چگونه يک انتخاب رشته خوب داشته باشيم؟

 يک کارشناس مسائل آموزشي گفت: انتخاب رشته آخرين قدم در فرآيند ورود دانش‌آموزان به دانشگاه است و چون نتيجه تمام اين فرآيند پرمشقت به انتخاب رشته بستگي دارد، مهمترين قدم هم محسوب مي‎شود بنابراين يک انتخاب غلط مي‎تواند زحمات چندين ساله داوطلبان را بر باد دهد.

همه چيز درباره انتخاب رشته‎هاي دانشگاهي /چگونه يک انتخاب رشته صحيح داشته باشيم؟به گزارش خبرنگار دانشگاهي گروه علمي باشگاه خبرنگاران، اين روزها شرکت کنندگان کنکور سراسري مشغول انتخاب رشته هستند. روندي نسبتا پيچيده که در طي آن مسائل و سوال‌هاي زيادي ممکن است براي آنها پيش بيايد. از اين رو برآن شديم تا در جهت پاسخ به برخي از اين پرسش‌ها با مهداد ملاصالحي کارشناس مسائل آموزشي و مشاور تحصيلي به گفت‎وگو بنشينيم.

فرآيند انتخاب رشته در روند ورود به دانشگاه چقدر اهميت دارد؟
ملاصالحي: انتخاب رشته آخرين قدم در فرآيند ورود دانش‌آموزان به دانشگاه است و چون نتيجه تمام اين فرآيند پرمشقت به انتخاب رشته بستگي دارد، مهمترين قدم هم محسوب مي‎شود. به عبارتي يک انتخاب غلط مي‌تواند زحمات چندين ساله داوطلب را بر باد دهد. از سوي ديگر يک انتخاب مناسب به همان اندازه مي‌تواند داوطلب را به رشته‎اي که به آن علاقمند است برساند و اين نهايتا منجر به رضايت شغلي و اشتغال هدفمند و کاهش نرخ بيکاري و افزايش بهروري شغلي در جامعه خواهد شد.

دقت داشته باشيد که يک رشته خاص به تنهايي نه خوب است و نه بد! چرا که اگر کسي که به آن رشته علاقمند است و استعداد ادامه آن را دارد، به مطالعه آن بپردازد نتيجه کار مناسب خواهد بود و عدم علاقه به پرمخاطب‎ترين رشته‎ها هم يک نيروي کارآمد در آن رشته تربيت نخواهد کرد.

براي يک انتخاب رشته خوب چه ابزارهايي را توصيه مي‎کنيد؟
ملاصالحي: اول از همه کارنامه داوطلب است که در قسمت رتبه در سهميه و رتبه در هر کدام از زيرگروه‎ها به صورت کلي نشان مي‎دهد که وي در چه کد رشته‎هايي شانس قبولي بيشتري دارد.
دومين ابزار دفترچه راهنماي انتخاب رشته است که به دفترچه شماره دو مشهور است و در آن کد و عنوان رشته‎ها و ظرفيت و نوع رشته‎ها در دانشگاه و شهر مربوطه مشخص شده است. قوانين کلي و جزئي انتخاب رشته نيز در اين دفترچه به تفصيل آمده و لازم است هر داوطلب آن را به دقت مطالعه کند. سومين مورد اطلاعات داوطلب از هر رشته و جايگاه شغلي آن، و شهر و دانشگاهي که آن را ارائه مي‎کند مي‎باشد. رتبه علمي دانشگاه مورد نظر و فاصله شهري که در آن است تا مرکز استان يا محل زندگي داوطلب، امکانات دانشگاه مثل رفت و آمد و شرايط خوابگاهي و اقامتي در آن بسيار مهم است. اين اطلاعات در سايت دانشگاه‎ها که آدرس آن در دفترچه موجود است، قابل دسترسي است.

چهارمين مورد که از اهميت ويژه‎اي برخوردارس است، همراهي پدر و مادر در انتخاب رشته است. چرا که انتخاب‎هاي خارج از محل اقامت داوطلب بايد با اطلاع و پشتيباني ايشان صورت گيرد .
پنجمين ابزار براي انتخاب رشته مشاوران تحصيلي مجرب هستند. مشاوره با يک فرد با تجربه و مطلع در انتخاب درست رشته ها بسيار کمک خواهد کرد.

هر کدام از انتخاب‎ها در ليست 150 تايي انتخاب رشته از نظر ارزش و اهميت چه تفاوتي‎هايي با يکديگر دارند؟ آيا هر داوطلب بايد 150 کد رشته را انتخاب کند؟
ملاصالحي: برگه‎هاي انتخاب رشته داوطلبان به ترتيب نمره عملي و رتبه آنها بررسي مي‌شود و تا کل انتخاب‎هاي يک داوطلب تمام نشود، برگه داوطلب بعدي بررسي نخواهد شد. پس يک انتخاب رشته درست بايد به ترتيب علاقه و اولويت از بالا به پايين چيده شود. بطوري که در هر کد رشته که انتخاب شد، انتخاب‎هاي پايين‎تر، از آن بهتر نباشند.

