گلایه پشت گلایه؛ ماجرای شکایت تهرانی‌ها از مگس‌های سفید انگار پایانی ندارد! با این‌که در اولین روزهای تابستان امسال، شواهد نشان از حضور کمرنگ این حشره‌های سمج در خیابان‌های شهر داشتند، اما این روزها بیشتر خیابان‌های تهران به جولانگاه مگس‌های سفید تبدیل شده است؛ موجوداتی کوچک که عرصه را برای پایتخت‌نشین‌ها تنگ کرده‌اند.
موج شکایت ها از روزهای میانی مرداد امسال شروع شده و این روزها به اوج خودش رسیده و هر روز به تعداد شهروندانی که از حضور این حشره های سفید و ریز کلافه شده اند، اضافه می شود تا جایی که رئیس اداره محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران هم در گفت وگو با جام جم از تماس روزانه تعداد زیادی از پایتخت نشینان با این سازمان خبر می دهد؛ تماس هایی که در نهایت به یک گله و شکایت مشترک می رسند؛ نگرانی از ازدیاد جمعیت سفیدبالک ها.
با این که امسال هم مثل سال گذشته حضور مگس های سفید را در بیشتر خیابان های تهران می توان حس کرد، اما ساکنان مناطق 6، 11 و 12 روزی نیست که بی خاطره حضور این حشرات و کلافگی ناشی از برخورد آنها با سروصورتشان به خانه نروند و این یعنی این سه منطقه در نقشه جغرافیایی تهران به عنوان کانون های آلوده این آفت گیاهی شناخته می شوند. این را رئیس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران به جام جم می گوید.
علی محمد شاعری با اعلام این خبر گرمای هوا را به عنوان عامل اصلی ازدیاد جمعیت مگس های سفید معرفی می کند و می گوید: حشره سفید بالک یا همان مگس سفید طی دو سال گذشته به علت گرم شدن هوا در تهران زیاد شده و این روزها هم بیشتر به چشم می خورد؛ درحقیقت شرایط تکثیر سفیدبالک ها با گرم شدن هوا مهیا می شود؛ یعنی هرچه دمای هوا بالاتر برود جمعیت مگس های سفید هم بیشتر می شود.
شاعری ادامه می دهد: سفیدبالک ها آفت صیفی جات و جالیزکاری های اطراف تهران هستند که با توجه به خشکسالی هایی که در سال های اخیر صورت گرفته و کاهش سطح کشت محصولات صیفی و جالیز در اطراف تهران، بتدریج به سمت فضای سبز تهران هجوم آورده و درختان تهران را به عنوان میزبان ثانویه خود انتخاب کرده اند.
از این نظر تا زمانی که هوا رو به گرمی است، احتمال افزایش جمعیت سفیدبالک ها هم وجود دارد، ولی شاعری پیش بینی می کند تا اواخر شهریور از تعدادشان کاسته شود: «با اقداماتی که شهرداری تهران در حال انجامش است و همزمان با کاهش دمای محیط پیش بینی می شود جمعیت این حشره در تهران کاهش پیدا کند.»
این در حالی است که قاسم علی اکبر، پژوهشگر مبارزه با موجودات مهاجم درباره دلایل افزایش این حشرات سفید به مهر می گوید: دلیل افزایش این حشرات، یا تغییر غذایی آنهاست یا دستکاری و دخالت های غیرکارشناسی بشر در زندگی یا شیوه های نابودی آنها. تغییرات ناگهانی آب و هوایی و اقلیمی هم در بعضی موارد در این ازدیاد موثر بوده که در مورد قزوین این عامل در حال بررسی است.به عقیده این پژوهشگر محیط زیست، این موجودات مزاحم به دلیل این که نمی توانند مسافت زیادی را پرواز کنند با جریان باد همراه می شوند و کوچ کرده به محل بعدی هجوم می برند. هجوم این حشرات در حد هزار و میلیون نیست؛ بلکه در حد میلیاردی و حتی تریلیاردی است.
از این نظر حضور مگس های سفید در تهران، به اعتقاد کارشناسان محیط زیست به دلیل فعالیت و گسترش مراکزی مثل گلخانه های درون شهری، رعایت نکردن اصول استفاده از سموم و آفت کش ها در محیط های شهری و فعالیت بی ضابطه و نبود نظارت دقیق بر عملکرد کشاورزان حاشیه کلانشهرهاست؛ چراکه استفاده افراطی از آفت کش ها سبب شده دشمن طبیعی این حشرات از بین برود؛ موضوعی که در نهایت باعث شده پای سفیدبالک ها به تهران باز شود؛ حشره هایی که شاید به اجبار به تهران آمده باشند، اما حالا ماندگار شده اند و بیرون کردنشان از پایتخت کار ساده ای به نظر نمی رسد.
لزوم حضور جدی شهرداری
شهرداری برای مقابله با مگس های سفید چه کار کرده است؟! این پرسش فصل مشترک تمام گلایه های شهروندان کلافه این روزهای پایتخت است؛ پایتختی که خیابان هایش از دو سال پیش بجز آلاینده های هوا، مهمانان ناخوانده دیگری هم دارند.
پاسخ این پرسش را از زبان رئیس ستاد محیط زیست وتوسعه پایدار شهرداری تهران بشنوید: طی سال گذشته و امسال شهرداری تهران با هماهنگی وزارت جهاد کشاورزی اقدامات لازم را برای پیشگیری و مقابله انجام داده است؛ یکی از این کارها آبشویی درختان با ماده پالیزین است که به صورت گسترده درکانون های آلوده انجام شده و همچنان ادامه دارد. در جریان این عملیات درختان نواحی آلوده با این محلول شست وشو داده می شوند که این کار به یقین روی کنترل جمعیت این حشره ها تاثیر می گذارد.
کمربند زرد علیه حشرات سفید
شهروندان تهرانی حتی اگر شست وشوی درختان پایتخت با محلول پالیزین را به چشم ندیده باشند، اقدام دوم شهرداری تهران را بوضوح در خیابان های مختلف دیده اند؛ نصب نوارهای زرد رنگ چسبناک روی تنه درختان.
اقدامی که از آن با عنوان کمربند زرد درختان یاد می شود و شاعری در توضیح آن می گوید: در مرحله بعدی به نصب نوارهای زرد رنگ دور تنه درخت ها و نصب اتیکت های زرد رنگ بر شاخه های مختلف کرده اقدام کرده ایم. این کار در مناطق مختلف به صورت گسترده انجام شده، اما تمرکز شهرداری در کانون های آلوده و بخش های مرکزی شهر بوده است.
در مرحله بعدی هم در بعضی مناطق شهرداری سرشاخه های آلوده درختان را معدوم کرده که در مجموع امیدواریم همه اینها در کنار هم، باعث کاهش هرچه سریع تر جمعیت سفید بالک ها شود.
حشرات سفید خطری برای سلامت ندارند
رئیس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران درباره تاثیر سفید بالک ها بر سلامتی شهروندان می گوید: سفید بالک ها دراصل آفت گیاهان و درختان هستند و حضورشان برای آنها مشکل ساز است نه برای مردم شهر. حتی با این که روش های شیمیایی هم برای مقابله با ازدیاد جمعیت این حشره ها وجود دارد، اما چون محیط زیست شهر تهران محیط زیست انسانی است ما مجاز نیستیم از آفت کش های شیمیایی استفاده کنیم؛ در نتیجه با استفاده از روش های غیرشیمیایی و تلفیقی درصددیم این جمعیت را کنترل کنیم و امیدواریم در روزهای آینده به نتیجه بهتری برسیم.
