پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : پس از آنکه مردم استقبالی قابل توجه از تسهیلات دولتی خرید خودرو کرده و طی 6 روز، ۱۱۰ هزار خودروي باد کرده روی دست خودروسازان، فروخته شد اکنون انتظارها از دولت برای ارائه بستههای تشویقی اقتصادی در حوزه مسکن و خروج بازار آن از چند سال رکود، زیاد شده است.
بازار مسکن قریب به ۳۰ ماه است که در رکود مطلق به سر میبرد و در این میان، بازار ساخت و ساز در بافتهای فرسوده شهرها و به خصوص تهران نیز بیتحرکی خاصی را تجربه میکند.
بافتهای فرسوده که از ضروریترین نقاط شهر برای نوسازی و ساخت و ساز محسوب میشود، در یکی، دو سال اخیر متاثر از رکود بازار مسکن، فرسودهتر شده و این زنگ خطری جدی برای شهر محسوب میشود. بیش از سه هزار هکتار بافت فرسوده در پایتخت وجود دارد که نوسازی آنها از نیاز به نان شب واجبتر است و نبود انگیزههای اقتصادی برای انبوه سازان در سرمایه گذاری در این بافتها از یک سو و نیز استطاعت مالی کم مالکان بافت فرسوده برای نوسازی ملک از سوی دیگر سبب شده تا نوسازی بافتهای فرسوده به نوعی در محاق قرار گیرد.
«عبادا... فتح الهی» مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران که به نوعی سیاستگذاری در تسهیل نوسازی بافتهای فرسوده شهر را بر عهده دارد در گفتوگو با «قانون» از ضرورت نگاه جدی دولت به بافتهای فرسوده و اعطای تسهیلاتی مشابه تسهیلات خودرویی به مالکان بافتهای فرسوده سخن گفته است که در ادامه میخوانید.
از نوسازی شهر تهران چه خبر؟ آیا بسته جدیدی برای نوسازی بافتهای فرسوده شهر تهران در سال جاری در راه است و قرار است در بحث توافق با بانکهای عامل برای پرداخت وامهای نوسازی اتفاق جدیدی افتد؟
یکی ازخلأهایی كه از ادوارگذشته بین شهرداری و دولت برای نوسازی بافتهای فرسوده وجود داشته، نبود سازوکار مشخص ملی برای نوسازی این بافت هاست و این خلأ باعث شده بود در کنار نوسازیهايي که مردم در املاک خودشان انجام میدادند، زیرساختهای مناسبی فراهم نشود. اکنون اما ستاد ملی بازآفرینی به ریاست شهردار تهران و حضور ۲۷ دستگاه دولتی تشکیل شده و قرار است کمیتههای این ستاد متمرکز روی کسری و کمبودهای نوسازی بافتهای فرسوده و فقر خدمات و زیرساخت این بافتها شوند. از سوی ديگر تصمیم گیری شده که کمیته زیرساخت خدمات بافتهای فرسوده با مسئولیت معاونت عمرانی شهرداری تهران تشکیل شود تا بتوانیم بخشی از زیرساختهایی که در گذشته کمتر به آ ن پرداخته میشد، مورد توجه قرار گیرد. اما در مورد پرداخت وام نوسازی بافتهای فرسوده، واقعیت آن است که تاکنون طبق مصوبه دولت هنوز بانکها نتوانستهاند تسهیلات ارائه دهند. لازم است دولت فعلی که رویکرد مثبتی به نوسازی بافتهای فرسوده داشته، همتی مشابه آنچه در مورد رونق صنعت خودرو انجام داد، در نوسازی بافتهای فرسوده داشته باشد.
بانکها اعلام میکنند بعد از ۳ سال بخشنامه جدیدی درباره تسهیلات نوسازی بافتهای فرسوده صادر نشده و از این رو معتقدیم عزم و ارادهای که امروز در دولت شکل گرفت تا مشکل صنعت خودرو را حل کند، همین عزم و اراده هم در بحث نوسازی شکل بگیرد. قطعا مخاطبان این عزم باتوجه به شرایط سکونت در بافتهای فرسوده، مستحقترهستند، بیش از 10 میلیون نفردربافتهای فرسوده کشور زندگی میکنند و در تهران این آمار یک و نیم میلیون نفر است و دولت میتواند صنعت ساختمان سازی در بافتهای فرسوده را راه اندازی کند. امروز بسیاری از کارخانهها نمیتوانند تولیدات خود را در حوزه صنایع ساختمانی بفروشند که این مسئله به خاطر رکودی بوده که در بخش ساختوساز است. از این رو میتوانیم توقع داشته باشیم که کمپین تزریق وام به نوسازی بافتهای فرسوده شکل بگیرد تا هم کارآفرینی شکل بگیرد و هم نوسازی بافتهای فرسوده را به دنبال داشته باشد.
