امیر عبداللهیان: با آمریکا علیه داعش کار مشترک نمی‌کنیم

"حسین امیرعبداللهیان"، اولویت اصلی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را تعامل با همسایگان و منطقه دانست و تصریح کرد: پس از پشت سر گذاشتن مشکل موقت هسته‌ای به اولویت‌های اصلی خصوصاً به کشورهای همسایه و منطقه باید بیش از پیش توجه شود و دولت یازدهم در همین راستا از گذشته طرح‌ها و اقداماتی را در منطقه دنبال کرده است و این طرح ها و اقدامات اختصاراً شامل تعمیق روابط همه جانبه بین ایران و کشورهای منطقه از سطح مسائل زیست محیطی تا عالی‌ترین سطوح سیاسی و امنیتی می شود و هم اکنون یک فرصت مناسبی پیش روی همه کشورهای منطقه برای برون‌رفت از بحران‌های منطقه فراهم شده است.

به گفته معاون عربی و آفریقا وزارت خارجه، جمهوری اسلامی ایران صرفاً در موضوع هسته‌ای با کشورهای گروه 1 + 5 گفت‌وگو کرد و وزارت امور خارجه ایران هیچ دستورالعملی برای مذاکره با گروه 1 + 5 درباره مسائل منطقه نداشته است زیرا ایران معتقد است که مسائل منطقه به کشورهای منطقه مربوط می شود.

تجاوز عربستان به یمن، خطای راهبردی بود

معاون وزیر امور خارجه درباره روابط فعلی ایران و عربستان، تصریح کرد: ما معتقدیم که توسل عربستان به زور برای حل مشکلات منطقه خصوصاً مشکل یمن یک خطای استراتژیک است و هر چند این روش و رویکرد عربستان را قبول نداریم ولی معتقدیم که روابط تهران و ریاض باید به روابطی طبیعی و قابل قبول برگردد. ایران و عربستان ظرفیت هایی دارند که می توانند با همکاری و تعامل سازنده علاوه بر حل مشکلات فیم‌ابین، بحران ها و مشکلات منطقه را نیز حل و فصل کنند. در همین راستا وزیر خارجه ایران همزمان با آغاز به کار وزیر خارجه جدید عربستان پیام تبریکی برای ایشان فرستادند و این در حالی است که ایران تجاوز عربستان به یمن را محکوم کرده بود.

پاسخ عادل الجبیر را صریح و شفاف دادم

امیرعبداللهیان که مهمان برنامه "من طهران" شبکه العالم بود، در ادامه افزود: من در حاشیه اجلاس کنفرانس همکاری اسلامی در جده با عادل الجبیر وزیر خارجه جدید عربستان دیدار کردم و مطالب صریح و شفافی از آقای الجبیر درباره مسائل منطقه شنیدم و جواب ها با همان صراحت و شفافیت به ایشان داده شد. ما در این مذاکرات تأکید کردیم که برون رفت از سوءتفاهم‌ها و وضع موجود منطقه و کمک تهران و ریاض برای حل مشکلات منطقه از طریق سیاسی ضروری است و ایران و عربستان باید گفت‌وگوهای صریح، سازنده و مؤثری را شروع کنند و همه نقش سازنده ای را برای مبارزه با افراطی گری و تروریسم و رسیدن به منطقه‌ای امن، باثبات و پایدار ایفاء کنند. حرف های مثبتی از آقای عادل الجبیر در این رابطه شنیدیم که امیدواریم در آینده شاهد ترجمه عملی این حرف ها باشیم و امیدواریم که سعودی ها با فاصله گرفتن از روش های خشونت‌آمیز و توسل به زور، فرصت راهکار سیاسی در یمن، سوریه، لبنان و سایر کشورهای منطقه را فراهم کنند.

سعودی‌ها با بصیرت عمل کنند و از جنگ فاصله بگیرند

معاون وزیر امور خارجه اظهار داشت: ما برخی از اشارت مثبت را از عربستان در حد پیام دریافت کرده ایم، اما رفتار عملی عربستان سعودی برای ما ملاک است. پاسخ رفتار عملی عربستان را در صورتی که نقش سازنده ای ایفا کند، با قدم های سازنده خواهیم داد. نکته مهم این است که عربستان باید با بصیرت عمل کند، از جنگ فاصله بگیرد، کشتار مردم در منطقه به ویژه زنان و کودکان در یمن و محاصره انسانی یمن را متوقف کند و در همه پرونده های منطقه ای به رویکرد سیاسی تمرکز یابد.

