پس از كاهش ۵۰ درصدي صادرات نفت عربستان به آمريكا، ارزش دارايي‌هاي خارجي بانك مركزي اين كشور هم بيش از ۸۳ ميليارد دلار كاهش يافته است تا به جاي ايران و روسيه، سعودي‌ها در تله نفتي خود گرفتار شده باشند. به گزارش مهر، عربستان سعودي اين روزها در تله نفتي كه خود براي روسيه و ايران پهن كرده بود، گرفتار شده است، به‌طوري‌كه بحران كاهش توليد نفت، سقوط آزاد درآمدها و دارايي‌هاي ارزي و در نهايت كسري بودجه دامن شاهزاده‌هاي سعودي را گرفته است. آمارهاي رسمي منتشر شده حاكي از آن است كه به دنبال سقوط آزاد قيمت جهاني طلاي سياه، درآمد و دارايي هاي ارزي بانك مركزي عربستان سعودي در حال كاهش است به‌طوري كه ماهانه بيش از ۷ ميليارد دلار از ارزش اين دارايي هاي نفتي كم مي شود. بانك مركزي عربستان سعودي سال گذشته بالغ بر ۷۳۷ ميليارد دلار دارايي و درآمد ارزي در اختيار داشت كه در ژوئيه سال جاري ارزش اين دارايي هاي ثبت شده به كمتر از ۶۵۴ ميليارد دلار كاهش يافته است. از سوي ديگر، در طول يك ماه گذشته هم ارزش دارايي‌هاي بانك مركزي عربستان سعودي كاهشي بيش از ۷ ميليارد دلاري داشته به‌طوري كه ماه گذشته ارزش دارايي هاي ارزي و خارجي بانك مركزي عربستان حدود ۶۶۱ ميليارد دلار بوده و اين رقم هم اكنون به حدود ۶۵۴ ميليارد دلار كاهش يافته است. به عبارت ديگر، در طول هفت ماه گذشته تاكنون دارايي‌هاي خارجي بانك مركزي عربستان سعودي روند نزولي داشته كه سقوط آزاد درآمدهاي نفتي در كنار كاهش ارزش دارايي‌هاي خارجي منجر به كسري شديد بودجه بزرگترين توليدكننده نفت خام سازمان اوپك شده است. اداره كل امور اوپك و ارتباط با مجامع انرژي وزارت نفت ايران امروز در گزارش كوتاهي، اعلام كرده است: عربستان سعودي به منظور مقابله با كسري بودجه اقدام به فروش و انتشار اوراق بهادار كرده است. همزمان با سقوط آزاد درآمدهاي ارزي و ارزش دارايي‌هاي خارجي عربستان سعودي، اين كشور براي چندمين بار متوالي قيمت نفت رسمي نفت خام خود را در بازارهاي آسيايي كاهش داده است. تريد عربيا هفته گذشته اعلام كرد: عربستان براي تصاحب بيشتر سهم بازار، قيمت نفت را براي مشتريان آسيايي خود در ماه نوامبر سال جاري ميلادي 5/1 تا ۲ دلار در هر بشكه كاهش خواهد داد. 

