نوید آرامش

آرامش و امنیت روحی و روانی شهروندان جامعه نه یک شعار سیاسی و تابلوی تبلیغاتی است، بلکه یک آموزه بلند قرآنی است برای آنان که دل در گرو اجراء و نهادینه شدن احکام و حقائق قرآنی در سطح روئین و زیرین جامعه را دارند، بسیار گرانسنگ است.

علامه طباطبائی، مفسر بزرگ قرآن در قرن اخیربراین باور است :
«حاکمیت دینی موظف به(ایجاد و تثبیت)آرامش و وقار اسلامی است» . (ر.ک:المیزان 9/242)

این آموزة زیبا از متن «کتاب و سنت» استخراج شده که مادر این مقال بصورت کوتاه، مبادی و منابع آنرا به بررسی میگزاریم:

1ـ آرامش که تعبیر قرآنی آن «سکینه» است، همان حالت «استقرار انسان و ضد اضطراب باطنی» اوست. (المیزان 2/289)

2ـ این حالت نه تنها یک امر ممدوح و زیبائی است بلکه اولاً خداوند سبحان وجود چنین نعمت بزرگی در سطح جامعه را به «خود» نسبت داده «هو الذی انزل السکینة» (الفتح/4)

وثانیا آن را از «مواهب الهی» شمرده است

وثالثاً آرامش رااز نشانه ها و نتایج ایمان ذکر نموده

و رابعاً امام هشتم (ع) وجود آرامش در یک جامعه را به «بوی بهشت» توصیف فرمود. (تفسیر قمی 1/82) و در بیان امام علی (ع) از آرامش به «بوی خوش و آرام که منشأ در بهشت دارد» تعبیر فرموده است. (مجمع البیان 2/614 و کنز الدقائق 2/153)

و خلاصه به تعبیر علامه طباطبائی «آرامش روح الهی» است. (ر.ک:المیزان 2/291)

همانگونه که در مقابلاش اضطراب و عدم طمأنینه و آرامش از القائات شیطانی است. (آل عمران/175 – ر.ک: تفسیر المیزان 3/221 ).

3ـ آرامش نه تنها یک امر ممدوح و نیز یک ارزش مقدس و معنوی است بلکه نیاز جدی هر انسانی است لذا خدای سبحان در شمارش الطاف خود به بنی اسرائیل در خطاب به موسای کلیم فرمود:

 «اجعل السکینة معکم فی بیوتکم ...» (تفسر الدر المنثور 3/129) و نیز در رسای اصحاب کهف فرمود: «ربطنا علی قلوبهم ...» (کهف/14) یعنی به آنان روحیه آرام و خالی از اضطراب عنایت کردیم. (ر.ک:المیزان 13/250)

در قرآن شریف «خانه» (نحل/80) و «شب» (انعام/96) و «نماز» (توبه/103) از مصادیق و نمونه های مهم "آرامش بخش در زندگی بشر" معرفی شده.

بدون تردید همانطوری که «خانه» که یک محیط کوچک و خصوصی زندگی است به نقطه آرامش معرفی شده، «جامعه» نیز که یک محیط بزرگ تری برای زندگی است  قطعا نقطه مهمتری در زمینه آرامش باید باشد، و این امر مهم بر عهده زمامداران جامعه میباشد.

4ـ اگر محیط زندگی شهروندان یک جامعه چنین ضرورتی را داراست که باید محیطی مملو از «اطمینان روانی و آرامش روحی» باشد در نتیجه «اخلال کننده در آرامش جامعه» از پست ترین کسانی هستند که حریم یک زیبائی بلکه یک امر معنوی و مقدس و بلکه بالاتر، حریم یک ضرورت و حق مسلّم مردمان را درهم کوبیدهاند.

بر اساس قرآن شریف آنان که مخلّ آرامش جامعهاند از دو گروه خارج نیستند یا افرادی «واپس گرا» بوده یا از اتم مظاهر «نفاق» هستند.

گروه اول را قرآن با عنوان «حمعیت جاهلیت» معرفی کرد.(ر.ک: فتح/26) در توصیف این گروه باید گفت که اینچنین افرادی به منافع حزبی و گروهی خود بسیار تعصب و حمیّت دارندوهر گونه توفیقی که برای دولت اسلامی حاصل شوداز آن رهگذر که نتایج سیاسی-اجتماعی اش به پس انداز آنان واریز نمیشود، به مقابله برمیخیزند و آرامش جامعه را با بدبینی خویش آلوده میکنند .

 و گروه دوم را قرآن با عنوان «مذبذب» تعریف نمود که از شاخصه های مهم «منافقین» است. (نساء/143)

 «منافق» از آنجا که خود دارای آرامش روحی و روانی نیست و به تعبیر قرآن "مریض" است، مرض واگیر دار خود بنام اضطراب و بی اعتمادی را مانند یک ویروس وارد سطح جامعه میکند و همگان را به درد "بی اعتمادی و سوء ظن" گرفتار میکند .

درست به همین جهت بود که عمده مبارزه حضرت رسول اعظم (ص) و اهل بیتش (ع) با «جاهلیت» و نیز «نفاق» بود.

نتیجه گیری و جمع بندی:

امام خمینی (ره) یگانه عالم فرهیخته و مدافع اسلام و حقوق جوامع اسلامی در اولین و آخرت گفتار و نوشتار خود حرف از «آرامش جامعه» دارد.

در اولین تلگرافش به محمدرضا پهلوی می نویسد:

«صلاح مملکت در حفظ احکام اسلام و آرامش قلوب است» (صحیفه امام 1/78)

و در دوران استقرار نظام اسلامی هم در پیام معروف به «پیام هشت مادهای» حرف از «آرامش و امنیت ملت» دارد (صحیفه 17/142) و وظیفه دولت را بدین شکل ترسیم می کند که:

«دولت اسلامی باید مردم را مطمئن کند در همه چیز، در سرمایه شان در کسب شان در همه چیزشان، مردم باید در آرامش باشند دولت ابداً نمی تواند تأذی کند» (صحیفه 17/161)

خدا را سپاسگزاریم گرفتار ابزارهای جادوئی مانند «بگم بگمها» و «ادعای لیست مفسدان در جیب خود» و «تخریب چهرههای محبوب مردمی» و « بازار بی ثبات» و «اختلاس» ... نیستیم و نوید «آرامشی مبتنی بر حیات و نشاط،صلح و دوستی ،تلاش و تعالی» به وزش در آمد ، تا بهانه گیران بار دیگر، ادعای «آرامش گورستانی» سر ندهند.

------------------------------------
* استاد سطح عالی حوزه علمیه قم