پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
«اين‌بار موضع تغيير كرده است، بالاخره كاهش خريد كار دست توليدكنندگاني داده كه معتقدند قيمت‌هاي كنوني به‌صرفه نيست اما خود اذعان دارند كه ديگر توان فروش فرآورده‌هاي لبني با قيمتي بالاتر از قيمت‌هاي كنوني وجود ندارد.» اين را دبير انجمن صنايع لبني كشور مي‌گويد. رضا باكري معتقد است وقتي مردم توان خريد ندارند چگونه مي‌شود آنها را مجبور به خريد كرد؟ هر چند وي گفته است تاكنون هيچ بخشنامه‌اي مبني بر افزايش ۱۰ درصدي قيمت فرآورده‌هاي لبني به دست ما نرسيده است.
پيش از اين نيز دبير انجمن صنايع لبني از دپوي برخي محصولات لبني در انبارها به دليل نبود مشتري خبر داده بود. بررسي‌ها نشان مي‌دهد بازار رمضان امسال مانند سال‌هاي گذشته داغ نشده است، شايد همين مساله سبب شده است، محمد فربد، عضو هيات مديره انجمن صنايع لبني اطمينان دهد افزايش قيمت‌ها بعد از ماه مبارك رمضان اتفاق خواهد افتاد. وي نيز تاييد مي‌كند كه بازار افزايش نرخ را هضم مي‌كند اما در حال حاضر عرضه بيش از تقاضا ست و قدرت خريد مردم نيز كاهش يافته است.
در پي اعلام خبر افزايش ١٠ درصدي قيمت سه محصول لبني شامل ماست، پنير و شير محمدرضا نعمت‌زاده، وزير صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به «اعتماد» گفته است: هم‌اكنون در ستاد تنظيم بازار پيشنهادي مطرح است كه سه قلم محصول لبني شامل شير، پنير و لبنيات بتواند افزايش ۱۰ درصدي قيمت را تجربه كند، چرا كه دولت نمي‌تواند به توليد يارانه بدهد، ضمن اينكه بقيه محصولات لبني با قيمت آزاد هم اكنون در بازار عرضه مي‌شوند و دولت دخالتي در قيمت‌گذاري آن ندارد.
وي از تمايل دولت براي حمايت از محصولات لبني خبر داده و گفته است: سال گذشته در دولت و در ستاد تنظيم بازار قيمت هر كيلوگرم شيرخام ١٤٤٠ تومان تصويب شد كه اعلام كرديم نمي‌توان ماهانه ٧٥ ميليارد تومان يارانه شير پرداخت كرد كه البته دولت تنها سه ماه يارانه پرداخت و صنايع لبني هم نتوانستند شير خام را به قيمتي كه اعلام شد خريداري كنند.
نعمت‌زاده افزود: باتوجه به درآمد دولت به اين جمع‌بندي رسيديم كه دولت نمي‌تواند يارانه شير را پرداخت كند و قرار شد كارخانه‌هاي صنايع لبني قيمت سه قلم از محصولات شامل شير و ماست و پنير را ١٠ درصد افزايش دهند و در مقابل شيرخام را به قيمت مصوب ١٤٤٠ تومان از دامدار خريداري كنند.
تكذيب افزايش قيمت لبنيات تا پايان ماه رمضان
در همين رابطه روز گذشته اعلام شد كه خبر افزايش قيمت لبنيات فعلا منتفي است و تصميم‌گيري در اين رابطه به بعد از ماه رمضان موكول شده است. معاونت اجرايي رييس‌جمهوري نقل قول‌هاي مطرح شده از محمد شريعتمداري در برخي رسانه‌ها مبني بر تصميم‌گيري دولت در خصوص افزايش قيمت لبنيات را رد و تاكيد كرد: تاكنون در هيچ يك از جلسات هيات دولت، بررسي نرخ محصولات لبني مطرح نشده است.
روابط عمومي حوزه معاونت اجرايي رييس‌جمهوري ديروز با انتشار جوابيه‌اي اعلام كرد: درخواست خريد شير خام با قيمت ١٤٤٠ تومان از دامداران كه ارتباط مستقيمي با نرخ محصولات لبني دارد در يكي از جلسات ستاد هدفمندسازي يارانه‌ها مطرح و اتخاذ تصميم راجع به تغيير نرخ محصولات لبني به بعد از ماه مبارك رمضان موكول شده است.
كاهش سرانه مصرف
كاهش سرانه مصرف لبنيات اتفاق تازه‌اي نيست، پس از آنكه يارانه‌ها با هدف حل مشكلات بنيادين اقتصاد ايران هدفمند شد اما در عمل به تزريق يارانه نقدي به خانوارها تقليل يافت، سرانه مصرف لبنيات به دليل افزايش قابل توجه قيمت‌ها رو به كاهش گذاشت. نتيجه آن شد كه مصرف لبنيات در كشوري كه ٨٠ درصد مردمش از كمبود ويتامين D رنج مي‌بردند، به يك‌سوم رسيد. بسياري از كارشناسان اقتصادي و كارشناسان تغذيه و بهداشت هشدار مي‌دهند تداوم اين روند مي‌تواند در آينده كشور را با مشكلات متعددي از نظر سلامتي مواجه كند و هزينه‌هاي گزافي را براي درمان بيماري‌هاي ناشي از اين تغيير عادت غذايي به كشور تحميل كند.
