ماجرای فروش طلای خارجی به جای ایرانی

بازار طلا و جواهر این روزها، حال و هوای دیگری دارد. دیگر کسی برای سرمایه‌گذاری حاضر نیست به خرید طلا روی بیاورد و از سوی دیگر، نقدینگی در دست مردم آنقدر کم شده که این صنف هم از رکود بی بهره نمانده است.

تابناک نوشت: آنگونه که فعالان بازار طلا می‌گویند، همه مردم چشم به نهایی شدن توافقات هسته‌ای و مشخص شدن نتایج روشن آن در بازار دوخته اند و همین امر سبب شده تا کسی به سراغ خرید طلا نرود، برخی می گویند ارزان می شود و برخی دیگر که البته با شک و تردید سخن می‌گویند بر این باورند که طلا گران بشو نیست.

رفتاری که مسئولان را متعجب کرد

شاید بیش از هر کس دیگری مسئولان توقع داشتند که با انجام توافقات هسته ای، برخی بازارها رفتارهای هیجانی از خود داشته باشند و صعودهای ناگهانی بیابند و یا به قعر جدول قیمتی سقوط کنند اما اینگونه نشد. بازارها آنقدر منطقی عمل کردند و مردم آنقدر به دور از هیجان تصمیم گرفتند که حتی خود مسئولان هم از این رفتار منطقی مردم، در تعجب ماندند.

این رفتار مصرف کنندگان و خریداران ایرانی در بازار آن هم در روزهایی که توافق هسته ای اعلام شده بود، آنقدر عجیب بود که علی طیب نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی دلش نیامد نسبت به آن واکنش نداشته باشد. او به صراحت در این رابطه اعلام کرده که دلیل عدم بروز رفتارهای هیجانی در بازار طلا، ارز، سکه و سایر بخش‌ها، این بود که مردم به عقلانیت اقتصادی رسیده اند و دریافته اند که هنوز چیزی از توافق عملیاتی نشده است که زمان رفتارهای هیجانی یا تصمیم گیری در رابطه با خرید یا عدم خرید کالایی باشد.

وزیر امور اقتصادی و دارایی البته این را هم گوشزد کرده که حتی اگر تحریم ها برداشته شود و شرایط برای اقتصاد ایران بیش از هر زمان دیگری فراهم گردد؛ اتفاق خاص یا هیجانات رفتاری از مصرف کنندگان نمودار نخواهد شد، چراکه تورم کنترل شده است و همه چیز کاملا تحت انضباط دولت قرار دارد و او بر همه آنها نظارت می کند. این گونه است که به اعتقاد طیب نیا، نباید منتظر تکانه های شدید یا حتی کاهش های شدید قیمتی در بازارهای مختلف از جمله طلا، ارز، سکه و یا حتی مسکن هم بود.

فروشندگان طلا چه می گویند؟

گشت و گذاری در بازار هم همین را به خوبی نشان می دهد. آنگونه که فروشندگان بازار طلا و سکه می گویند، مردم رفتار هیجانی از خود نشان ندادند و حتی اگر کسی هم در روزهای پس از توافق، به بازار برای خرید مراجعه می کرد، قصد جدی یا تصمیم جدی نداشت و معتقد بود که باید صبر کند و برای مضنه کردن بازار، وارد شده است و قصد خرید ندارد.

یکی از فروشندگان می گوید که توافق، رفتار هیجانی در مردم ایجاد نکرد، درحالی که تا پیش از این، بسیاری از فروشندگان و کاسبان بازار طلا بر این باور بودند که فردای توافق، حتما و حتما تغییراتی در رفتار خریداران طلا ایجاد خواهد شد و برخی ممکن است که برای فروش طلاهای خود مراجعه کنند و بر این تصور باشند که قیمت کاهش می یابد و بهتر است دارایی های خود را به پول نقد تبدیل کنند و پول آن را نگاه دارند تا اینکه بخواهند طلا را برای خود نگاه داشته و به عنوان یک پشتوانه مالی و سرمایه گذاری در گنجه های خود نگاه دارند.