 عربستان چگونه در تله نفتي خود گرفتار شد؟

عربستان سعودي در طول دو سال گذشته جنگ كاهش قيمت نفت در بازار به راه انداخته و بهاي نفت خام از بشكه‌اي بيش از ۱۰۰ دلار هم اكنون تا سطح ۵۰ دلار سقوط كرده است. با اين وجود، راه افتادن جنگ كاهش قيمت نفت تاكنون نه تنها منجر به كاهش ظرفيت توليد طلاي سياه روسيه و ايران نشده كه توليد طلاي سياه اين دو كشور نفت و گازخيز جهان با افزايش هم روبه‌رو شده است. براساس گزارش منابع ثانويه در ماه جاري ميلادي، توليد واقعي نفت خام ايران به حدود دو ميليون و ۸۶۰ هزار بشكه در روز افزايش يافته است كه در مقايسه با ماه گذشته افزايشي حدود ۹ هزار بشكه‌اي را تجربه مي كند. علاوه بر اين، شركت ملي نفت ايران اعلام كرده است كه در صورت لغو تحريم در مدت زمان كمتر از ۷ روز ظرفيت توليد و صادرات نفت خام خود را بيش از ۵۰۰ هزار بشكه در روز افزايش مي‌دهد و حتي مذاكرات نهايي با پالايشگرهاي اروپايي و آسيايي به منظور فروش اين حجم نفت خام نهايي شده است. روسيه هم با وجود سقوط آزاد قيمت‌ها، موفق به ثبت ركورد جديد توليد نفت خام شده به‌طوري‌كه در ماه ژوئيه سال جاري ميلادي ظرفيت توليد نفت خام اين كشور به بيش از ۱۰ ميليون و ۷۴۰ هزار بشكه در روز افزايش يافته است. از سوي ديگر، به نظر مي رسد با كاهش قيمت جهاني نفت خام، عربستان سعودي بيش از ساير كشورها از سقوط آزاد بهاي طلاي سياه آسيب ديده است به‌طوري‌كه به گزارش رسانه‌هاي بين‌المللي، واردات نفت آمريكا از عربستان در سال ۲۰۰۵ ميلادي ماهانه ۴۵ ميليون و ۶۲۰ هزار بشكه بوده كه اين رقم در ماه ژانويه سال جاري ميلادي به ۲۵ ميليون و ۴۲۰ هزار بشكه كاهش يافته است. با كاهش قيمت جهاني نفت و بالا رفتن ريسك سرمايه گذاري و كاهش سودآوري در اكثر كشورهاي نفت‌خيز جهان، نگاه شركت‌هاي بين‌المللي به ايران به منظور سرمايه‌گذاري و اجراي طرح‌هاي جديد افزايش توليد نفت و گاز جدي تر شده است و پيش بيني مي‌شود با لغو تحريم‌ها شاهد حضور شركت‌هاي بزرگ نفتي در صنعت نفت كشور باشيم. در همين حال سيدمهدي حسيني اخيرا هزينه فعلي توليد يك بشكه نفت خام از ذخاير نامتعارف و يا شيل اويل‌ها را ۵۰ تا ۶۰ دلار عنوان كرد و گفت: اين در حالي است كه در بدترين شرايط، هزينه توليد يك بشكه نفت خام در ميادين دريايي ايران حدود ۱۰ دلار و در بسياري از مخازن خشكي، رقم‌هاي بسيار پايين‌تر از ۱۰ دلار به ازاي يك بشكه است. رئيس كارگروه اصلاح قراردادهاي نفتي وزارت نفت با يادآوري اينكه با سقوط آزاد قيمت نفت، توجيه سرمايه‌گذاري در بسياي از پروژه‌هاي توسعه ميادين نفت و گاز ايران داراي جاذبه طلايي براي سرمايه‌گذاران و شركت‌هاي بزرگ نفت جهان شده است، تاكيد كرده است: در كنار كاهش هزينه‌هاي توليد نفت و گاز، در ايران امنيت فيزيكي بالايي براي سرمايه‌گذاري شركت‌هاي خارجي وجود دارد. 

 بهبود وضعيت قيمت نفت

از آغاز حملات هوايي روسيه در ۳۰ سپتامبر (۸ مهر ماه) تاكنون، قيمت نفت درياي برنت در ۱۰ روز اخير ۱۲ درصد افزايش يافته و به بيشترين رقم در دو ماه اخير يعني به بيش از ۵۰ دلار در هر بشكه رسيده است. به گزارش پايگاه خبري «راشا تودي»، به دنبال آرام‌تر شدن وضعيت خاورميانه با حملات هوايي روسيه در سوريه براي سركوب گروه‌هاي تكفيري، قيمت جهاني نفت بهبود يافته است.

منبع: آرمان