شما بسته پیشنهادیاي براي شورای شهر جهت اعطای تسهیلات ویژه دولت به بافتهای فرسوده داشتهاید که از طریق شورایعالی استانها به دولت ارسال شود؟
سازمان نوسازی پارسال بسته پیشنهادی خود را برای نوسازی بافتهای فرسوده ارائه داد که در آن شرایط ویژهای برای نوسازی بافتهای فرسوده دیده شده بود. مصوبات لازم برای توجه به نوسازی بافتهای فرسوده وجود دارد اما عزم لازم برای اجرایی شدن آن از سوی بانکها نیست. همین ستادی که بانک مرکزی برای کمک به صنعت خودرو راه اندازی کرد، باید همین کار را در حوزه مسکن و بافتهای فرسوده انجام دهد. ما از دولت اجرای مصوبه خودش در مورد بافتهای فرسوده را داریم و نه چیزی دیگر. سال گذشته تصویب شد که دولت سالانه ۳۰۰ هزار وام به بافتهای فرسوده بدهد اما این اتفاق نیفتاد.
میزان و رقم این وام که قرار بود دولت به بافتهای فرسوده بدهد چقدر بود؟
این تسهیلات رقم مشخصی دارند، در کلانشهرها ۵۰ میلیون تومان وام ساخت و در شهرهای کوچک ۲۰ میلیون تومان مصوب و قبلا رسانهای نیز شده است و فقط اجرا نمیشود. مرتبا اعلام شده که بانکها مشکلي در پرداخت دارند و حال که برای صنعت خودرو عزم اجرایی کردن تصمیم دولت را داشتند، در حوزه بافتهای فرسوده نیز این عزم به وجود آید و همان ۳۰۰ هزار وام برای نوسازی تزریق شود. این اقدام تاثیر بسزایی در کاهش خسارات حوادث غیرمترقبه دارد و از میزان آن میکاهد.
از این ۳۰۰ هزار تسهیلات چه تعداد سهم شهر تهران است؟
طبق بررسی های انجام گرفته برای نوسازی بافت های فرسوده شهر تهران سالانه 35 هزار فقره وام نیاز است که تنها در سال جاری 15 هزار فقره وام برای این کلانشهر در نظرگرفته اند و متاسفانه از این میزان وام اختصاص داده شده نیز تاکنون مبلغی پرداخت نشده است.
از ابتدای سال جاری تاکنون نوسازی بافتهای فرسوده چقدر پیشرفت داشته و چه تعداد پروانه نوسازی صادرشده است؟
در کل از میزان ساخت و سازهای پیش بینی شده برای تهران ۳۶ درصد آن اتفاق افتاده که میانگین کشوری این رقم ۱۰ درصد بوده است و تهران از سایر شهرها جلوتر بوده اما با این حال کمبودهای زیادی در بخش ساخت و ساز احساس میشود و پرداخت تسهیلات بانکی کمک زیادی به تحرک در بافتهای فرسوده میکند.
پرداخت وامها به مثابه خونی در رگ نوسازی بافتهای فرسوده است و هرگاه وامهای نوسازی بافتهای فرسوده به راحتی و در تعداد بالا به شهروندان پرداخت شده نوسازی بافتهای فرسوده سرعت بیشتری به خود گرفته است. معتقدیم دولت، سرمایهگذاران، مردم و شهرداری باید در کنار هم قرار بگیرند تا نوسازی با تعریف واقعی و مطلوبش اتفاق بیفتد.
البته باید توجه داشت که مداخله مستقیم و تصدیگری شهرداری، وزارتخانهها و دستگاههای دولتی در نوسازی بافتهای فرسوده، سمی مهلک در این حوزه است و هماکنون سازمان نوسازی شهرتهران رویکرد مدیریت هماهنگ را برای نوسازی بافتهای فرسوده پایتخت در پیش گرفته است. در این رویکرد تلاش میکنیم تا تمامی پتانسیلها و ظرفیتهای مدیریت شهری و دولت را برای پیشبرد اهداف نوسازی بسیج کنیم.
قانون
مهمتر از عدم ارائه تسهیلات لازم و عدم همکاری از سوی دولت و شهرداری برای نوسازی بافت فرسوده، ایجاد مانع برای نوسازی بافت فرسوده می باشد.سازمان میراث فرهنگی یک منطقه را منطقه میراثی اعلام می کند و به مالکین نه اجازه ساخت و ساز را می دهد نه ملک های فرسوده آنها را خریداری میکند.به عنوان مثال محله سرچشمه تهران دارای چنین وضعی است.البته پاساژهای زیادی در این منطقه و جود دارند که معلوم نیست چگونه و با چه رانتی ساخته شده و می شوند.