اگر تصمیم به دخالت در بحرین داشتیم، وضع کاملا متفاوت می‌شد

وی سپس درباره سفر ظریف به کویت و منطقه؛ و مطرح شدن همزمان اتهاماتی از سوی بحرین بر ضد ایران از جمله اتهام قاچاق سلاح به بحرین، گفت: اگر جمهوری اسلامی ایران بنای مداخله در بحرین داشت وضع بحرین اکنون چیز دیگری بود، اقدامات و سناریوهای تکراری امنیتی بحرین صرفا با هدف سرکوب خواسته های مردم این کشور صورت می پذیرد. این ادعای بی اساسی است که وزارت کشور بحرین دنبال کرد. اگر بحرینی ها مستنداتی دارند می توانند در سطوح امنیتی گفت‌وگو کنند، نمایش چند اسلحه و دستگیری فرد و اتهام زدن به او ساده ترین کاری است که یک سرویس امنیتی می تواند در یک کشور انجام دهد، متاسفانه رویکرد بحرین در این موضوع سازنده نبود، هرچند ما همواره از گفت‌وگوی ملی و راهکار سیاسی در بحرین حمایت می کنیم.

وی با بیان اینکه، حکومت بحرین توسل به زور و خشونت و نقض سیستماتیک حقوق بشر را مبنای کار خودش قرار داده و این باعث ایجاد فاصله عمیقی میان حکومت و مردم بحرین شده است، تصریح کرد: ما به دوستانمان در حکومت بحرین توصیه می کنیم که به مسیر سیاسی بازگردند، با مردم خودشان آشتی کنند و اکنون که برای همکاری های همه جانبه منطقه ای میان کشورها فرصت جدیدی است، در این مسیر نقش سازنده ای ایفا کنند و نه نقش تخریبی.

تغییر نگاه بازیگران منطقه ای به موضوع سوریه

معاون وزیر خارجه درباره آخرین تحولات بحران سوریه و سفر وزرای خارجه روسیه و سوریه به تهران، گفت: خوشبختانه یک تغییر استراتژیک در نگاه بازیگران منطقه ای در قبال سوریه رخ داده است، اگر در چهار سال گذشته بسیاری از بازیگران خارجی توسل به جنگ را راهکار سوریه می دانستند اکنون بخش عمده ای از بازیگران، توسل و تمرکز بر راه‌حل سیاسی را مناسب ترین روش برای حل بحران سوریه می دانند.

وی افزود: با آقای دی میستورا گفت‌وگوهای خوبی داشتیم، وی ایده هایی دارد که به زودی در شورای امنیت سازمان ملل متحد مطرح خواهد شد، ما دیدگاه های خود را به صراحت در این خصوص به نماینده دبیرکل اعلام کردیم، قرار است فردا جلسه‌ای در شهر دوحه در سطح برخی از وزرای خارجه مانند وزیر خارجه روسیه برگزار شود.

عبداللهیان تصریح کرد: آقای باگدانف نماینده آقای پوتین در خاورمیانه به تهران سفر خواهد کرد و ما در خصوص آخرین وضعیت منطقه و راهکار سیاسی در سوریه با یکدیگر گفت‌وگو خواهیم کرد، ولید المعلم وزیر امور خارجه سوریه اواخر هفته جاری در تهران خواهد بود که دکتر ظریف میزبان ایشان خواهد بود، این فرصتی است که در ارتباط با مسائل سوریه و پیگیری راهبرد جمهوری اسلامی ایران نسبت به حل بحران سوریه از طریق سیاسی مشورت‌های بیشتری را در حاکمیت سوریه داشته باشد.