انگیزه ذخیره طلا کاهش رفت؟

در این میان، یکی دیگر از فروشندگان اما می گوید انگیزه ذخیره طلا در بین ایرانیان چند ماهی هست که دچار تحول و دگرگونی شده است. سالهای گذشته به دلیل وضعیت اقتصادی خاص، ایرانیان طلا را به عنوان سرمایه و پس‌انداز ذخیره می‌کردند؛ چرا که معمولاً کمتر دچار نوسانات شدید می‌شد. اما اخیراً با نوعی بی‌ثباتی که دامنگیر اوضاع اقتصادی شده، دیگر کمتر کسی به طلا به عنوان سرمایه و پس‌انداز نگاه می‌کند و بیشتر از طلا و جواهر برای تزیین و زیبایی و مد استفاده می‌شود.

او می گوید: این روزها البته شرایط به گونه ای است که ثبات اقتصادی بر بازارها حاکم شده است و از همه مهمتر، ثبات نرخ ارز می تواند موجب اطمینان مردم نسبت به آینده اقتصادی شود و بنابراین کسانی که به بازار طلا و جواهر این روزها مراجعه می کنند، حتما و حتما خریداران واقعی هستند و برای سرمایه گذاری وارد نمی شوند.

سردرگمی مردم از اقدام برخی طلافروشان

نکته دیگری که در این میان در خرید مردم از طلا فروشی ها وجود دارد، این است که برخی طلا فروشان و جواهر سازان برخی طلاهای ساخت خود را با برند سایر کشورها به فروش می رسانند که این امر، باعث بروز اختلالاتی در بازار شده و مردم را سردرگم کرده است.

نکته حایز اهمیت دیگر این است که فارغ از اینکه مردم برای سرمایه گذاری طلا می خرند یا نمی خرند، این نکته را نباید از ذهن دور داشت که عدم اطلاع کافی مردم از صدور فاکتورها و نحوه محاسبه خرید طلا از سوی طلا فروشان سبب شود که اغلب مردم در خرید طلا متضرر شوند و وقتی که بخواهند طلای خریداری شده برای سرمایه گذاری خود را بفروشند یا اینکه طلای خریداری شده را تعویض کنند، به صورت کاملا نامحسوس متضرر می شوند.

نکته دیگری که در بازار این روزهای طلا و جواهر مشاهده می شود، این است که برخی به جای فروش طلای خارجی، طلای ایرانی را در سبد خرید مردم می گذارند که به هرحال خود نوعی سوءاستفاده از کم اطلاعی مردم است.

ماجرای فروش طلای خارجی به جای ایرانی

به عبارت دیگر، فروش طلای خارجی به جای ایرانی را شاید بتوان آخرین ترفند طلا فروشان در شرایط رکودی بازار دانست که به گفته آنها، کاهش قیمت ها سبب آن شده است. آنها می گویند که روزهای کم اقبالی را پشت سر می گذارند و البته خود خریداران هم این را به خوبی شهادت می دهند که کاهش درآمدشان باعث شده که کمتر به بازار طلا فروشان بروند و در مقابل، طلا فروشان نیز با بالا بردن قیمت اجرت فروش، به نوعی کاهش درامدشان را جبران کنند.

در همین زمینه یک مشتری بازار طلا معتقد است که یک نمونه طلا در یکی از مغازه‌های سطح شهر تهران را پسندیدم که در لحظه صدور فاکتور، فروشنده اعلام کرد طلا ایتالیایی است.

وی ادامه داد: قیمت هر گرم طلا در روز خرید 92 هزار تومان بود که قیمت این نوع طلا به دلیل ایتالیایی بودن آن گرمی 140 هزار تومان محاسبه شد. فروشنده همچنین اعلام کرد که قیمت نمونه ایرانی این محصول گرمی 120هزار تومان است.

این درحالی است که رییس اتحادیه طلا و جواهر کشوری با اشاره به ممنوعیت واردات طلای ساخته شده می گوید: در ایران طلای ایتالیایی برای فروش وجود ندارد و طلای ساخت ایران که بسیار تمیز ساخته شده باشد، در اصطلاح ایتالیایی نامیده می شود.

