فلسفه پرداخت فطریه چیست؟

کارشناسان مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی، به این پرسش‌ که «فلسفه پرداخت زکات فطره(فطریه) چیست؟» پاسخ داده‌اند.

 در پاسخ کارشناسان این مرکز که آن را در اختیار ایسنا قرار داده، آمده است:

«پاسخ: «زکات فطره» به اتفاق شیعه و سنی، واجب است و در متون دینی برای آن، فلسفه و فواید متعددی برشمرده است که مهم‌ترین آنها عبارت است از:

1- دادن زکات فطره باعث قبولی و تمامیت روزه می‌شود. در روایتی از امام صادق (ع) اینگونه آمده است:

عن أبی بصیر و زرارة قالا: قال أبو عبدالله(علیه السلام): « إن من تمام الصوم إعطاء الزکاة - یعنی الفطرة - کما أن الصلاة علی النبی صلی الله علیه وآله من تمام الصلاة لأنه من صام ولم یؤد الزکاة فلا صوم له إذا ترکها متعمدا، ولا صلاة له إذا ترک الصلاة علی النبی صلی الله علیه وآله، إن الله عز وجل قد بدأ بها قبل الصلاة...

امام صادق علیه السلام فرمود: همانا دادن زکات فطره از جمله عوامل تمام‌کننده و کمال‌بخش روزه است همانگونه که صلوات بر پیامبر (ص) از جمله عوامل تمام کننده نماز می‌باشد. چرا که هر کس روزه بگیرد ولی زکات فطره را عمدا ترک کند و ادا نکند پس مانند آن است که روزه‌ای نگرفته است همانگونه که هر گاه کسی نماز بگذارد ولی صلوات بر پیامبر(ص) نفرستند مانند آن است که نماز نگذاشته است...» (1)

2- دادن زکات فطره موجب حفظ انسان از مرگ در آن سال می‏‌شود. در روایتی از امام صادق (ع) این چنین آمده است:

عَنْ مُعَتِّبٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ(ع) قَالَ: اذْهَبْ فَأَعْطِ عَنْ عِیَالِنَا الْفِطْرَةَ- وَ عَنِ الرَّقِیقِ وَ اجْمَعْهُمْ وَ لَا تَدَعْ مِنْهُمْ أَحَداً- فَإِنَّکَ إِنْ تَرَکْتَ مِنْهُمْ إِنْسَاناً تَخَوَّفْتُ عَلَیْهِ الْفَوْتَ- قُلْتُ وَ مَا الْفَوْتُ قَالَ الْمَوْتُ.

امام صادق به من فرمود از جانب اهل و عیالت زکات فطره را ادا کن و همه را در نظر بگیر و از آنها کسی را فراموش نکن چرا که اگر فردی از آنها را ترک کنی من بر فوت او خوف دارم. راوی می‌گوید عرض کردم منظور از فوت چیست؟ حضرت فرمود: مرگ.(2)

3- دادن زکات فطره باعث سلامتی جسم و پاکسازی روح از رذایل اخلاقی است. در روایتی در تفسیر آیه شریفه «قد افلح من زکیها» آمده است: منظور از تزکیه زکات فطره است.(3)

پی نوشت‌ها:

1. شیخ صدوق من لایحضره الفقیه 1413 ه.ق، انتشارات جامعه مدرسین قم، ج 2، ص 183.

2. شیخ کلینی، اصول کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1346ه.ش، ج 4، ص 174.

3. محدث نوری، مستدرک وسائل الشیعه، قم، موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، 1366ه.ش، ج 7، ابواب زکاة الفطره، ص 137.