انتقاد ستاد حقوق بشر ایران از وضعیت یمن

دبیر ستاد حقوق بشر کشورمان در نامه های جداگانه ای به دبیرکل سازمان ملل متحد و کمیسر عالی حقوق بشر این سازمان نسبت به شرایط فوق العاده وخیم و خطرناک مردم یمن ابراز نگرانی کرده و خواستار تحرک جدی سازمان ملل برای پایان دادن به اقدامات تجاوزکارانه شد.

به گزارش ایسنا، محمدجواد لاریجانی در این نامه ها از بان کی مون دبیر کل سازمان ملل متحد و زید رعد الحسین کمیسر عالی حقوق بشر این سازمان، خواسته است به مسئولیت خود در کمک به مردم مظلوم یمن و پایان دادن فوری به اقدامات تجاوزکارانه نیروهای نظامی خارجی اقدام نمایند.

لاریجانی در این نامه ها با اشاره به اینکه تاکنون بیش از 3000 نفر شامل 700 زن و کودک کشته و بیش از 10000 نفر غیرنظامی بی گناه نیز در اثر حملات نظامی عربستان سعودی مجروح شده‌اند، آمده است: همانطور که ماده 23 کنوانسیون چهارم ژنو مقرر می‌دارد، هر دولت متعاهد باید به تمامی محموله‌های دارویی و هرگونه مواد غذایی ارسالی، آزادی عبور بدهد. حقوق بشردوستانه در ارتباط با بهره‌مندی انسان‌ها از حق غذا و آب حتی در طول درگیری مسلحانه نیز جاری است. بسیاری از شهروندان یمنی از تأمین مایحتاج اصلی غذایی عاجز هستند. مجموع این اقدامات ائتلاف مذکور، از مصادیق بارز نقض ماده 54 پروتکل الحاقی اول به کنوانسیون های چهارگانه ژنو بوده و بر اساس قواعد مسلم حقوق بین الملل، جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت محسوب می شود.

دبیر ستاد حقوق بشر تاکید کرده است باید توجه داشت عدم اجازه ارسال کمک های بشردوستانه، به مثابه مجازات جمعی مردم یمن تلقی می شود. این امر نقض ماده 33 کنوانسیون چهارم ژنو است که مقرر می‌دارد: "هیچ شخص مورد حمایت را نمی توان برای خلافی که شخصاً مرتکب نشده است، تنبیه کرد". منع دسترسی به غذا و سایر اقلام حیاتی، ادامه حیات مردم را با خطر جدی مواجه نموده است و شرایط ناشی از اقدامات عامدانه نیروهای نظامی مذکور، تحمیل مجازات جمعی بر مردم یمن محسوب می گردد.

در ادامه این نامه ها آمده است: مساله یمن موضوعی در چارچوب حق اساسی تعیین نظام سیاسی مورد نظر توسط مردم است و هر نوع مداخله ای، از سوی هر کشور یا ائتلافی، نامشروع و خلاف حق مزبور است. در اینجا یاد آور می شوم توسل به زور در تمامی اشکال آن بر طبق حقوق بین الملل ممنوع می باشد. بند 1 ماده 1 منشور ملل متحد به «متوقف ساختن هرگونه عمل تجاوز» تصریح کرده و در بند 4 ماده 2 نیز مقرر شده است «تمامی اعضاء در روابط بین‌المللی خود از تهدید به زور یا استفاده از آن علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی هر کشوری یا از هر روش دیگری که با مقاصد ملل متحد مباینت داشته باشد، خودداری خواهند نمود». دفاع مشروع و عملیات نظامی بین المللی برطبق تصمیم شورای امنیت، تنها موارد استثنای این قاعده می باشند که در مورد یمن چنین تصمیمی اتخاذ نشده است. تجاوز نیروهای نظامی خارجی، تحت شمول قاعده آمره بین المللی منع توسل به زور، یک حمله نامشروع و تجاوز به کشور مستقل یمن است و این حمله، تهدیدی جدی علیه صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی محسوب می شود.

