چه کنیم فراموشی نگیریم

حافظه را می توان چنین تعریف کرد: توانایی مغز در نگهداری اطلاعات دریافت شده از محیط، درک آن و سپس یادآوری و بازخوانی این اطلاعات.

دکتر بهروز نیکنام متخصص مغز و اعصاب در گفت‌وگو با عصر ایران در مورد چگونگی  اختلال در حافظه گفت: دوباره سازی اطلاعات یکی از اصلی ترین مراحل فرآیند یادگیری و حافظه است. اختلال در درک و توجه موجب اختلال و نقص در یادگیری و حافظه می شود. در مواردی اطلاعات در مغز پذیرش می شود، اما ماندگار نمی ماند که مربوط به ضبط اطلاعات در حافظه دور یا نزدیک است. زیرا حافظه شامل 3 مرحله بسیار نزدیک، نزدیک یا کوتاه مدت، دور یا طولانی مدت است.

وی ادامه داد: حافظه بسیار نزدیک توانایی تکرار اعداد تا 7 رقم را بدون فعال سازی حافظه فعال دارد. این حافظه در اثر عدم تمرکز روی موضوع، مختل می گردد، مثلا اگر به هنگام به خاطر سپردن شماره تلفن به موضوعات دیگر نیز فکر کنیم و به حافظه فعال نسپاریم، بسرعت فراموش می گردد. ضایعات موضعی قشر پیشانی نیز روی حافظه تأثیر منفی می گذارد.

وی گفت: حافظه کوتاه مدت یا اخیر شامل قدرت در تثبیت و یادآوری عنوان های خاص مثل کلمات و اتفاقاتی است که چند دقیقه یا چند ساعت از دریافت آن گذشته است. حافظه درازمدت به اطلاعات دریافت شده قدیمی اطلاق می گردد، مانند خاطرات دوران کودکی، نام اولین معلم و ...
فراموشی محل زندگی و به یادنیاوردن اسامی افراد، خانواده بیمار را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. اختلال در خلق و اضطراب نیز گاهی وجود دارد که این مشکلات در طول زمان و طی سال ها بدتر و تبدیل به تحریک پذیری، بی قراری، پرخاش، توهمات و حالات هذیانی می شود.

دکتر نیکنام ادامه داد: با پیشرفت بیماری اختلال در تکلم، مشکلات فردی و حتی اختلالات هوشیاری هم ایجاد می شود. در مواردی که بیماری فراموشی ثانویه با بیماری های دژنراتیو چون MS، آلزایمر، پارکینسون و یا بیماری های عروقی یا متابولیک تشدید می شود، درمان در اینگونه موارد اختصاصی است و حتما باید تحت نظر پزشک متخصص از درمان ها کمک گرفت.

فراموشی کاذب چیست؟

این متخصص مغز و اعصاب ادامه داد: نوعی از اختلال حافظه که اکنون بسیار شایع است، فراموشی کاذب است که در اثر مشکلات روحی و عصبی، اشتغال فکری زیاد و عدم تمرکز بر موضوع خاص ایجاد می شود.

در این موارد دوری از استرس، دوری از آلودگی های صوتی و محیط های پرسروصدا مثل گوش دادن موسیقی با صدای بلند، داشتن تغذیه مناسب به خصوص مصرف حبوبات و پروتئین به میزان کافی و اجتناب از شب بیداری به منظور تمرکز بهتر در روز از عوامل پیشگیری کننده اند.