برخی از مراجع عظام تقلید صبح یکشنبه در آغاز دروس خود به بیان سخنانی پیرامون حادثه منا و مسئولیت دولت عربستان و وظیفه امت اسلامی در قبال این فاجعه پرداخته و خواستار سپرده شدن مدیریت کنگره عظیم حج به قاطبه مسلمانان شدند.
آیات عظام خامنه ای، جوادی آملی، سبحانی، مکارم شیرازی، هاشمی شاهرودی و نوری همدانی در ابتدای دروس خود رقم خوردن این فاجعه انسانی را ناشی از سوء تدبیری حکام سعودی دانسته و عنوان کردند: دولت عربستان باید ضمن عذرخواهی از امت اسلامی، مسئولیت این عمل را بپذیرد.
مراجع عظام تقلید شیعه همچنین بر ضرورت خارج کردن مدیریت حرمین شریفین از دست آل سعود تاکید و خواستار مدیریت حرمین شرفین توسط همه مسلمانان شدند.
آیت الله خامنه ای: ملل مسلمان با جدیت فاجعه منا را دنبال خواهند کرد
آیت الله خامنه ای صبح امروز (یکشنبه) در ابتدای جلسه درس خارج فقه در سخنانی حادثه تلخ منا و تبدیل شدن عید قربان به عزای امت اسلامی را یادآور شدند و افزودند: انسان لحظه ای نمی تواند خود را از این غم فارغ بداند و این غم در چند روز اخیر بر دلهای ما و همه مسلمانان سنگینی می کند.
رهبر انقلاب، فرافکنی حکام عربستان و سر باز زدن از پذیرش مسئولیت این فاجعه را نادرست و اقدامی عقیم و بی اثر خواندند و گفتند: دنیای اسلام سؤالات زیادی دارد و جان باختن بیش از هزار نفر در این حادثه مسئله کوچکی نیست، بنابراین جهان اسلام باید برای این مسئله فکر کند.
ایشان همچنین تأکید کردند: این قضیه فراموش نخواهد شد و ملتها به طور جدی آن را دنبال خواهند کرد و سعودیها نیز باید به جای فرافکنی و متهم کردن این و آن، مسئولیت خود را بپذیرند و از امت اسلامی و خانواده های داغدار عذرخواهی کنند.
آیت الله جوادی آملی: مسئولان حجاز که نان قداست بلد امین را به بهای ناامنی می خورند شایسته حرمداری نیستند
این مرجع تقلید در ابتدای درس تفسیر قرآن کریم در مسجد اعظم با عرض تسلیت حادثه منا به پیشگاه درگاه احدیت و خانواده های جانباختگان اظهار داشت: این حادثه از بی تدبیری و سوء مدیریت حرمین است.
او با بیان اینکه کعبه به عنوان قبله گاه مسلمانان جهان و مطاف مسلمین به عنوان بلد امین و منطقه امن معرفی شده است، گفت: اگر حجاز و مکه به برکت اطمعهم من جوع و آمنهم بالخوف متنعم است به برکت این بلد امین است.
این مرجع تقلید تصریح کرد: مسئولان حجاز که نان قداست بلد امین را به بهای ناامنی می خورند شایسته حرمداری نیستند لذا برامت اسلامی لازم است مسئولیت صیانت قبله و کعبه مسلمین را برعهده گرفته و از یوغ استکبار و استبداد نجات یابند.
او همچنین به مجامع جهانی که مدعی حقوق بشر هستند خطاب و تاکید کرد: سازمانهای مدعی حقوق بشر فریاد برآورده و این حرامی ها را از حرم دور کنند و حرم را برعهده مسلمانان نهاده تا شاهد حادثه منا و مکه نباشند.
