دشت لوت رکورددار بالاترین دما در کره زمین

لقب «گرم‌ترین نقطه‌ی کره‌ی زمین» معمولاً به صحرای العزیزیه در کشور لیبی داده می‌شود، جایی که بگرمتریالاترین دمای کره‌ی زمین ثبت شده است. اما بررسی مجدد اطلاعات حاصل از ماهواره‌های هواشناسی نشان می‌دهد این لقب شایسته‌ی نقطه‌ی دیگری از کره‌ی زمین است. العزیزیه در تاریخ ۱۳ سپتامبر ۱۹۲۲، زمانی که دماسنج یک مرکز هواشناسی دمای حیرت‌انگیز ۵۷.۸ درجه‌ی سلسیوس را نشان داد، لقب گرم‌ترین نقطه‌ی جهان را از آن خود کرد. گرمای این صحرا از بادهای جنوبی که هوای گرم را از صحرای بزرگ آفریقا (Sahara) با خود می‌آورند ناشی می‌شود. تا پیش از این دره‌ی مرگ با دمای ۵۶.۷ درجه‌ی سلسیوس که در تاریخ ۱۰ جولای ۱۹۱۳ به ثبت رسیده بود به عنوان رکورددار بالاترین دمای هوا شناخته می‌شد. اما طبق تحقیقاتی که در دانشگاه مونتانا و با استفاده از داده‌های به دست آمده از ماهواره‌های هواشناسی انجام شده است، هیچ یک از این دو نقطه با وجود دمای بسیار بالای هوا، گرم‌ترین نقطه‌ی کره‌ی زمین نیستند.

 بیشتر این مکان‌ها که خود را به عنوان گرم‌ترین نقطه‌ی زمین معرفی می‌کنند حتی نمی‌توانند با برنده‌ی حقیقی این مسابقه رقابت کنند! مطالعه‌ی اطلاعات و تصاویر فروسرخ (که نشان‌دهنده‌ی میزان حرارت هستند) به دست آمده از ماهواره‌ی Landsat نشان می‌دهد که پنج سال از این سال‌ها بیشترین حرارت کره‌ی زمین در دشت لوت ایران ثبت شده است. دلیل این که دمای این مکان تا پیش از این ثبت نشده بود این است که برپا کردن تجهیزات هواشناسی در این گونه بیابان‌ها و نگهداری از آن‌ها چندان عملی نیست و دمای بیشتر این گونه نقاط با استفاده از تجهیزات زمینی ثبت نمی‌شود.

تجهیزات ماهواره‌ای می‌توانند تمام نقاط کره‌ی زمین را اسکن کرده و اطلاعات کاملی را در مورد این نقاط سخت، خطرناک و صعب‌العبور به دست آورند. این ماهواره‌ها دمایی را اندازه‌گیری می‌کنند که به عنوان «دمای سطح زمین» شناخته می‌شود و نشان‌دهنده‌ی میزان حرارتی است که یک نقطه‌ی خاص از کره‌ی زمین از طرف خورشید، جو و دیگر منابع حرارتی دریافت می‌کند؛ این در حالی است که ایستگاه‌های هواشناسی زمینی، دمای جایی حدود یک یا دو متر بالاتر از سطح را اندازه‌گیری و ثبت می‌کنند.

بالاترین دمایی که تا کنون در سطح زمین ثبت شده در سال ۲۰۰۵ در دشت لوت ایران و ۷۰.۷ درجه‌ی سلسیوس بوده است؛ این مکان همچنین در سال‌های ۲۰۰۴، ۲۰۰۶، ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹ نیز رکورددار بیشترین دما در کره‌ی زمین بوده است. گرچه ممکن است مکانی که بالاترین دما در آن ثبت می‌شود به طور سالانه تغییر کند، اما شرایطی که موجب به وجود آمدن این شرایط جوی می‌شوند همواره ثابت باقی می‌مانند: زمین‌های خشک تشکیل شده از سنگ‌های تیره‌رنگ که می‌توانند حرارت را جذب و ذخیره کنند و همان‌طور که در تصاویر فروسرخ ثبت شده از دشت لوت نیز دیده می‌شود نقاط تیره‌تر، دمای بالاتری نیز دارند.