«نورپردازی» ابزاری برای توسعه گردشگری شهری

مهرداد تاوتلی ، کارشناس ارشد گردشگری و هتلداری در هفته نامه «طلوع صبح» نوشت :

صنعت گردشگری  یکی از بزرگترین و متنوع ترین صنعت ها در دنیای امروز به شمار می آید و در این رابطه جاذبه های گردشگری به عنوان یکی از مولفه های اصلی توسعه گردشگری می باشند . در این بین  نورپردازی مقوله ای است که می تواند در ایجاد ارزش و جذابیت در جاذبه های گردشگری یک منطقه نقش و تاثیر به سزایی را ایفاد نماید . نورپردازی و جلوه دهی  ، علاوه براحیای بافت شهری در شب و ایجاد خاطره ذهنی مناسب در گردشگران ، می تواند از طریق تاثیر گذاری در امنیت و نیز افزایش زمان گردشگر و در صورت بهره گیری مناسب به عنوان یک جاذبه گردشگری مورد بهره برداری قرار گیرد . 

ایگور کنز به بررسی تاثیر نورپردازی بر خلق و خوی انسان پرداخته و اثر نورپردازی بناها را بر انسان و رنگ ها مورد بررسی قرار داده است و آن را یکی از عوامل موثر بر عملکرد انسان در محیط کار و زندگی دانسته است. امروزه در بسیاری از شهرهای مهم دنیا مدیران شهری با استفاده از مشاوران نور پردازی و رنگ ها در محیط شهری بدنبال ایجاد یک نگرش جدید می باشند . نور پردازی ، جلوه دهی و رنگ ، ترکیبی از علم و هنر است و نورپردازی موضوعی است درباره اینکه مردم یک شهر یا کشور چگونه محیط اطرافشان را روشن می کنند ، چگونه آن را احساس و چه واکنشی نسبت به آن نشان می دهند . اغلب گردشگران دوست دارند تا دیر وقت  بیرون از هتل باشند و در اماکن و خیابان ها به تفریح و گردش بپردازند.  این موضوع بسیار مهم و  مورد توجه گردشگران واقع شده است . و یک عامل خاطره انگیز برای آنها محسوب می شود . 

اخیرا مطالعاتی در خصوص رنگ و نور و تاثیر آن در توسعه گردشگری مد نظر قرار گرفته است ، که می تواند به عنوان یکی از راهبردهای توسعه اقتصادی و فرهنگی شهرها محسوب گردد. به عبارتی به این موضوع می پرازیم  که فضاها و اماکن و محیط های گردشگری باید از نظر بصری دارای چه ویژگیهایی باشند و چه رنگی و یا رنگهایی مناسب فضا های توریستی هستند و در شب که نور جای رنگ را می گیرد ؛ چه نوع نور پردازی برای فضاهای توریست پذیر مناسب است ( فضاهایی مانند رستورانها ؛ هتل ها؛ موزه ها؛خیابانهای توریستی، پارکهای توریستی و سایر اماکن و ابنیه و محیط های باز و بسته که مورد تردد گردشگران است باید چه رنگی داشته باشد و چگونه نور پردازی شود) که جذابیت ویژه ای را برای گردشگران ایجاد نماید . 

هر چند اصول و منابع مفصلی در خصوص چگونگی رنگ آمیزی و نورپردازی فضاهای توریستی در سایر کشور ها وجود دارد که منطبق بر فرهنگ و اقلیم هر کشور با سایر کشور ها متفاوت است. به هر حال رنگ و نور در گردشگری موضوعی است که مورد توجه وتفحص قرار گرفته است و در این راستا در ایران برای مثال اقدامات بسیار خوبی از سوی سازمان منطقه آزاد کیش صورت پذیرفته است ؛ و به شب های جزیره کیش رنگ و بویی تازه بخشیده و موجبات خشنودی و رضایت خاطر گردشگران را فراهم آورده است .