توافق هسته‌ای، احیاگر نقش دیپلماسی و مذاکره بود

به گفته امیرعبداللهیان، توافق هسته‌ای از مسیر گفت و گو و مذاکره، هر چند نفس گیر و طاقت فرسا بود، اما یک پیام مهم داشت و آن اینکه مفهومی را که مدتها به فراموشی سپرده شده بود در ادبیات روابط بین المللی احیا کرد؛ اینکه دیپلماسی و مذاکره قدرت حل پیچیده ترین پرونده های سیاسی را خواهد داشت، اگر اتفاق نظر شود در توسط به این روش. این توافق این پیام را تا زمان حاضر توانسته در نظام کنونی بین المللی تقویت کند که می توان از مسیر جنگ فاصله گرفت و در مسیر مذاکره دیپلماتیک به راه‌حل سیاسی دست یافت. این قطعا می تواند به عنوان الگویی توسط کشورهای منطقه مورد توجه قرار گیرد و کشورهای منطقه بدون مداخله خارجی از مسیر مذاکرات دیپلماتیک سازنده نسبت به حل یکایک بحران های منطقه ای اقدام کنند.

ایران با قدرت از متحدانش حمایت می‌کند

معاون وزیر خارجه تاکید کرد: روسیه و ایران درباره وضعیت سوریه و حمایت از آن دارای دیدگاه مشترکی هستند، طرفین سیاست مشترکی در قبال سوریه دنبال می کنند، اینکه گفته شود ایران در سوریه از مردم و حکومت و بشار اسد حمایت می کند، اما حمایت از اسد مورد توجه روسیه نیست تا امروز حرف دقیقی نیست، تهران و مسکو نسبت به آینده سیاسی سوریه و سرنوشت مردم آن دارای دیدگاه مشترکی هستند، طرح سیاسی چهار ماده‌ای جمهوری اسلامی ایران که توسط آقای ظریف ارائه شده در زمان حاضر یکی از کاراترین و جدی‌ترین طرح هایی است که در دستور کار سازمان ملل و بازیگران بین المللی قرار دارد چون طرحی است مبتنی بر واقعیت های موجود. این طرح توسط جمهوری اسلامی ایران به‌روز رسانی شده و ما در سفر آقای ولید المعلم، رایزنی های بیشتری را با ایشان درباره طرح خواهیم داشت، در سفر آقای باگدانف جزییات این طرح را مورد بررسی قرار خواهیم داد و معتقدیم که آنچه به عنوان طرح سیاسی روسیه مطرح شده در واقع نقاط مشترکی است که بین طرح تهران و مسکو قرار دارد، مایلم به صراحت اعلام کنم جمهوری اسلامی ایران قویا به حمایت از متحدانش ادامه خواهد داد و در مسیر راهکار دمکراتیک بحران های منطقه مانند بحران سوریه را با جدیت در یک برنامه سیاسی در چارچوب مشورت های منطقه ای دنبال خواهد نمود و انشاءالله نسبت به آینده ای حل سیاسی بحران در سوریه خوش بین هستیم.

مبارزه با داعش، با هماهنگی عراق و سوریه باشد

عبداللهیان درباره تحرکات اخیر ترکیه اعم از اعلام فعالیت در ائتلاف مبارزه با داعش و حمله به پایگاه های کردهای حزب کارگران کردستان و همچنین در اختیار گذاشتن پایگاه اینجرلیک تحت تصرف آمریکا برای حمله به داعش نیز گفت: اولا مایلم تاکید کنم که تهران و آنکارا از روابط راهبردی برخوردارند. البته در این روابط راهبردی ما در موضوع آینده سیاسی سوریه، با دوستانمان در ترکیه، دارای تفاوت دیدگاه هستیم. امنیت ترکیه برای جمهوری اسلامی ایران مهم است، اما از اقداماتی که منجر به تعرض به حاکمیت همسایگان ترکیه شود، حمایت نمی‌کنیم.

وی افزود: معتقد هستیم که هرگونه مبارزه با تروریسم و هرگونه مبارزه با داعش از سوی ترکیه یا هر کشور دیگری در منطقه باید با هماهنگی با دولت های سوریه و عراق صورت گیرد و هیچ یک از کشورها نباید اقدامی انجام دهند که ناقض تمامیت ارضی و حاکمیت کشورهای همسایه باشد.

معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران سپس گفت: اخباری منتشر شده است مبنی بر این که تا عمق 50 کیلومتری خاک سوریه قرار است مناطقی ایجاد شود که عاری از داعش باشد و این کار صرفا برای مبارزه با تروریسم صورت گیرد. ما معتقدیم که مبارزه با تروریسم و افراط گرایی از سوی ترکیه و سایر کشورهای منطقه، موضوعی مهم و قابل توجه است اما هرگونه ایجاد مناطق حائل در خاک کشورهای همسایه باید بر اساس مبانی حقوق بین الملل و با هماهنگی دولت سوریه انجام شود.

