پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : در ايالات متحده امريکا راه قبولاندن توافق به کنگره و مخالفان سنگلاخ و ناهموار است اما به نظر نمي‌رسد که دولت باراک اوباما نتواند از اين گذرگاه پر دست انداز عبور کند. لابي نئوکان‌ها و صهيونيست‌ها نيز کمپين گسترده‌اي را با صرف ميليون‌ها دلار پول و اجراي نمايش‌هاي خياباني آغاز کرده و روز پنج‌شنبه جمعي از نيويورکي‌ها را بر عليه توافق هسته‌اي به خيابان‌هاي اين شهر کشانده بود. خلاصه اين کش و قوس‌ها در چند قدمي وال استريت و حاشيه و غاشيه آن، به همراه تلاش‌هاي مذبوحانة جريان‌هاي شناخته و ناشناخته‌اي که به دلايل متفاوت در مخالفت با توافق هسته‌اي يگانه و هماهنگ شده اند، ماجراهاي عبرت آموز و در عين حال مفرّحي را پديد آورده است.
اما جلسه سناي امريکا در روز جمعه، با حضور سه وزير خارجه، انرژي و دارايي ايالات متحده، حقيقتاً يک جلسه تاريخي و بسيار جالب بود. جمعه هم باراک اوباما و جان کري مصاحبه‌هاي زندة تلويزيوني داشتند و از توافق هسته‌اي با ايران دفاع کردند. محتواي اين جلسه‌ها از يک سو اهميت و اقتدار استراتژيک ايران و حيطه‌هاي گسترده نفوذ ايران را ـ البته در صورت اتخاذ ديپلماسي خردمندانه ـ نشان مي‌دهد و از سوي ديگر صحنه کم نظيري براي شناخت و درک سياست خارجي و قانونگذاري در امريکا و آشنايي با مجلس سناي اين کشور را به نمايش نهاد. سخنان و پرسش‌ها و پاسخ‌هاي فراواني در اين جلسة طولاني و پرکش و قوس و مصاحبه‌هاي مذکور رد وبدل شد. اما آنچه براي ما جالب و آموزنده خواهد بود، نکاتي است که مستقيم يا غير مستقيم در بارة کشور ما و توافق هسته‌اي و مسائل مرتبط با آن مطرح شد و من در يک جمله بگويم که احساس غرور کردم و اين امر نشان مي‌دهد که در صورت پيروي از قواعد عقلاني و داشتن شکيب و انضباط و سرانجام تکيه بر منافع ملي تا کجا مي‌توان دامنة توفيق‌ها را گسترش داد و حيطة اعتبار وطن را تثبيت نمود.
باري در اين جلسه، هم به صورت سلبي و هم به صورت ايجابي از قدرت و نفوذ ايران و دامنه عظيم اثرگذاري آن بر منطقه و جهان سخن گفته شد. از جمله نکات سلبي، تکرار چندين بارة اين عبارت از سوي رئيس جلسه سناتور جمهوري خواه مخالف توافق هسته اي، باب کورکر بود که خطاب به جان کري گفت: آقاي وزير خارجه، قبلا ايران منزوي بود و اکنون کنگره امريکا منزوي شده و ما با رنج و مرارت زيادي تنها توانستيم اين امکان براي بازبيني را به دست آوريم. ايران نظام تحريم‌ها را در هم شکسته و هر روز بر دامنه نفوذش افزوده مي‌شود اما متحدان منطقه‌اي ما قادر نيستند جلوي اين اقتدار و نفوذ را بگيرند. دوست استراتژيک ما اسرائيل بسيار نگران است و...
در مقابل وزراي خارجه و انرژي امريکا نيز چند بار تکرار کردند که ايران چرخه سوخت هسته‌اي را تکميل کرده و دانش و فناوري لازم را کسب کرده است. ديگر حتي با حملة نظامي هم نخواهيم توانست اين دارايي و توانايي را از اين کشور سلب کنيم.
در اين جلسه که آينه تمام نمايي براي شناخت نمايندگان ميان ماية امريکا در سنا و طرز فکرشان بود، برخي نمايندگان از ساده‌ترين اطلاعات و مسائل تاريخي و جغرافيايي بي اطلاع بودند، مسائلي مطرح و حرف‌هايي زده شد که در اينجا چند عبارت و مضمون آن را مي‌آورم تا اهميت و ارزش کار و خدمتي که گروه و تيم ديپلماسي ايران در مذاکرات و توافق هسته‌اي اخير انجام داده است روشن‌تر شود. وزير خارجه جان کري به تناوب گفت: تاريخ را نگاه کنيد. آنها زير بار هيچ قدرتي نمي‌روند. تاريخ نشان مي‌دهد که آنها با سرسختي در مقابل تحميل مي‌ايستند بنابر اين بايد با آنها مذاکره و تعامل کرد. ايران تاريخ و فرهنگ عظيمي دارد و ما در گذشته خطاهايي داشته‌ايم و نبايد تکرارشان کنيم. نکته ديگري که کري در پاسخ يکي از سناتورهاي مخالف توافق گفت اين بود که: رهبر ايران صراحتاً با ساخت بمب مخالفت کرده است و مقاومت آنها براي ساخت بمب نيست. وي چند بار به سناتورهاي مخالف گفت که نمي‌توان دانش آنها را بمباران کرد. ايراني‌ها تسليم نمي‌شوند و آنها اين چرخه را خودشان کامل کرده اند... ايران مردم تحصيل کرده و بافرهنگي دارد که از دانش روز و بسياري از فناوري‌ها اطلاع دارند. او همچنين گفت: برخي همسايگان ايران مبالغ كلاني صرف خريدهاي تسليحاتي مي‌كنند در حالي كه بودجه دفاعي ايران كسري از آن است. پس تبليغ و اغراق نبايد کرد. وزير انرژي ارنست مونيز هم برخي از اين موضوعات را تکرار و تأکيد کرد که به هر حال ما هسته‌اي بودن ايران را پذيرفته‌ايم و ناگزير بوديم چون آنها به اين فناوري و دانش دست يافته اند.
اين سخنان البته تنها قطعات و جستارهايي از جلسات مذکور بود. اين مذاکرات و چشم‌اندازهايي که در مواجهه با فرصت‌هاي آتي براي ايران عزيز پديد آمده بيانگر يک موضوع و يک آموزه بيش نيست. فرصت‌هاي ما فراوان و مجال ما اندک است. زيرا مخالفان و رقباي ايران در صدد هستند چهره‌اي منزوي و خصمانه از ايران ارائه کنند. تنها راهي که ما داريم استفاده از مزاياي نسبي و ديپلماسي فعال عقلاني است. راهي که هم اکنون شکوفه‌هاي آن را مي‌توان ديد. اگر صبور و خردمند باشيم و انقطاعي در اين مسير پر منفعت پديد نيايد بي گمان ميوه‌هاي رسيده‌اش را نيز مي‌توان چيد.
*سيد مسعود رضوي