اطلاع از آمار قبولي‎ها در سنوات گذشته با توجه به رتبه آنها به هر داوطلب کمک مي‎کند از انتخاب کد رشته‎هايي که شانس قبولي صفر در آن‎ها دارد خودداري کند. يک چيدمان خوب رشته‎ها طوري است که هر چه از ابتداي ليست دورتر مي‎شويم، شانس قبولي بيشتر شود. بايد دقت داشته باشيم که پرکردن هر 150 کد رشته ضروري نيست. ولي طبيعي است که هر چه انتخاب‎ها بيشتر باشد، احتمال خالي بودن ظرفيت آن رشته بيشتر و شانس قبولي نيز بيشتر خواهد بود.

دسته‎بندي رشته‎هاي دانشگاهي با توجه به عناويني مانند قطبي- ناحيه‎اي چه معنايي دارد و در روند انتخاب رشته چه تأثيري خواهد گذاشت؟
ملاصالحي: اين نوع تقسيم بندي رشته‎ها در دفترچه انتخاب رشته باتوجه به ماهيت رشته‎ها و گسترش آنها در سطح کشور است و بر اساس آن رشته‎ها به چهار دسته قطبي، ناحيه‎اي، استاني و کشوري تقسيم شده‎اند. در روند انتخاب رشته داوطلبان، اين تقسيم بندي باعث تغيير در ظرفيت رشته‎ها خواهد شد، اما در چيدمان کلي داوطلب ها در برگه انتخاب رشته‎ها تأثير چنداني نخواهد داشت. توصيه ما اين است که رشته‎ها بدون توجه به اين تقسيم‏ها و براساس علاقه چيده شود.

ارزش کلي دانشگاه‎ها در انتخاب رشته چگونه است و کدام يک اعتبار بيشتري دارد؟
ملاصالحي: اولويت اول ما بايد دانشگاه‎هاي سراسري و روزانه باشد. در مرتبه بعدي دانشگاه‎هاي شبانه که در دفترچه به صورت نوبت دوم ثبت شده‎اند مي‎باشد. اين دانشگاه‎ها شهريه اخذ مي‎کنند، ولي اعتبار و مدرک دانشگاه روزانه را دارند. مرتبه بعدي مربوط به دانشگاه آزاد مي‎باشد که بعنوان يک دانشگاه قديمي غيردولتي با قدمت طولاني جايگاه معتبري براي خود کسب کرده است و مراحل مربوط به انتخاب رشته آن بصورت جداگانه انجام مي‎شود. دانشگاه پيام نور و دانشگاه‎هاي غيرانتفاعي در مراحل بعدي قرار مي‎گيرند. داوطلبان بايد توجه داشته باشند که بجز دانشگاه‎هاي روزانه سراسري بقيه دانشگاه‎ها شهريه اخذ مي‎کنند و تعهدي به تأمين خوابگاه ندارند.

انتخاب رشته کامپيوتري چگونه است و در روند انتخاب رشته چه جايگاهي دارد؟
ملاصالحي: استفاده از نرم‎افزارهاي مختلفي که براي اين منظور طراحي شده، بسيار رايج مي‎باشد. بايد توجه داشت که اطلاعات انتخاب رشته در عنوان رشته‎ها و ظرفيت آنها هر ساله تغيير مي‎کند و در بهترين حالت اين نرم‎افزارها براساس اطلاعات سال قبل عمل مي‎کنند و اطلاعات آنها بروز نيست.
اين نرم افزارها يک چيدمان کلي از رشته‎ها با چند برابر تعداد انتخاب مجاز ارائه مي‎دهند که احتياج به حذف و مرتب کردن و اضافه کردن دستي رشته‎هاي احيانا جديددارد. پس داشتن اين انتخاب رشته ارزش کلي گمانه زني براي رشته قبولي را دارد.

چون بهترين آمار در سنوات قبل در اختيار خود سازمان سنجش مي‎باشد پس انتخاب رشته مجازي که توسط سايت سازمان سنجش انجام مي‎شود، از بقيه جاها معتبرتر است. ولي بايد داوطلبان توجه داشته باشند که هيچ انتخاب رشته کامپيوتري کامل و قابل اعتماد صد در صدي نيست.

رشته‎هايي که جذب دانشجوي بدون آزمون دارند، چگونه است؟
ملاصالحي: در روند حذف کنکور سراسري و جذب دانشجو با سوابق تحصيلي، ظرفيت زيادي از رشته‎هاي تحصيلي به جذب بدون توجه به رتبه و تراز کسب شده در کنکور دارد. در اين رشته‎ها ملاک معدل کتبي ديپلم داوطلب مي‎باشد و هنگام انتخاب اين کد رشته‎ها از معدل استفاده مي‎شود و دانش آموزي که معدل بالاتري کسب کرده، شانس قبولي بهتري خواهد داشت. در اين رشته‎ها حتي براي داوطلباني که در کنکور شرکت نکرده‎اند نيز شانس جذب وجود خواهد داشت.