آیا والیبال محبوب‌تر از فوتبال شده است؟

شاید قبل از حضور تیم‌ملی والیبال ایران در لیگ جهانی، خیلی از هواداران امروزی والیبال که از ساعت‌ها قبل از شروع بازی‌های تیم‌ملی در سالن آزادی به انتظار می‌نشینند، حتی نام ملی‌پوشان را نمی‌دانستند اما روند صعودی بلندقامتان ایران باعث شده اعضای این تیم جای خوبی در دل اکثریت مردم ایران برای خود باز کنند. محبوبیت والیبالیست‌ها تا جایی پیش رفته که بعد از هر برد جشن و پایکوبی مردمی را در خیابان‌های شهر شاهد هستیم، صحنه‌هایی که ما را به یاد صعود تیم‌ملی فوتبال به جام‌جهانی می‌اندازد. فوتبال اما روندی معکوس را در پیش گرفته و دیگر خبری از آن شور و هیجان در میان مردم نیست.

به گزارش شهروند، گلایه، ناراحتی و اعتراض در میان علاقه‌مندان فوتبال دیده می‌شود و هر شبکه رادیویی و تلویزیونی را که روشن کنیم، شاهد این تناقض در میان هواداران فوتبال و والیبال می‌شویم. به همین بهانه سوالی از کارشناسان فوتبال، والیبال و حتی جامعه‌شناسان مطرح کرده‌ایم که آیا والیبال محبوب‌تر از فوتبال شده است؟ پاسخ‌های جالبی گرفتیم. با ما همراه باشید:

والیبال، ورزش شماره یک ایران
فرهاد نفرزاده  کارشناس والیبال

موفقیت‌هایی که در والیبال به‌دست می‌آید، از سوی مسئولان ورزش با نگاهی پاره‌وقت روبه‌رو است و همین مسأله شاید گاهی مانع پیشرفت بیشتر این رشته و جا باز کردن در میان مردم می‌شود. قطعا اگر یک چارچوب خاص برای رویارویی مناسب با برترین‌های ورزش در نظر گرفته شود، دیگر شاهد این تفاوت‌ها در برخورد با فوتبال و والیبال نیستیم. شاید قبلا در بحث ورزشی فقط موفقیت تیم‌ملی فوتبال آن هم نه در سطح رده‌های بالای جهانی می‌توانست مردم را اینطور به وجد بیاورد و آنها از خانه‌هایشان به بیرون بکشاند اما در سال‌های اخیر و به‌ویژه امسال والیبال از جذابیت فراوانی در میان مردم برخوردار شده و مردم با هر پیروزی تیم‌ملی جشنی را برپا می‌کنند. حالا دیگر والیبال به‌عنوان ورزش شماره یک ایران از نظر محبوبیت در میان مردم مطرح شده است، اگرچه والیبال هنوز به اندازه محبوبیت خود از ورزش سهم نمی‌برد.

فوتبال، بهشت همیشگی نیست
جلال چراغپور  کارشناس فوتبال

برای مقایسه فوتبال و والیبال ابتدا یک نمونه بین‌المللی را مثال می‌زنم. در برزیل که هم در والیبال و هم در فوتبال صاحب سطح یک جهانی است، هیچ‌وقت قهرمانی والیبالیست‌های این کشور در المپیک نمی‌تواند باعث این شود که مثلا مردم برزیل علاقه‌ای به تماشای بازی‌های تیم‌ملی فوتبال در کوپا آمریکا نداشته باشند، حتی اگر این تیم بدون ستاره باشد. حالا حتی با قبول این فرضیه که والیبال جای فوتبال را در ایران گرفته، باید این را بپذیریم که جایگزین کردن رشته‌ها در دل مردم به ورزش ما کمک می‌کند؟ این‌که توجه بیشتر به والیبال از سوی مسئولان هم انجام شود، رشته‌های دیگر مثل بسکتبال و هندبال را نیز زیر سوال می‌برد. دراین‌باره خیلی زود تصمیم گرفتیم و نباید با چند برد تیم‌ملی والیبال به مقایسه آن با فوتبال بپردازیم. اتفاقا خوشحال می‌شویم که والیبال به المپیک برود و آن‌جا هم یک عنوان ارزشمند به‌دست آورد اما این‌که بگوییم والیبال می‌تواند جای فوتبال را بگیرد، شدنی نیست. ممکن است که به دلیل عملکرد بد مسئولان فوتبال و همچنین برخورد متکبرانه آنها با مردم و رسانه‌ها، این رشته از چشم عده‌ای از مردم بیفتد اما این موضوع باید دلیلی باشد تا مسئولان فوتبالی در رفتار خود تجدیدنظر کنند. از طرفی فوتبالیست‌ها نیز باید بدانند که جایگاهی که در آن قرار دارند، بهشت همیشگی نیست و جامعه با موفقیت‌های یک رشته دیگر به سمت آن می‌روند. از این‌که یک آلترناتیو پیدا شده که ورزش ما را از بازار تک‌محصولی فوتبال بیرون بیاورد، خوشحالم اما والیبال هیچ زمانی جای فوتبال را نخواهد گرفت و فقط شاید همپای آن شود.