صحبت از افزايش ١٠ درصدي قيمت لبنيات در حالي است كه در سال‌هاي اخير قيمت لبنيات بارها افزايش يافته و در سال گذشته نيز افزايش قيمت لبنيات سبب كاهش خريد اين ماده غذايي از سوي مصرف‌كنندگان شد.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد افزايش چندباره قيمت‌ها از سوي واحدهاي توليدي محصولات لبني همواره به استناد مصوبه افزايش ١٥ درصدي قيمت لبنيات از سوي فعالان اين صنعت توجيه مي‌شد. دبير انجمن توليدكنندگان صنايع لبني در پاسخ به اين سوال كه چرا واحدهاي توليدكننده لبنيات چندين بار نسبت به افزايش قيمت محصولات لبني اقدام كرده‌اند، مي‌گفت: اين مصوبه مجوز افزايش تدريجي قيمت را به واحدها داده است از اين رو افزايش قيمت يك باره رخ نداده و واحدها براي رقابت با هم نسبت به افزايش مقطعي و تدريجي قيمت محصولات‌شان اقدام كرده‌اند.
مصرف لبنيات در ايران يك‌سوم استاندارد جهاني است
لبنيات يكي از مهم‌ترين كالاهايي است كه بايد در سبد غذايي خانوار وجود داشته باشد زيرا در صورت عدم مصرف كافي آن انواع بيماري‌ها در جامعه شيوع پيدا مي‌كند. در بهمن ماه سال گذشته، رييس انستيتو تحقيقات تغذيه‌اي و صنايع غذايي كشور با اشاره كاهش مصرف شير از سبد غذايي مردم گفت: در حالي شاهد كاهش مصرف اين ماده غذايي هستيم كه سرانه مصرف لبنيات در كشور يك سوم استاندارد جهاني است. مجيد حاجي فرجي معتقد است روزانه بايد بين دو تا سه ليوان شير مصرف شود اما اين استاندارد در ايران رعايت نمي‌شود. هرچند قيمت شير مولفه مهمي در ميزان مصرف تلقي مي‌شود اما انتشار اخباري در خصوص كيفيت مواد لبني نيز در كاهش مصرف بي‌تاثير نبوده است. جنجال پالم در سال گذشته و انتشار اخباري مبني بر استفاده از وايتكس در شيرهاي توليدي در سال‌هاي قبل از آن، همگي در كاهش مصرف شير و ساير محصولات لبني موثر بوده است. برخي اخبار در خصوص استفاده از مواد نگهدارنده در شير، از سوي كارشناسان نگران‌كننده توصيف شده است.
كارشناسان مختلف بارها نسبت به كاهش مصرف مواد لبني و حذف ديگر خوراكي‌ها از سبد معيشتي خانوار هشدار دادند. آخرين هشدار در اين رابطه را سعيد ليلاز، كارشناس اقتصادي، در جلسه‌اي كه چند هفته قبل به همت سازمان انجمن‌هاي جامعه مدني ايران برگزار شد، داد. وي در اين مراسم گفت: « بين سال‌هاي ١٣٩٠ تا ١٣٩٢، قدرت خريد مردم و به خصوص كارگران، حدود ٤٠ درصد در اين بازه زماني كاهش يافت.» اين اتفاق در حالي مي‌افتد كه بخش مهمي از جمعيت كشور جوان هستند و در صورت كمبود مصرف مواد غذايي، به مشكلات متعددي در سنين بالاتر دچار خواهند شد. براساس سرشماري جمعيت كشور در سال ١٣٩٠، جمعيت زير ٣٠ سال كشور، ٩/٥٤ درصد از كل جمعيت، يعني ٢/٤١ ميليون نفر را تشكيل مي‌دهد.
افزايش ٤٠٥ تا ٥٧٨ درصدي انواع محصولات لبني طي هشت سال
گزارش‌هاي ارايه شده از سوي بانك مركزي مويد افزايش قابل توجه قيمت محصولات لبني در هشت سال گذشته است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد قيمت هر كيلوگرم ماست پاستوريزه بين تيرماه ١٣٨٦ تا تيرماه سال جاري، از ٧٩٦ تومان به دو هزار و ٩٣٣ تومان رسيده است. با احتساب افزايش ١٠ درصدي قيمت لبنيات، قيمت هر كيلوگرم ماست پاستوريزه به سه هزار و ٢٢٦ تومان مي‌رسد. يعني ظرف هشت سال، بيش از چهار برابر افزايش قيمت، يا به طور دقيق‌تر ٢/٤٠٥ درصد افزايش قيمت ماست بوده است. در مورد پنير ٤٥٠ گرمي پاستوريزه و با اعمال افزايش ١٠ درصدي قيمت ٤٥٧ درصد افزايش. هرچند استاندارد شير تغيير كرده است و تا سال ١٣٩٠، معيار بانك مركزي شير استريليزه بود كه بعد از آن تاريخ به شير پاستوريزه تغيير كرد اما با اين اوصاف و افزايش ١٠ درصدي اخير، ٤٠٥ درصد قيمت اين محصول رشد داشته است. بيشترين افزايش قيمت در اين ميان به كره تعلق دارد زيرا از اواخر سال ١٣٩١، يارانه توليد و واردات آن به طور كلي از بين رفت. با اين اوصاف قيمت كره به ٢٦ هزار و ٤٠٠ تومان مي‌رسد كه نشان از افزايش ٥٧٨ درصدي قيمت اين محصول نسبت به هشت سال پيش دارد.
در جدول و نمودار، افزايش ١٠ درصدي اعمال نشده است. براي بررسي بهتر ميزان تغييرات مواد لبني ظرف هشت سال گذشته مي‌توان از نمودار زير استفاده كرد. مساله اساسي، همان‌طور كه در نمودار زير و جدول مشاهده مي‌شود، آهنگ افزايش قيمت بين سال‌هاي ١٣٩٠ تا ١٣٩٢ شتاب فزاينده‌تري به خود گرفته است. در اين مدت قيمت تمام محصولات لبني افزايش دوبرابري قيمت داشتند.
منبع: اعتماد