وی با بیان این‌که در ایران مصنوعات طلای ایتالیایی برای فروش وجود ندارد و فروش طلای ساخته شده وارداتی ممنوع است، می افزاید: مشتریان با دیدن لوگوهای حک شده در داخل مصنوعات طلا می توانند ایرانی بودن طلا را متوجه شوند.

سودجویی برخی فرشندگان طلا

در این زمینه البته یک پای دیگر داستان، سازمان ملی استاندارد است که بر بازار طلا و مصنوعات آن نظارت دارد و آنگونه که بهادر کاظمی، معاون سازمان ملی استاندارد ایران می گوید برخی فروشندگان سودجو مصنوعات طلای تولید داخل را به اسم مصنوعات خارجی در بازار می فروشند.

او می افزاید: طرح شناسنامه‌دار کردن مصنوعات طلا هم اکنون به صورت آزمایشی در حال اجرا بوده و در صورت موفقیت آن، به صورت سراسری در کشور اجرا خواهد شد. البته در حال حاضر برخی مصنوعات طلا به صورت قاچاق وارد شده و در بازار فروخته می شوند که این کار تخلف بوده و در صورت مشاهده حتما با فروشنده آن مصنوع برخورد می شود.

البته در این میان نقل قول‌های زیادی در خصوص مصنوعات قاچاق طلا هم وجود دارد و درحالی که برخی تلاش دارند اینگونه وانمود کنند که هیچ طلایی به کشور قاچاق نمی شود اما واقعیت قصه چیز دیگری است. اگر بر قاچاق شمش‌هایی که از امارات به ایران سرازیر می شد، چشم بپوشیم، دیگر نمی توان منکر طلاهایی شد که ویترین جواهرفروشی ها را تسخیر کرده است .

طلاهای قاچاق در ویترین طلافروشان

در این زمینه البته محمد کشتی آرای معتقد است که با وجود اینکه واردات مصنوعات طلا بر اساس قانون ممنوع است، و هر مسافر فقط می‌‌تواند 100 گرم مصنوعات طلا با خود جابه‌جا کند، اما طلاهای قاچاق به راحتی در ویترین مغازه‌های طلا فروشی عرضه می‌شود و طلا فروش به راحتی به مشتری می‌گوید به جای طلای ایرانی مثلا طلای ایتالیایی یا هندی خریداری کنید.

وی با بیان اینکه ایران جزء 5 کشور مصرف کننده مصنوعات طلا و جواهر به شمار می‌آید، ادامه می دهد: این در حالی است که کشورمان سهمی از گردش مالی بیش از 1000 میلیارد دلار صنعت طلا و جواهر دنیا ندارد.

رئیس اتحادیه طلا و جواهر کشور، قاچاق طلای ساخته شده به کشور را مورد انتقاد قرار می دهد و تصریح می کند: در حال حاضر 60 درصد از طلای موجود در بازار کشور را طلای وارداتی تشکیل می دهد، این در حالی است که تولیدات داخلی مصنوعات طلا از نظر رقابت حرفی برای گفتن دارد.

وی با بیان اینکه بر اساس قانون عرضه طلاهای خارجی ممنوع است، ادامه داد: با این وجود در حال حاضر فروشگاه‌های عرضه طلا بدون هیچ ترسی مبادرت به عرضه و فروش مصنوعات طلای خارجی در بازار می‌کنند، این در حالی است که هم اکنون هیچ قانونی در مورد ورود مصنوعات طلا و جواهر به کشور وجود ندارد، اما عده‌ای از طریق قاچاق اقدام به واردات مصنوعات طلا کرده و آن را در بازار عرضه می‌کنند .

طلا 24 عیار در بازار داریم؟

از سوی دیگر، چندی پیش فریدون بلغاری، مدیرکل نظارت بر اجرای استاندارد صنایع فلزی سازمان ملی استاندارد ایران نیز جنبه دیگری از طلاهای قاچاق را مطرح کرد. او با بیان اینکه برخی مصنوعات طلای وارداتی به کشور غیر استاندارد است، اعلام کرد که این اقلام وارداتی که بیشتر تزئینی بوده و در قالب تابلو و گل ، با عنوان طلای با عیار 24 ، در سطح کشور عرضه و به فروش می رسد که طبق آزمون های بعمل آمده ، اینگونه مصنوعات فقط دارای لایه ای از طلا با عیارکمتر از 24 هستند.