لاریجانی در ادامه خطاب به بان کی مون و زید رعد الحسین یادآور شده است: همانگونه که به خوبی مستحضرید، اسناد بین المللی اذعان دارند هدایت مستقیم و عمدی حملات علیه اهداف غیرنظامی در زمره جنایات جنگی محسوب می‌شود. به علاوه، استفاده از سلاح های ممنوعه علیه مردم یمن از جمله سلاح های فسفری و بمب های خوشه ای نیز در زمره این جنایات قرار می گیرند. بسیار متاسفم از این که تاکید نمایم اقدام نیروهای نظامی ائتلاف مذکور در تخریب گسترده تأسیسات غیرنظامی از قبیل اماکن عمومی و تأسیسات آب و برق و زیرساخت های ارتباطی و مواصلاتی، بر طبق موازین حقوق بین‌الملل بشردوستانه و کنوانسیون های چهارگانه ژنو جنایات جنگی محسوب می‌شوند. همچنین جلوگیری از ارسال ضروری‌ترین نیازهای زندگی به این کشور و حملات وحشیانه و گسترده هوایی بدون رعایت اصل تفکیک بین نظامیان و غیرنظامیان، قطعا موید وقوع جنایت جنگی است.

بر اساس نامه هایی که برای این دو مقام بین المللی ارسال شده، برابر برخی آمار منتشره از سوی نهادهای بین المللی و همچنین یمنی تاکنون بیش از هزاران منزل مسکونی، 1200 مرکز خدمات عمومی، 190 بیمارستان و درمانگاه و تعداد زیادی پل و راه های مواصلاتی در یمن تخریب شده و بیش از 600 هزار نفر نیز آواره شده اند. نباید از نظر دور داشت که قرار دادن عمدی یک گروه در معرض شرایط نامساعد زندگی به منظور نابودی فیزیکی کلی یا جزئی آن گروه، از مصادیق نسل کشی نیز محسوب می‌شود.

در ادامه این نامه ها با تاکید بر اینکه اقدامات غیرانسانی صورت گرفته در تجاوز به یمن در حالی روی می دهد که متاسفانه سازمان ملل از جمله شورای امنیت و کشورهای مدعی حمایت از حقوق بشر، اقدام جدی را برای توقف اینگونه عملیات نظامی اتخاذ نکرده اند، آمده است: ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران ضمن محکومیت تجاوز و حملات غیرانسانی علیه مردم مظلوم یمن، از جنابعالی درخواست می نماید تا تمامی تلاش خود را با به کارگیری ظرفیت سازمان ملل متحد برای حفاظت از سلامت و امنیت غیرنظامیان به ویژه کودکان، زنان و سالمندان به کار گرفته تا شرایطی فراهم شود که نیروهای امدادرسانی بتوانند کمک‌های پزشکی، غذایی و حمایتی خود را در اختیار آسیب دیدگان و قربانیان قرار دهند. مردم یمن به‌ویژه زنان و کودکان اینک با کمبود شدید مواد غذایی، دارویی و همچنین گرسنگی مواجه هستند. بنابر اعلام یونیسف، در حال حاضر دست‌کم 250 هزار کودک یمنی در خطر مرگ ناشی از گرسنگی و کمبود مواد غذایی قرار دارند.

دکتر محمدجواد لاریجانی در بخشی از نامه خود به بان کی مون در خصوص محموله کمک های غذایی ایران به مردم یمن آورده است: از جنابعالی انتظار می رود با اراده جدی در این امر مهم، مساعی خویش را به کارگرفته تا هرچه سریعتر کمک های مزبور نیز برای مردم یمن ارسال گردد.

دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی در نامه خود به بان کی مون تاکید کرده است: انتظار جدی اینجانب همگام با جامعه جهانی از جنابعالی و نهادهای بین المللی مربوطه این است که به مسئولیت خود در کمک به مردم مظلوم یمن و پایان دادن فوری به اقدامات تجاوزکارانه نیروهای نظامی خارجی اقدام نمایید.

لاریجانی همچنین در بخشی از نامه خود خطاب به زید رعد الحسین، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل آورده است: ضمن ارزنده شمردن تاکیدات جنابعالی در خصوص لزوم کمک به مردم یمن و قطع حملات هوایی، انتظار جدی اینجانب همگام با جامعه جهانی از جنابعالی و شورای حقوق برای انجام کامل مسئولیت خود در کمک به مردم مظلوم یمن و پایان دادن فوری به اقدامات تجاوزکارانه نیروهای نظامی خارجی را یادآور می شوم. با توجه به شدت جرائم مرتکبه و وضعیت وخیم انسانی در یمن، از شورای حقوق بشر نیز انتظار می رود مانند موارد مشابه ضمن موضعگیری به موقع، هرچه سریع تر کمیته تحقیق مستقل و بی طرفی را برای بررسی موضوع نقض گسترده حقوق بشر و حقوق بشردوستانه در یمن در اثر جنایات و اقدامات نیروهای نظامی خارجی تشکیل دهد.