بررسی وضعیت بزرگراه‌ها، تونل‌ها و پل‌های تهران

شاید که نه، حتما شما هم یادتان می آید روزهایی را که چهره تهران خاکستری بود؛ نه از این همه فضای سبز در حاشیه بزرگراه ها خبری بود و نه هیچ کدام از ما تصوری برای داشتن یک بوستان در نزدیک ترین فاصله به منزلمان داشتیم و حتی توقع داشتنش را هم در خاطرمان نپرورانده بودیم، آن روزهایی که اتوبان های تهران به تعداد حالا نبود و معابر باریک شهری نفسمان را در لابه لای طناب به هم تنیده ترافیک پایتخت محبوس می کرد، همان طور که تصوری هم از سراهای محلات و خانه های سلامت نداشتیم.

به گزارش جهان صنعت، تنها معدود فرهنگسراهایی را در تهران سراغ داشتیم که آن هم کارکردی آنچنانی برایش تعریف نشده بود. اصلا ما کجا و توقع خواستن این امکانات کجا؟ اوج خواسته مان این بود که یک بار طی شبانه روز زباله هایمان سر موعد از در منازلمان با همان ماشین های ملودی دار جمع آوری شود.

همین ما را از مدیریت شهری راضی می کرد. اما وقتی 10 سال قبل دوره اخیر مدیریت شهری استارت خورد، با این تفکر که زندگی خوب برازنده هر تهرانی است، امکانات شهری افزایش یافت و به دنبال آن ما آموختیم که باید سطح توقعاتمان را از شهرداری ارتقا دهیم.

در این گزارش تلاش شده عملکرد محمدباقر قالیباف طی یک دهه فعالیتش در پایتخت در حوزه های فضای سبز، عمران و فرهنگی-اجتماعی زیر ذره بین گذاشته شود تا ببینیم چه نمره ای می توان پای کارنامه با سابقه ترین رییس بلدیه درج کرد تا انصاف رعایت شود.

43 درصد از بزرگراه های تهران در 10 سال اخیر ساخته شده است
محاسبات نشان می دهد 43 درصد از بزرگراه های شهر تهران معادل 231 کیلومتر در یک دهه اخیر ساخته شده است.

هرچند در دهه های گذشته بزرگراه های مهمی همچون حکیم، همت غرب، رسالت، مدرس، صدر و... ساخته شد اما با توجه به سرعت رشد تهران این بزرگراه ها جوابگوی نیازهای پایتخت نبودند بنابراین نیاز پایتخت به تکمیل شبکه بزرگراهی بیش از پیش احساس می شد به طوری که اگر در یک دهه اخیر مدیریت شهری تهران در تکمیل رینگ بزرگراهی پایتخت مانند دوره های قبل کوتاهی می کرد، تهران به پارکینگی بزرگ تبدیل می شد.

بررسی های کارشناسی نشان می دهد سرعت در ساخت بزرگراه ها و استفاده از جدیدترین تکنولوژی های عمرانی در تمامی مراحل ساخت، آسفالت و تجهیز بزرگراه ها از مهم ترین دستاوردهای شهرداری تهران در بخش عمران در یک دهه اخیر بوده است.

به جرات می توان گفت که اوج نهضت بزرگراه سازی در تهران از سال 89 آغاز و تا سال 92 بخش زیادی از رینگ بزرگراهی شهر تهران ساخته شد و کابوس طرح های نیمه کاره عمرانی در پایتخت برای همیشه به پایان رسید. بی شک دلیل این موفقیت را باید در مدیریت جهادی و اعتماد به توان مهندسان داخلی دانست.

توسعه 20 کیلومتر تونل شهری در یک دهه گذشته
با آغاز به کار دوره جدید مدیریت شهری، نهضت تونل سازی در تهران آغاز شد؛ تونل هایی که با هدف کاهش حجم بار ترافیک خودروها در پایتخت زبانزد عام و خاص شدند و امروز این فرصت را به شهروندان تهرانی داده تا علاوه بر تجدید خاطرات خوب کودکی، در کمترین زمان ممکن از مبداء به مقصد برسند.

از همین رو است که کارشناسان حوزه عمران و شهرسازی متفق القول بر این باورند که کلانشهر تهران در 10 سال گذشته شاهد تحولات عمرانی چشمگیری در زمینه توسعه زیرساخت های شهری از جنس تونل های ترافیکی بوده و دستاورد این توسعه نیز احداث 178 دستگاه پل و تقاطع غیرهمسطح در یک دهه گذشته است.