آیت الله مکارم شیرازی: حکام سعودی در مسیر تعامل با جهان اسلام قرار گیرند
این مرجع تقلید در ابتدای درس خارج فقه خود در مسجد اعظم قم اظهار داشت: در مساله سوء مدیریت در این حادثه جای تردید نیست تقریبا اجماع جهانی بر این شده که این حادثه با تدبیر و برنامه ریزی صحیح قابل پیشگیری بود اما اینها نخواسته یا نتوانستند.
او با بیان اینکه برخورد سعودی ها با این حادثه هم با سوء مدیریت مواجه شده است، افزود: این فاجعه در تاریخ مکه بی نظیر یا کم نظیر است.
آیت الله مکارم شیرازی با بیان اینکه دولت عربستان با این فاجعه می توانست برخورد عاقلانه ای کرده و از این طریق آبی بر روی آتش بریزد؛ گفت: اولین برخورد عاقلانه که می توانست صورت بگیرد این بود که با خانواده های قربانیان و آسیب دیدگان همدردی کند؛ دوم آنکه گروهی برای بررسی حادثه تعیین و خاطیان را مجازات می کردند.
او ادامه داد: سومین برخورد عاقلانه که می توانست انجام شود اینکه خسارات وارده را جبران کنند و چهارم اینکه تدبیری می اندیشیدند که در آینده تکرار نشود اما هیچ یک را انجام ندادند بلکه گفتند قضا و قدر الهی بوده است؛ خب ما هم جاده ها را باز کنیم و مامورین را برداریم و پلیس را برداریم و بگوئیم قضا و قدر الهی بوده است.
این مرجع تقلید با بیان اینکه اینها معنای قضا و قدر الهی را نفهمیدند؛ گفت: بدتر اینکه مفتی اعظم عربستان گفته بوده برخی دلشان می خواهد در منا کشته شوند و به مقامات بالا برسند.
او با بیان اینکه سوء برخورد اینها با سوء تدبیر همراه شده است، بیان کرد: الآن هم برخوردشان غیرعاقلانه است یا می گویند بی نظمی حجاج است که باید گفت شما مسئول نظم دادن حجاج هستید.
آیت الله مکارم شیرازی اظهار داشت: این برخورد غلط آنها از اصل مساله کمتر نیست و این مایه تاسف و تعجب است. از همه عجیبتر آل خلیفه به سعودی ها تبریک گفتند که حج موفقی داشتید! نادانی و حماقت را ببینید در چه پایه ای است.
او ابراز امیدواری کرد: آل سعود سر عقل آمده و برخورد خود را اصلاح کنند و در مسیری قرار گیرند که جهان اسلام با آنها همکاری کنند و حج باشکوهی را بتوانند برگزار کنند چون حج برای همه مسلمانان است و قداست حج باید محفوظ باشد. امید است خداوند این ضایعه را از طرق مختلف جبران کند.
آیت الله سبحانی: حکام سعودی مسئول ریخته شدن خون های حاجیان مسلمان هستند
این مرجع تقلید در انتهای درس خارج اصول خود اظهار داشت: روز عید قربان، روز شادی است حتی پیامبر فرمود: «روزهای دهم و یازدهم و دوازدهم و شاید سیزدهم روزه بر حجاج حرام است» اما متاسفانه عید امسال ما سال عزاست و شادی ما تبدیل به غم و غصه شد. کدام مسلمانی می تواند این حادثه را بشنود و قلبش تکان نخورد.
او با اشاره به کشته شدن هزاران نفر از حجاج در مسیر رمی جمرات، افزود: در بیانیه ای که صادر کردم از این اقدام سعودی ها به سوء مدیریت تعبیر کردیم اما کلمه سوء مدیریت را برای اینها کافی نمی دانم چون اینها اصلا اهمیتی برای جان حجاج قائل نیستند.
آیت الله سبحانی با بیان اینکه این اتفاقات اولین بار نیست که به وقوع می پیوندد؛ عنوان کرد: چندسال قبل هم عده ای در مسیر رمی جمرات زیر دست و پا کشته شدند.
