افزایش قیمت ارز درآستانه اربعین و سفر کربلا

یک کارشناس اقتصادی در برنامه "گفت‌وگوی اقتصادی" رادیو گفت‌وگو گفت: اگر نگاه اجمالی به وضعیت کل اقتصاد بیاندازیم، مشاهده می کنیم که در همه موارد دچار مشکل هستیم و بنابراین گران بودن نرخ ارز با این وضعیت تعجبی ندارد.
 
برنامه "گفت‌وگوی اقتصادی" با موضوع چه عواملی بر نرخ ارز تاثیر گذار هستند و با حضور دکتر موسوی نیک استاد دانشگاه و کارشناس اقتصاد کلان، دکتر یوسفی کارشناس امور بانکی، محمد کشتی آرای رئیس اتحادیه طلا و جواهر، امین هاشمی کارشناس و پژوهشگر اقتصادی و ثروتی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی روانه آنتن شد.
 
امین هاشمی با بیان اینکه بحث داغ این روزها نرخ ارز است، اظهار داشت: نرخ برابری ارز هر کشور بیان کننده اقتصاد کلان آن کشور است. در واقع کشورها و اقتصادهایی که ثبات بیشتری در نرخ ارز داشتند، از وضعیت اقتصادی خوبی برخوردار بودند.
 
وی افزود: بازار ارز نیز مانند هر بازار دیگری هم تقاضا دارد و هم عرضه کننده که در طرف تقاضا افراد زیادی داریم مانند مردم و شرکت های خصوصی و دولت ولی در طرف عرضه فقط یک بازیگر وجود دارد و آن دولت است.
 
کارشناس و پژوهشگر اقتصادی با بیان اینکه عرضه کننده اصلی ارز در کشور دولت است، گفت: شاید یکی از دلایل نوسانات ارز به دلیل تصمیم گیری های دولت مردان است. در اوایل دولت یازدهم، تلاش برای ثبات نرخ ارز بود اما یکسری مسائل باعث شد این نرخ تغییر کند مانند اظهار نظرهای مسئولین از جمله رئیس بانک مرکزی.  
 
هاشمی عمده درآمد ایران را ناشی از فروش نفت عنوان کرد و بیان داشت: گاهی به دلیل کاهش فروش نفت، در نتیجه کاهش درآمد ارزی را به همراه خواهد داشت و این نیز باعث افزایش قیمت ارز می شود.
 
در ادامه محمد کشتی آرای با اشاره به نوسات اخیر در بازار ارز، به بیان عوامل آن پرداخت و اظهار داشت: یکی از منابع اصلی تامین ارز بانک مرکزی است و همچنین یکی از عوامل اصلی بازار عرضه و تقاضا است. در نگاه نخست، تقاضا در بازار وجود دارد ولی مطابق این نیاز این عرضه صورت نمی گیرد.
 
رئیس اتحادیه طلا و جواهر افزود: ارز به دلیل اینکه شاخص است و مبدا شروع قیمت گذاری خیلی از کالاها است، باعث نگرانی اجتماعی می شود. تاثیر نخست افزایش قیمت ارز، گران شدن طلا است زیرا یکی از عوامل تعیین کننده قیمت طلا است و بعد کالاهایی که منبع خارجی دارند را شامل می شود.
 
کشتی آرای به گرانی چند روز گذشته ارز اشاره کرد و اظهار داشت: دلیل این موضوع کاهش عرضه و افزایش تقاضا است. اقتصاددانان بر این موضوع اعتقاد دارند که روز شنبه، روزی است که تقاضا بعد از دو روز تعطیلی بیشتر از عرضه است. عوامل دیگر افزایش مسافرت های خارجی است که تقاضای بیشتری را به بازار وارد کرده است.
 
در ادامه دکتر یوسفی با اشاره به تصمیم بانک ها مبنی بر کاهش دو درصدی نرخ سود بانکی گفت: البته این تصمیم به تائید شورای پول و اعتبار نرسیده است و این بار روانی در اقتصاد ایجاد می کند بخصوص اینکه در حوزه بانکداری خصوصی تعهدی نسبت به نرخ ها وجود ندارد و بازار را از حالت تک نرخی خارج کرده است.
 