وی تاکید کرد: خریداران باید از فروشندگان فاکتور رسمی دریافت و به وزن اقلام خریداری شده نیز توجه کنند چون مشاهده شده این اقلام تزئینی با توجه به وزن زیاد آنها با قیمت های پایین به فروش می رسد که خود نشانه تقلبی بودن آن است.

شاید تا اینجای کار را بشود به گونه ای نادیده گرفت، اما همانگونه که رییس اتحادیه اعلام کرده و گفته که طلای داخلی که خوش ساخت است را ایتالیایی می نامند تا پول بیشتری از مردم بستانند اما درمورد عرضه طلای تقلبی دیگر نمی توان توجیهی آورد. هرچند طلای به اصطلاح ایتالیایی مشتریان زیادی دارد و با توجه به زیبایی و ظرافتی که در ساخت آن به کار رفته است، جذابیت بیشتری برای مشتریان به همراه دارد. در حالی مصنوعات طلای ایتالیایی و حتی هندی در بازار به وفور وجود دارد که براساس بخشنامه مربوطه واردات طلای خارجی به کشور ممنوع است و قاچاق محسوب می شود.

البته ناگفته نماند که بخشی از این طلاها که به اسم ایتالیایی هستند، در اصل در بازار داخلی کشورمان تولید شده اند و بخش دیگری نیز خارجی هستند و با توجه به سودهای بالای آن توسط برخی ها به صورت قاچاق وارد کشور می شود و در بازار طلا به فروش می رسند.

نکته دیگر اینکه بین طلای ساخت داخل با طلای خارجی در برخی کشورها تفاوت هایی در عیار است و فروشندگان این طلاها، طلا با عیار پائین را به اسم طلای ۱۸ عیار به مشتریان با قیمت های بالا می فروشند و در زمان خرید از مشتری نیز با قیمت های بسیار کمتر آن را می خرند.

زمانی که مشتری طلای موسوم به ایتالیایی را از طلا فروش خریداری می کنند، اجرت ساخت بالایی از سوی طلا فروش برای آن در نظر گرفته می شود؛ این حالت برای طلاهای هندی بیشتر نمود دارد و در زمان فروش آن توسط مشتری با کمترین قیمت به فروش می رسد.

فروش طلای خارجی در بازار ممنوع است

طی سال‌های اخیر وضعیت تولید طلا در کشور چندان مطلوب نبوده است و با وجود آزاد بودن صادرات طلا به دلیل تحریم هایی که وجود دارد و وضعیت واحدهای تولیدی این کار صورت نگرفته ، این درحالی است که طلای ایرانی با توجه به عیاری که معمولا برای آن در نظر گرفته می شود از کیفیت بالاتری نسبت به طلای خارجی در بسیاری از کشورها برخودار است.

البته برخی طلا فروشان مطرح می کنند که این طلاها ایتالیایی اصل نیستند و به دلیل زیبایی که دارند و دقتی که در ساخت آنها صورت گرفته است، ایتالیایی نامیده می شوند، اما برخی دیگری مدعی هستند که این طلاها ایتالیایی اصل است.

براساس دستورات اتحادیه طلا و جواهر، فروش طلای خارجی در بازار ممنوع است. رئیس اتحادیه طلا وجواهر مطرح کرده است که اگر طلایی ایرانی باشد می توان از لوگوهای حک شده در داخل آن این موضوع را متوجه شد و اگر طلا فاقد این لوگو باشد در کارگاه های دارای تائیدیه اتحادیه تولید نشده است.

به هر حال کسادی بازار این تخلفات را دامن زده است و به نظر می رسد که با رونق فعالیت های اقتصادی و به تبع آن بازار طلا، این تخلفات با نظارت هر چه بیشتر به حداقل برسد و مصرف کنندگان کمتر ضرر کنند اما به هرحال آنچه که مسلم است آن است که مردم خود نیز باید به حقوق خود آگاه بوده و از مشخصات طلای خارجی و ایرانی و عیارهای آن به خوبی آگاه باشند تا اینکه متضرر نشوند.