کواچ بی اراده به چه کارمان می آید؟

«من هرگز عضو باشگاهی نمی‌شوم که آدمی مثل من را به عضویت قبول کند.» این جمله استثنایی را از وودی آلن داشته باشید تا آن را ربط دهیم به مسائل این روزهای والیبال ایران.

ما برای اسلوبودان کواچ شرطی گذاشته‌ایم، شرطی که در کنه خود به معنای تضعیف اقتدار یک سرمربی است. ما از کواچ خواسته‌ایم که انتخاب دستیاران خود را به فدراسیون والیبال واگذار کند. حرف‌ها ضد و نقیض شده است، در خود فدراسیون والیبال بعضی که پست رسمی دارند، می‌گویند کواچ شرایط ما را قبول نکرده و از این به بعد باید به گزینه‌های دیگر فکر کنیم، گزینه‌هایی که حتی نام آنها هم‌ردیف شده است. در همان فدراسیون والیبال بعضی دیگر هستند که می‌گویند کواچ عقب‌نشینی کرده و با پذیرفتن شرایط فدراسیون بازهم هدایت تیم ملی والیبال را برعهده دارد.

اسلوبودان کواچ با وجود این‌که نتایجی به مراتب بهتر از خولیو ولاسکو برای والیبال ایران کسب کرد و عنوان چهارمی لیگ جهانی را به مجموعه افتخارات ما اضافه کرد، هیچگاه نتوانست از زیر سایه استاد آرژانتینی والیبال خارج شود. اگر بخواهیم علت این ماجرا را بدانیم، آن را می‌توان در یک کلمه خلاصه کرد: «کاریزما.»

کواچ با آن که بازیکنی بزرگ در تاریخ والیبال جهان است، در مقام یک سرمربی هیچ‌گاه نتوانست از تیمش بزرگتر شود و همواره کمتر از بازیکنان تیمش دیده می‌شد. همان مساله باعث شد همواره در کنار تیم ملی این شایعه و این شائبه وجود داشته باشد که در کار کواچ دخالت می‌شود و بازیکنان بزرگ تیم در کار او دخالت می‌کنند. هیچ تکذیبی نتوانست این شایعه را ریشه‌کن کند. شخصیت کواچ هم چندان کاریزماتیک نیست و در او آن اوتوریته لازم دیده نمی‌شود.

حالا فدراسیون والیبال شرطی را گذاشته که خود این شرط لازم و کافی است که یک سرمربی عملا بی‌کاره شود. یک سرمربی که حتی نمی‌تواند دستیاران خود را انتخاب کند، به چه دردی می‌خورد. اگر ما هنوز در رویای خولیو ولاسکو به سر می‌بریم، آیا می‌توانیم برای بازگشت فرضی این مربی بزرگ آرژانتینی هم این شرط را بگذاریم که او هم حق ندارد، دستیاران خود را انتخاب کند؟ ما اکنون بر سر دوراهی ایستاده‌ایم؛ یا کواچ می‌تواند رویاهای ما را تداوم دهد یا نمی‌تواند. اگر می‌تواند، او را به عنوان یک «سرمربی» قبول کنیم با همه اختیارات یک سرمربی و اگر نمی‌تواند هم تکلیف معلوم است. یک سرمربی تا این حد بی‌اراده به چه کار ما می‌آید. یک سرمربی بی‌اقتدار یعنی بستر را برای بازیکن‌سالاری فراهم کردن و این‌گونه است که شأن سرمربی تیم ملی هم نزول می‌کند. بحث خیلی ساده است، اگر اسلوبودان کواچ شرط فدراسیون والیبال را بپذیرد، دیگر آن سرمربی نیست که تیم ملی والیبال ایران می‌خواهد.