او با بیان اینکه بیت الله الحرام حرم امن الهی است و نه تنها انسانها بلکه حیوانات هم امنیت دارند، افزود: عده ای از ضیوف الرحمن این امنیت را نداشتند بنابراین خداوند از اینها انتقام خواهد گرفت و مسلما اینها در کمین انتقام خدا باشند.
این مرجع تقلید با اشاره به سخنان مفتی اعظم عربستان مبنی بر قضا و قدر خواندن این حادثه بیان کرد: این اندیشه جاهلیت است که می گفتند اگر خدا نمی خواست بتها را عبادت نمی کردیم یا در جای دیگر به خدا نسبتهای ناروا می دهند.
او عنوان کرد: این منطق جاهلیت است که جنایات را از طریق قضا و قدر توجیه کنند؛ اصولا در اهل حدیث قضا و قدر بد و به معنای سلب شدن اختیار از انسان تعریف شده است.
آیت الله سبحانی ابراز داشت: اینها با توجیه جنایت خود و ارتباط دادن آن به قضا و قدر الهی در حقیقت منطق جاهلیت را احیا کرده اند اما حقیقت این است اینها مسئول این خونها هستند و با آب فرات و دجله هم شستشو نمی شود.
آیت الله هاشمی شاهرودی: فاجعه منا غیرطبیعی و توطئه آمیز است
حضرت آیت الله العظمی هاشمی شاهرودی در ابتدای اولین جلسه درس خارج فقه و اصول خود در سال جدید تحصیلی با اشاره به فاجعه دلخراش منی، این مصیبت سنگین را به خانواده های داغدار تسلیت گفته و بر ضرورت پیگیری بین المللی این حادثه تأکید کرد.
او با اشاره به اینکه این مسیر، مسیر تردد اکثر ایرانیان و شیعیان بوده است که بدون ابلاغ قبلی و هماهنگی و به صورت ناگهانی مسدود گردیده، این فاجعه هولناک را غیر طبیعی و توطئه آمیز ارزیابی کرده و رژیم سعودی را متهم اصلی کشتار عظیم حاجیان در این فاجعه بزرگ دانست.
این مرجع تقلید با مروری بر پرونده سیاه دولت تکفیری سعودی و آلوده بودن دست این حکومت مزدور به خون مسلمانان کشورهای مختلف نظیر بحرین و یمن و سوریه، داعش را یکی از دستاوردهای ننگین این رژیم منحوس برای عالم اسلام دانست.
او در فراز دیگری از سخنان خود، با اشاره به دست نشاندگی و هم پیالگی آل سعود با نظام سلطه و خصوصا شیطان بزرگ ، تولی ایشان با دشمنان خدا و دین را بزرگترین مصداق شرک دانسته و عقاید خرافی و باطل وهابیت در باب شرک آلود بودن زیارت را به چالش کشید.
آیت الله هاشمی شاهرودی با اشاره به دشمنی دیرین این رژیم سفاک با اسلام حقیقی و اسلام ناب و اسلام انقلابی و با انقلاب اسلامی ایران، مهمترین تهدید اسلام و قرآن و مسلمین و خصوصا انقلاب اسلامی را در منطقه، حکومت سعودی دانست و جنگ افروزی سعودی در یمن و سوریه و بحرین را جلوه هایی از این دشمنی سرسختانه با تفکر انقلاب اسلامی در سراسر جهان برشمرد.
او پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی را در آغازین ساعات پس از این فاجعه عظیم، بسیار مهم و هوشمندانه ارزیابی کرد و با انتقاد شدید از موضع غیر فعال دولت در برابر این جنایت آل سعود، مسئولین دولتی را به اتخاذ مواضع انقلابی و همسو با اندیشه های تابناک امام و رهبری توصیه نمود.
این استاد حوزه با اشاره به تعداد کثیر کشته شدگان ایرانی این فاجعه انسانی، برخورد اصولی و انقلابی مسئولین را در همه سطوح خواستار شده و از همه سازمان های اسلامی و علماء و دانشمندان مسلمان و دولتهای اسلامی برای برخورد قاطع با دولت سعودی و تلاش برای تشکیل کمیته حقیقت یاب و تحقیق و تفحص در باب این جنایت خونبار دعوت کرد.
