پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : این گروه معتقدند که این خانه از طریق رابطه و نه ضابطه در سال 1387 به قیمت ۳۰۹ میلیون تومان توسط میراث فرهنگی خریداری شده و بدون داشتن مشخصات پلاک ثبتی و سوابق پژوهشی و تاریخچه در لیست آثار ملی قرار گرفته است.
این خانه متعلق به فردی به نام خوانین‌زاده است که در پرونده ثبتی آن سبک معماری متعلق به دوره معاصر قید شده است ولی دلایل متعددی مبنی بر اینکه بنای مذکور در مقایسه با انواع مشابه دارای هیچ ویژگی و اولویت خاصی برای ثبت ملی شدن نیست، وجود دارد.
سرپرست میراث فرهنگی شهرستان اشکذر در رابطه با گلایه‌هایی که در مورد ثبت یکی از بناهای فاقد ویژگی خاص در این شهرستان وجود دارد، متذکر شد: تصمیم‌گیری در خصوص ثبت آثار و بناهای تاریخی پیشنهادی استان‌ها، پس از نظر و تأیید شورای کشوری ثبت انجام می‌شود.
سید محمد جعفر میرجلیلی اظهار کرد: شاید موارد ضروری دیگر از نظر معماری نسبت به خانه خوانین‌زاده برای ثبت شدن در لیست آثار ملی می‌توانست در اولویت باشد ولی هیچ کدام از نظر موقعیت مکانی و جغرافیایی، برای ثبت ملی شدن مناسب‌تر از خانه خوانین‌زاده نبودند.
وی عنوان کرد: ثبت خانه خوانین‌زاده مربوط به پیگیری‌های خیلی وقت پیش است و آن بناهایی که در آن زمان برای ثبت ضروری‌تر به نظر می‌رسیدند، تاکنون در لیست آثار ملی قرار گرفته‌اند.
وی به خانه حکیمی، باغ و کوشک آصف‌پور، خانه نداف و آثار تاریخی دیگری همچون طنابی بندرآباد و مسجد جامع حسن‌آباد به عنوان بناهایی یاد کرد که بعد از خانه‌ی خوانین‌زاده به ثبت ملی رسیده‌اند ولی متعلق به دوره پهلوی بوده و تقریباً از نظر فرهنگی و تاریخی، ارزش بیشتری از آن بنا داشته‌اند.
میرجلیلی، علت ثبت نشدن برخی دیگر از خانه‌های با ارزش و تاریخی این شهرستان را مالکیت شخصی آنها ذکر کرد و گفت: معمولاً در مورد این قبیل بناها نمی‌توان قبل از ثبت، اطلاعاتی را کسب کرد چرا که برای این اقدام، نظر و رضایت صاحب ملک مهم است. خانه‌های قابل ثبت در شهرستان که صاحبانشان درخواست ثبت داده‌اند، بیش از پنج یا شش خانه نیستند که برای ثبت ملی همگی، پرونده تشکیل شده است.
وی افزود: 15 پرونده دیگر نیز برای قرار گرفتن آثار و بناهای تاریخی شهرستان در لیست آثار ملی، آماده و برای پیگیری به اداره کل میراث فرهنگی استان ارسال شده است که از شاخص‌ترین آنها می‌توان به حمام فیروزآباد، حسینیه جلال‌آباد، مسجد تک‌منار عزآباد، مسجد تغاره‌بند، خانه حقیرو حسینیه حاج سید شریف اشاره کرد.
میرجلیلی، قدمت این آثار را مربوط به مقطع زمانی از دوران ایلخانی تا اوایل قاجار ذکر کرد و گفت: هر کدام از این آثار دارای ویژگی‌های خاصی در شهرستان هستند. به عنوان نمونه می‌توان ویژگی معماری مسجد تک مناره اشاره کرد که مناره‌ای ساخته شده از مصالح خشت و گل دارد. البته این بناهای در انتظار ثبت ملی را نمی‌توان خیلی نیز منحصر به فرد دانست چرا که اغلب ویژگی‌های آنها در آثار به ثبت رسیده قبلی شهرستان مشاهده می‌شود.
وی ادامه داد: از آثار منقول شهرستان هم می‌توان به دیگ‌های مسی قدیمی، قندیل‌ها، کتیبه‌ها و زیلوها، اشاره و آثار معنوی نیز مشتمل بر مراسم‌هایی مانند جوش‌زنی، تعزیه‌خوانی و عزاداری و کاروان‌های شادی این شهرستان هستند. این آثار برای ثبت شدن در لیست آثار ملی در انتظار تشکیل پرونده هستند. پرونده‌های اولیه این آثار نیز توسط میراث فرهنگی شهرستان، تنظیم و جهت بررسی مجدد به استان ارسال شده است.
