داعش شد؟

سالگرد تاسیس «خلافت»

داعش یک سال پیش در اولین روز ماه مبارک رمضان تاسیس یک خلافت خودخوانده را اعلام کرد که هدف غایی آن سیطره بر آسیای مرکزی، قفقاز، بالکان، اسپانیا، شمال و مرکز آفریقا و غرب آسیاست. انتخاب این ماه ترفندی برای قداست بخشیدن به خلافت بود. یک سال پس از آن تاریخ و بعد از شکست‌های پی‌درپی در شهرهای سنجار، کوبانی، تکریت و دیگر نقاط، داعش حمله‌های انتحاری و شبیخون‌های شبانه را ابزاری برای نشان دادن علایم حیاتی خود قرار داده است. در هدفی دیگر به منظور جشن گرفتن سالگرد خلافت خودخوانده و تجمیع نیرو، اواسط هفته گذشته ابو محمد عدنانی سخنگوی داعش در پیامی صوتی خواستار گسترش «جهاد» علیه مخالفان در ماه مبارک رمضان شد.

در شرایط فعلی داعش از سه جهت در تیررس مخالفان و دشمنانش است؛ نیروهای مردمی و ارتش عراق، جبهة‌النصره وابسته به القاعده و کردها در سوریه.

پیشروی کردها تا 50 کیلومتری رقه، پایتخت خلافت خودخوانده داعش، و درگیری‌های کشدار با جبهة‌النصره، داعش را در حصار مرگ و زندگی قرار داده است. از این رو، داعش برای رهایی از این منگنه به شهر کردنشین کوبانی در سوریه که مظهر مقاومت شکست‌ناپذیر کردها شده است شبیخون زد و در سطح منطقه‌ای به حامیان جبهة‌النصره و شرکای ائتلاف موسوم به ضد داعش به رهبری امریکا حمله‌ور شده است. کویت آرام یکی از 60 شریک در این ائتلاف است که ترجیح داده با کلام کم‌تر و عمل و پول بیشتر در پشت پرده، مقابله با داعش را به پیش ببرد.
تصویری از ستیزه جویان داعش

مترسک جبهة‌النصره

در ماه‌های اخیر فعالیت اینترنتی و فیزیکی هواداران داعش در کویت زیر ذره‌بین و دوربین‌های مداربسته‌ نهادهای امنیتی قرار گرفت و در هفته‌های گذشته شماری از آنان بازداشت شدند. هم زمان با آن در عربستان، برادر بزرگ‌تر کویت و برخی شیوخ عرب نیز هسته‌های وابسته به داعش متلاشی شد. افزون بر این، مفتیان سعودی و کویتی در راستای تطهیر و توجیه برخی سیاست‌های منطقه‌ای دولت‌هایشان به سود جبهة‌النصره داد سخن سر داده‌اند که به تقابل ایدئولوژیک با داعش منجر شده است. به تازگی صفی از اعراب شکل گرفته تا در برابر داعش چموش، جبهة‌النصره به عنوان گروهی «میانه‌رو» و شایسته حمایت در جنگ با دولت بشار اسد در سوریه معرفی کند.

داعش به جای آن که در دروازه‌های رقه و زمین‌های استان دیرالزور در سوریه با جبهة‌النصره دست به گریبان شود با حامیان آن رویارو شده است. پاتک داعش در مقابل ضربات کویت و عربستان، حمله به مساجد جمعیت شیعیان در این کشورها بوده که دارای کارکردی دوگانه است. در یک روی این سکه، ناتوانی‌های حکام عربی در تامین امنیت شیعیان برجسته‌سازی شده و در روی دیگر، طرح ادامه دشمنی با شیعیان ضرب شده است.

شیعیان یک سوم از یک میلیون و سیصد هزار نفر جمعیت بومی کویت را تشکیل می‌دهند و به یمن دموکراسی نسبی هم زیستی مذاهب اسلامی در این کشور مشهود است. با این حال، سلفی‌گری در فعالیت سیاسی برخی گروه‌ها نقش بارزی دارد و تعداد اندکی از کویتی‌ها جذب گروه‌های افراطی شده‌اند. فضای نسبتا باز سیاسی در کویت و سهولت برقراری ارتباط با صاحب‌منصبان و پول‌سازان کویتی محیط رشد مناسبی برای داعش فراهم کرده است. طبق آمار سازمان ملل، حدود 30 هزار نفر به گروه‌های تروریستی در سوریه و عراق پیوسته‌اند که تنها 71 نفر آنان کویتی هستند.

انتقام‌گیری از امریکا در کویت

بهره‌برداری خشونت‌آمیز از ماه مبارک رمضان و حمله به شیعیان در درون مرزهای کویت سکویی برای حمله به یک دشمن بزرگ دیگر است؛ امریکا.

یازده ماه پیش در آغازین روزهای حمله ائتلاف تحت رهبری امریکا به داعش در سوریه، رسانه‌ها از یک حساب توئیتری منتسب به ابوبکر البغدادی، سرکرده داعش، نقل قول کردند که وی کویت را محل پاسخ به تهاجم امریکا قرار داده است. وی نوشت که داعش امکان رفتن به سرزمین‌های امریکایی را ندارد بلکه «به کویت می‌رویم. امریکا هم به کویت می‌آید و با آن‌ها می‌جنگیم و انتقام می‌گیریم.»

کویت کشور محبوب امریکا در خلیج فارس است؛ کشوری که از آن‌جا دو بار به رژیم صدام حسین حمله کرد. در سال 1991 به دنبال حمله صدام به کویت امریکا فرصتی یافت تا در پی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی استقرار نظام تک‌قطبی را اعلام کند. امریکا برای اولین بار اجماعی جهانی ایجاد کرد و به منظور به رخ کشیدن ترکتازی‌اش کویت را مقصد خود قرار داد، لذا داعش برای چنگ زدن به صورت این ابرقدرت نزدیک‌ترین راه را انتخاب کرده است؛ یعنی کویت.

اما تقویم یک ساله خلافت خودخوانده شهادت می‌دهد که کویت آخرین ایستگاه داعش نخواهد بود و بهانه آن برای خونریزی بسیار است. تا زمانی که اراده‌ای راستین برای خشکاندن سرچشمه افراط و تکفیر ایجاد نشود کویت و کوبانی و کرکوک و رمادی و قربانی‌های بیشتری در کام داعش فرو خواهند رفت.