خشونت، دلیل محبوبیت بیشتر فوتبال
رضا شجیع  جامعه‌شناس

در وهله اول باید به این نکته توجه کنیم که والیبال و فوتبال ویژگی‌های مشترکی دارند و آن هم این است که می‌توانند وهمی را در بیننده ایجاد کنند؛ چون کسی نمی‌تواند لحظه بعدی را پیش‌بینی کند. این مسأله به جذابیت هر ٢ رشته کمک شایانی می‌کند چون تصویری از یک جنگ نمادین در ذهن بیننده ایجاد می‌کند که پیروزی در آن جبهه باعث غرورش می‌شود و شکست هم نتایج منفی را در بردارد. برسیم به مقایسه این ٢ رشته در ایران. قطعا والیبال هم محبوب شده و طرفداران زیادی دارد اما حجمی که فوتبال آدم‌ها را درگیر می‌کند با والیبال قابل مقایسه نیست. شاید والیبال فقط به خاطر پیروزی‌های اخیر است که به مامن‌گاهی ایجاد شده تا در این شرایط اقتصادی مردم بتوانند حداقل برای ساعاتی مشکلات خود را فراموش کرده و امیدی به زندگی پیدا کنند. این شاخصه صرفا مخصوص رشته‌های تیمی است که انسجام ملت‌ها را نشان می‌دهد. وقتی تیم‌ملی والیبال برنده می‌شود، فرد خودش را درون تیم احساس می‌کند اما در رشته‌های انفرادی، فرد نمی‌تواند چنین احساسی داشته باشد. برای همین است که این سوال درباره محبوبیت یک رشته نسبت به فوتبال تابه‌حال درباره کشتی و تکواندو که قهرمان جهان هم می‌شوند، مطرح نشده است. دلیل اصلی که باعث می‌شود تصور کنیم والیبال هیچ‌وقت نمی‌تواند محبوبیت فوتبال را به‌دست آورد، میزان خشونت در این ٢ رشته است. در والیبال بر خلاف فوتبال چون یک تور ٢ تیم را از هم جدا کرده، شاهد خشونت نیستیم. شاید اگر سعید معروف در بازی جمعه شب می‌رفت و یقه کاپیتان لهستان را می‌گرفت، جذابیت این بازی برای مردم ٢ برابر می‌شد. در فوتبال این خشونت تا دلتان بخواهد هست و همین مردم را راضی نگه می‌دارد.

نگاه یکسانی وجود ندارد
مصطفی ‌هاشمی‌طبا  رئیس اسبق سازمان تربیت‌بدنی

برای مقایسه والیبال و فوتبال باید به این توجه کنیم که در دنیا چه اتفاقی درحال رخ دادن است. با این‌که فدراسیون جهانی والیبال در سال‌های اخیر خیلی فعال شده اما از نظر درآمد، امکانات و محبوبیت هیچ فدراسیونی در سطح جهان با فیفا قابل مقایسه نیست. این‌که بگوییم والیبال اگر محبوبیت کمتری دارد چون به آن توجه نمی‌شود، درست نیست. حتی قراردادهای والیبالیست‌های کشورمان هم در سال‌های اخیر سطح بالایی پیدا کرده و فقط شاید وزارت ورزش باید نگاه یکسانی به این ٢ رشته داشته باشد. والیبال از چند نظر بالاتر از فوتبال قرار می‌گیرد که مهم‌ترین آن جایگاهی است که در سطح جهان پیدا کرده، درحالی‌که فوتبال ما در سطح آسیا نیز مشکل دارد. با این وجود مطمئن باشید که اگر تیم‌ملی فوتبال ما یک بازی در سطح جهانی مثلا با برزیل یا آرژانتین داشته باشد، استادیوم پر می‌شود، همین‌طور مردم پشت در می‌مانند و هیجان دارند. نباید لیگ فوتبال را که خالی از تماشاگر شده، مبنا قرار داد. از طرفی عمر فوتبالیست‌ها در سطح حرفه‌ای بزرگسالان شاید ٢ برابر والیبالیستها باشد و همین به محبوبیت آنها به دلیل تداومی که دارند، می‌افزاید.

فوتبال استثنا است!

انگار والیبالیست‌های ایرانی هرچقدر هم در مسابقات جهانی ببرند و موفقیت‌های خود را افزایش دهند، نمی‌توانند به اندازه فوتبال محبوب شوند، این‌را می‌شود از نگاه کارشناسی همه‌ آنهایی که به نوعی با ورزش سروکار دارند، متوجه شد. شاید بتوان گفت فوتبال از نظر محبوبیت یک استثنا است