همچنین توسعه گردشگری  در سایر کشور ها با  برنامه ریزی رنگ و نور در تبلیغات؛ در چاپ و انتشار نشریات گردشگری ؛در بناهای تاریخی و رستورانها و هتل ها و موزه ها بسیار هدفمند و بر اساس استاندارد و اصول خاص منطبق بر مطالعه صورت می پذیرد .حتی در سریالها و فیلم هایی که در ابعاد بین المللی می سازند و هدف معرفی کشورشان را دارند به نور پردازی و رنگ آمیزی خیابانها و اماکن وتاسیسات شهری و گردشگری توجه می کنند.

امروزه ، شهرهای سراسر دنیا کاملا آگاهند که می توانند اقتصاد خود را از طریق صنایع تفریحی و گردشگری تقویت کنند .

فرانسواز چوی در کتاب شهرسازی ، تخیلات و واقعیات یکی از عوامل اصلی عدم جذابیت شهر را عدم روشنی و وضوح زمینه و عوامل شهر می داند که (خصوصا در شب ) کمتر جهانگردی را به خود جلب می کند . در همین خصوص کولین لنچ می گوید شهری که دارای نمادهای آشکار و با وضوح کامل باشد ، بدین تعبیر به نظر خوانا و متشخص می رسد و یک برند و شخصیت را تداعی می کند ، چنین شهری چشم و گوش را به توجه بیشتری دعوت می کند و افراد را به جانب خود می خواند؛ با توجه به این موارد امروزه یکی از مسائل و دغدغه های اصلی قابل بحث و بررسی برای شهر ها وجهه تصویری آنهاست واز جمله مسائل و مشکلاتی است که می تواند مستقیم و یا غیر مستقیم موجبات نارضایتی گردشگران را فراهم آورد . نورپردزای سرلوحه امور شهرهای توریستی جهان قرار گرفته است و به آن به عنوان ابزاری برای توسعه گردشگری شهری نگریسته می شود . یکی از شاخص های اصلی نورپرازی شهری می تواند ایجاد امنیت در شهر باشد که برای جذب جهانگردان خارجی ، بسیار حائز اهمیت است . 

خرید کردن گردشگران یکی دیگر از پیامدهای مثبت اقتصاد گردشگری شهری است که شهرها همواره به دنبال راهکارهایی هستند تا بتوانند بهره کافی را از آن کسب نمایند . در این راستا ، یکی از مهمترین سرمایه های جهانگردی درشهرها خیابانها هستند . وقتی به خیابان که اصلی ترین عنصر شهری جهت خرید است می رویم  ، به مجموعه ای با تمام چیزهایی که دارد ، می نگریم ، مشخصاْ  خیابان یکی از اجزای کلیدی محصول گردشگری به شمار می رود.  و لذا به منظور جذب بیشتر گردشگر برای خرید ، خیابان ها باید ظاهری خوشایند و دلپذیر مطابق با استانداردهای بین المللی گردشگری  داشته باشند . یکی از راهکارهای مناسب سازی خیابانها و اماکن برای توسعه خرید  نورپردازی مناسب شهری است.

 جزیره  کیش به نقش عملکردی نورپردازی به عنوان یکی از شیوه های مناسب سازی و شکل بخشی و جلوه دهی  به فضاهای شهری در هنگام شب توجه ویژه  دارد . و سازمان منطقه آزاد کیش در این راستا زیر ساخت های خوبی را ارائه نموده که مورد توجه گردشگران واقع شده است و عامل جذب کننده خوبی برای جذابیت هر چه بیشتر جزیره کیش می باشد . گردشگران نهایت استفاده را از تمامی وقت خود حتی در شب برای برنامه های تفریحی از قبیل دوچرخه سواری ، پیاده روی  خانوادگی در کنار ساحل ، ورزش در کنار خیابان ها ، پارک ها ، با توجه به امنیت موجود خواهند داشت .