رژیم اسرائیل ضعیف‌تر از همیشه است

وی در بخش دیگری از اظهارات خود خاطرنشان کرد: جنگ 33 روزه در لبنان و جنگ های 22 روزه، 8 روزه و 51 روزه در غزه، به ویژه جنگ های غزه که در پیچیده ترین و سخت ترین تحولات در منطقه ما صورت گرفت، نشان داد که رژیم صهیونیستی در ضعیف ترین وضعیت خود قرار دارد. بسیاری از اظهارنظرهای مقامات رژیم صهیونیستی، از روی ضعف، ترس و نگرانی این رژیم ایراد می شود.

عبداللهیان تاکید کرد: البته، توافق هسته ای جمهوری اسلامی ایران، نگرانی های رژیم صهیونیستی را افزایش داده است. با وجود این که برخی مقامات غربی و آمریکایی دائما تکرار می کنند که این توافق، امنیت رژیم صهیونیستی را بیشتر کرد، اما واقعیت آن است که رژیم صهیونیستی در وضعیتی قرار دارد که ضعیف‌ترین جایگاه این رژیم محسوب می شود.

از انتخاب رئیس‌جمهور لبنان حمایت می‌کنیم

وی درباره لبنان نیز گفت: آینده سیاسی لبنان برای جمهوری اسلامی ایران مهم است، امنیت لبنان برای جمهوری اسلامی مهم است. ما از تکمیل فرایند سیاسی در لبنان حمایت می کنیم، از یک سال گذشته برخی از کشورهای اروپایی از جمله فرانسه و آلمان و همچنین سوئیس، این ایده را دنبال می کردند که کمک بکنیم به تسریع در انتخاب رئیس‌جمهور در لبنان. ما همواره به دوستانمان در لبنان نسبت به این موضوع توصیه کردیم و در تمام رایزنی های بین المللی و منطقه ای، از این ایده که انتخاب رئیس جمهور در لبنان انجام شود، حمایت کردیم.

وی ابراز امیدواری کرد که این تلاش ها طی چند هفته به نتیجه برسد و لبنان با نشاط و با امنیت بیشتر، در مسیر تقویت روند سیاسی گام بردارد.

نوبت مصری‌هاست که درباره روابط با ایران تصمیم بگیرند

امیرعبداللهیان روابط ایران و مصر را روابطی دانست که نه پیشرفت و نه پسرفت داشته است و افزود: اما ما همواره از برقراری روابط پایدار و سازنده با مصر استقبال کرده ایم، این مصری هستند که باید در مجموعه مشکلات خود نسبت به توسعه روابط خود با جمهوری اسلامی تصمیم بگیرند و ما این را به مصری‌ها واگذار می کنیم. در سطوح سیاسی هم گفت‌وگوهایی میان دو کشور جریان دارد، مواضع مصر در مقابله با افراط گرایی و تروریسم در منطقه، مواضعی است که مورد توجه جمهوری اسلامی ایران است اما ما امیدواریم که آنچه در جامعه مصر جریان دارد و چالش هایی که در درون جامعه مصر جریان دارد در راستای تحقق مطالبات مردم انقلابی مصر به سرانجام برسد.

با آمریکا علیه داعش کار مشترک نمی‌کنیم

معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد: ما برای مبارزه با تروریسم و داعش در منطقه، جزو اولین کشورهایی بودیم که به عراق و سوریه و کشورهای در معرض حملات داعش کمک کردیم، هیچ برنامه ای برای کار مشترک با آمریکا علیه داعش نداریم، بلکه برای مبارزه با داعش، بنا به درخواست دولت های عراق و سوریه، کمک ها و رایزنی های خود را ادامه خواهیم داد. البته آمریکایی‌ها هم برنامه هایی برای مبارزه با داعش اعلام کرده‌اند. همچنان سیاست آمریکا در مقابله با تروریسم، سیاستِ دبل استاندارد هست، ما هیچ تماس، گفت‌وگو و همکاری مشترکی برای مبارزه با داعش، با آمریکا نداریم.

وی افزود: در آینده هم صرفا ما با کشورهای منطقه که در معرض تهدیدهای تروریستی قرار دارند، در مبارزه با تروریسم کمک خواهیم کرد.