او در پایان، برای درگذشتگان این فاجعه جنایت بار، رحمت واسعه الهی و برای مجروحان و آسیب دیدگان سلامتی عاجل و برای بازماندگان اجر و صبر مسئلت نمود.
آیت الله نوری همدانی: حرمین شریفین باید به دست هیاتی از همه مسلمانان اداره شود
این مرجع تقلید امروز در ابتدای درس خارج فقه خود در مسجد اعظم ضمن تسلیت حادثه منا به خانواده های داغدیده اظهار داشت: جریانی که در مکه به وقوع پیوست، حادثه بسیار تلخ بود که لحظه ای نمی توان آن را فراموش کرد.
او با اشاره به سخنان امام خمینی(ره) در باره آل سعود و وهابیت گفت: وهابیت، سلفی و داعش هر یک گروه‌های تکفیری ساختگی به نام اسلام هستند اما در واقع دشمنان اصلی اسلام ناب هستند.
آیت الله نوری همدانی آل سعود را عهده دار مسلک جعلی وهابیت دانست و افزود: آل سعود نوکر آمریکا و اسرائیل است و از همان ابتدا سعی در تفرقه افکنی میان مسلمانان داشت و با پول نفت و گاز خود آمریکا را در مسیر رسیدن به مقاصد شومش کمک می کند.
او تاکید کرد: مسلمانان نباید در برابر اقدامات آل سعود و دشمنان اسلام سکوت کنند بلکه باید مسجدالاقصی و مسجدالحرام و مدینه را از دشمنان دین پس بگیرند.
این مرجع تقلید اظهار داشت: آل سعود از اداره حرمین شرفین عاجز هستند و با بی کفایتی خود هرسال مرتکب جنایت علیه حجاج بیت الله الحرام می شوند.
او با اشاره به آیه ۲۵ سوره حج بیان کرد: هیچ فردی نباید نسبت به مسجد الحرام و اماکن مقدس احساس تملک داشته باشد.
آیت‌الله نوری‌همدانی با بیان اینکه بیشترین ضربه در حادثه اخیر متوجه ایرانیان بوده است؛ یادآور شد: در حال حاضر ۱۳۶ نفراز حجاج ایرانی کشته و عده زیادی مجروح و مفقود شده اند، بر همین اساس مسئولان ایرانی باید موضع خود را نسبت به اقدامات این رژیم اعلام و آن را محکوم کنند.
او به عجز و ناتوانی رژیم سعودی در اداره مناسک حج اشاره کرد و گفت: به طور قطع یک مکان کوچک محل مناسبی برای رفت و آمد هزاران زائر نیست، این نقشه و یک حادثه عمده‌ای بوده است.
استاد حوزه علمیه قم تاکید کرد: هیچ مسلمان با غیرت و با ایمانی نباید در برابر این حادثه سکوت اختیار کند.
وی یادآور شد: هر ساله مسئولان عربستان میلیون‌ها قرآن را چاپ و به زائران اهدا می‌کنند در حالی که خود به هیچ یک از آیات قرآن کریم عمل نمی‌کنند.
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه ۲۰ میلیون زائر در مراسم اربعین حضور دارند و هیچ حادثه‌ای رخ نمی‌دهد، خطاب به سعودی ها گفت: شما توانایی مدیریت دو میلیون زائر را هم ندارید و این نشان از بی‌لیاقتی و بی‌کفایتی شماست.
او تاکید کرد: باید از جهان اسلام افرادی معین شوند تا حرمین شرفین را اداره کنند و شاهد این همه جنایت و بی کفایتی نباشیم.
آیت الله نوری همدانی در پایان از دولتمردان ایران خواست این مساله را با جدیت دنبال کنند.