وی اضافه کرد: وقتی نرخ سود در سیستم بانکی کاهش پیدا می کند، منابع از بانک ها خارج می شود و به بازارهای ثانویه می رسد که یکی از این بازارها ارز و طلا است زیرا این دو بازار جهانی هستند و در هر جای دنیا می توان این دو را تبدیل به سرمایه کرد.
 
این کارشناس امور بانکی با اشاره به کاهش قیمت نفت و تاثیر آن در افزایش قیمت ارز، بیان داشت: کاهش قیمت نفت باعث کاهش عرضه ارز در بازار می شود. کاهش صادرات نفتی نیز در این بازار تاثیرگذار است که نشات گرفته از مسائل تروریستی و نا امنی منطقه است زیرا ما چندین بازار صادراتی مانند عراق و سوریه را داشتیم که این مسائل باعث کاهش صادرات شده است و در نتیجه بر بانک مرکزی و اخذ ارزه شده است.
 
وی افزایش مسافرت ها را نیز دلیل دیگری بر افزایش نرخ ارز دانست و عنوان داشت: اربعین حسینی پیش روی ما است که بسیاری به عراق می روند و همچنین تعطیلات ژانویه نیز وجود دارد!
 
این کارشناس امور بانکی به موضوع مطالبات بانکی ایران از سایر کشورها مانند هند و چین اشاره کرد و بیان داشت: این مطالبات هنوز تبدیل به ارز نشده است که وارد شود.  
 
وی به موضوع برجام اشاره کرد و اظهار داشت: مسئله توافق هسته ای، باعث خوش بینی فعالان اقتصادی شده است که می خواهند خیلی سریع به نتیجه برسند و فکر می کردند این منابع ارزی به بازار ایران ورود می کنند در حالی که این اتفاق هنوز نیافتاده است.
 
دکتر موسوی نیک با بیان اینکه عواملی که بر نرخ ارز تاثیر گذار هستند را به دو دسته تقسیم بندی می کنیم، گفت: یکسری عوامل پایه ای هستند که تعیین کننده مسیر نرخ ارز در روند بلند مدت هستند. یکسری عوامل هم کوتاه مدت و مقطعی هستند.  
 
وی ادامه داد: در عوامل پایه ای که تعیین کننده برابری پول یک کشور با کشور دیگر است، چهار عامل اصلی تعیین کننده است؛ نخست وضعیت تراز تجاری کشور است یعنی نسبت واردات به صادرات چگونه است. اگر صادرات بیش از واردات باشد، نرخ ارز کاهش پیدا می کند.
 
این کارشناس اقتصاد کلان وضعیت مالی دولت را دومین عامل تعیین کننده دانست و بیان داشت: این موضوع برای کشور ما که بودجه دولت به نفت وابسته است، اهمیت بیشتری دارد که آیا دخل و خرج دولت با هم می خواند یا خیر.
 
موسوی نیک درباره عامل سوم اظهار داشت: دارایی خارجی بانک مرکزی نیز در این زمینه شاخص است که نشان دهنده توان و قدرت بانک مرکزی است که تا چه میزان می تواند به بازار ارز ورود و آن را کنترل کند.
 
این استاد دانشگاه با اشاره به عامل چهارم، بیان داشت: چهارمین شاخص، بهروری است که نمود آن در تولید دیده می شود. اگر نگاه اجمالی به این چهار وضعیت بیاندازیم، مشاهده می کنیم که در همه موارد دچار مشکل هستیم و بنابراین گران بودن نرخ ارز با این وضعیت تعجبی ندارد.
 
ثروتی درباره نوسانات ارز اظهار داشت: بنده فکر می کنم این نوسانات طبیعی است. در حقیقت مسئله عرضه و تقاضا وجود دارد و اگر عرضه کم باشد و تقاضا زیاد باشد، قیمت ارز بیشتر خواهد شد. با توجه به اینکه دولت در تامین ارز مشکل دارد و نتوانسته است، ارز مورد نیاز را تامین کند، این گرانی ایجاد شده است.
 
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی افزود: البته به دلیل اینکه مسکن راکد است و بورس هم حال خوشی ندارد، برخی به بازار ارز روی آورده اند و به همین جهت تقاضا زیاد می شود.