تا پیش از سال 1384 با وجود آنکه تهران، کلانشهری با کاربری پایتخت بوده است اما حتی یک کیلومتر تونل شهری قابل استفاده نیز نداشته است. معضلی که سبب شده بود تردد خودروها در بزرگراه های کشور با طولانی شدن مسیرهای حرکتی و کاهش سرعت حرکت خودروها همراه شود.

به همین دلیل نیز احداث تونل های شهری به منظور کاهش مسیر تردد و افزایش سرعت خودروها در دستور کار مهندسان قرار گرفت، نهضتی که ماحصل آن شد احداث 20 کیلومتر تونل شهری که ثمره تسلط متخصصان صنعت تونل سازی کشور در آینه دانش احداث تونل های شهری بود. از همین رو در یک دهه گذشته یکباره شاهد ساخت، تکمیل و بهره برداری از چهار تونل شهری بودیم. در همین بازه زمانی 152 پروژه عمرانی نیز طراحی و اجرا شده است.

سرانه فضای سبز تهرانی ها؛ 6/15 مترمربع
طی 10 سال گذشته تهران با وجود کمبود آب به عنوان یکی از سرسبزترین شهرها با موقعیت جغرافیایی مشابه به حساب می آید. مدیریت شهری در دوره اخیر سعی کرده با تملک باغات قدیمی و احداث بوستان در مناطق خشک پایتخت، چهره شهر را سبز کند.

بوستان ها به عنوان بخشی از فضای سبز شهر با اهدافی همچون ایجاد اکوسیستم های فعال طبیعی در فضاهای شهری، زیباسازی سیمای شهر و فراهم کردن تسهیلات برای شهروندان ایجاد می شوند.

تلاش سازمان بوستان ها و فضای سبز شهر تهران در راستای افزایش سرانه فضای سبز شهری و متعادل کردن نسبت سطح فضای سبز به فضای سخت (بتن، آسفالت و...) منجر به افزایش بوستان های محله ای، ناحیه ای، منطقه ای و فرامنطقه ای در تهران شده است.

در این میان البته در بعضی از مناطق مرکزی شهر که دارای بافت نسبتا قدیمی و متراکم هستند، اصولا سطح فضاهای سبز محدودتر و امکان دستیابی به فضای باز یا بلامعارض جهت تبدیل آنها به بوستان ها و فضاهای سبز محدود است.

در همین راستا اسناد فرادست شهر تهران از جمله طرح جامع و طرح تفصیلی شهر تهران و پهنه ها و کاربری های مشخص شده که اسناد فوق به عنوان منشور اجرایی مدنظر بوده است.
در همین راستا به منظور دستیابی به توزیع عادلانه فضای سبز اولویت پروژه های توسعه ای با مناطقی است که از فضای سبز کم بهره هستند که می توان مناطق 7، 8، 9، 10، 11، 12 و 17 را نام برد.

سرانه فضای سبز درون شهری با توجه به مساحت بوستان های درون شهری در ابعاد محله ای ، ناحیه ای ، منطقه ای و فرامنطقه ای، بوستان های جنگلی داخل محدوده، رفیوژها، میدان ها، لچکی ها، حواشی بزرگراه ها و درختان معابر محاسبه می شود که با احتساب جمعیت فعلی پایتخت، سرانه فضای سبز داخل محدوده شهری تا پایان سال1393 برای هر نفر 5/15 مترمربع بوده است.

هم اکنون سرانه فضای سبز شهروندان تهرانی 6/15 مترمربع رسیده و مدیریت شهری در تلاش است تا پایان برنامه پنج ساله اول شهرداری تهران و تا سال95 سرانه فضای سبز شهر تهران را به 18متر افزایش دهد، این در حالی است که براساس تقسیم بندی فضای سبز شش منطقه میانی شهر تهران کمترین سرانه فضای سبز را داراست که تلاش می شود با تملک و تجمیع بافت فرسوده سرانه های فضای سبز در این مناطق توسعه یافته تا به حد استاندارد برسد.

کمک به ارتقای سرانه مطالعه با بهره برداری از 400 کتابخانه
خواهرخواندگی مناطق شمالی و جنوبی و کم کردن فاصله میان اقشار کم درآمد و پردرآمد از حیث استفاده از امکانات و خدمات شهری را باید از مهم ترین اهداف محمدباقر قالیباف در دوره اخیر مدیریت شهری نامید.

این را به راحتی می توان از احداث بزرگ ترین و مجهزترین بوستان ها، افزایش فرهنگسراها، بزرگراه ها، تعداد سینماهای شهر و... آن هم با رویکرد توجه به مناطق کم بضاعت تر پایتخت متوجه شد. به طوری که امروزه حتی بسیاری از مردم شمال شهر برای بهره مندی از امکانات موجود به جنوب تهران سر می زنند.

احداث بیش از 10 فرهنگسرا در 10 سال
براساس آمارهای موجود در حال حاضر حدود 35 فرهنگسرا در تهران فعال است. از این تعداد بیش از 10فرهنگسرا همچون فرهنگسرای امام(ره)، رسانه، رویش، رضوان، مهر، تهرانسر، مترو، اخلاق، خاتم (ص)، رازی و تهران در دوره مدیریت محمدباقر قالیباف احداث شده اند و تمامی این فرهنگسراها جز فرهنگسرای امام(ره) در مناطق جنوبی قرار دارند.

علاوه بر این فعالیت فرهنگسراهایی که در دوره های پیشین مدیریت شهری راه اندازی شدند، گسترده تر از همیشه شده است. به طوری که در حال حاضر فرهنگسراها میزبان اجرای تئاتر، نمایشنامه خوانی، انجام برنامه های خیریه و کلاس های آموزشی مطابق با نیازهای روز است.

ایجاد فضاها و ایستگاه های ورزشی
از آنجایی که مطالعات نشان می دهد فعالیت های فیزیکی در کاهش بیماری ها و هزینه ها- به دلیل پرداختن هزینه های درمانی- تاثیرات بسزایی دارد، شهرداری تهران در 10 سال اخیر با هدف ارتقای سطح سلامت جسمی و روحی در جامعه، در جهت ترویج فرهنگ ورزش همگانی و فراهم آوردن زیرساخت های لازم برای روی آوردن خانواده ها به انجام فعالیت های ورزشی اقدامات قابل توجهی انجام داده است به طوری که با ایجاد فضا و ایستگاه های ورزشی در پارک ها، برپایی مسابقات ورزشی در محلات، ارایه خدمات و گسترش آنها درسطح شهر سعی در جهت ترویج ورزش در میان خانواده ها دارد.

توجه به ورزش بانوان
ورزش بانوان، مساله ای مهم است که پیرامون آن بحث های زیادی شده است. زنان به عنوان مدیر خانه و مسوول نظم و تربیت کودکان خود، برای حفظ نشاط، شادابی و سلامتی باید به ورزش بپردازند. مدیریت شهری با در نظرگرفتن این مسایل به ارتقای ورزش بانوان توجه ای ویژه داشته است.

به همین منظور سازمان ورزش شهرداری تهران مجموعه های ورزشی ویژه بانوان در نظر گرفته است. مجموعه های ورزشی الزهرا (س) در همین راستا به بهره برداری رسیده است که تا سال 93 در سطح تهران 63 مجموعه راه اندازی شده است.در کنار همه این موارد تشویق شهروندان برای انجام ورزش همگانی نیز از موضوعات مدنظر مدیریت شهری طی دوره اخیر بوده که توانسته در مجموع در پارک های و فضاهای سبز موجود در شهر 1400 ست ورزشی تعبیه کند.

همچنین با ایجاد حدود 2812 میز شطرنج در بوستان ها و پارک ها در سال های اخیر و نیز 1654میز فوتبال دستی و نصب 2184 سبد بسکتبال و تورهای والیبال و بدمینتون گام موثری در بهینه سازی اوقات فراغت شهروندان برداشته است.

بدون شک، پیشگیری و جلوگیری از بروز امراض نیازمند آموزش های همگانی و تعامل مستقیم میان آموزش دهندگان و شهروندان است.

بر این اساس، شهرداری تهران از سال 86 طرح راه اندازی خانه های سلامت در تمامی محلات شهر اعم از مناطق برخوردار و کم برخوردار را در دستور کار خود قرار داد.

بر اساس آمارهای موجود تاکنون که کمتر از هشت سال از اجرای طرح می گذرد، تمامی 354 محله تهران مجهز به خانه های سلامت شده اند.البته به این موارد باید فعالیت 1924 شبکه سلامت یاران شهر تهران، راه اندازی 22 باشگاه چاقی، عضویت هزاران نفر در کانون های داوطلبان اهدای خون، تشکیل کانون پزشکان محله، کانون پیشگیری از دخانیات و اجرای طرح بهداشت و ایمنی مساجد را اضافه کرد.