محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مقاله ای که در روزنامه لبنانی السفیر منتشر شده، راه حلی را برای خروج از بحران سوریه پیشنهاد کرده است.
 
 ظریف در این مقاله تصریح کرده است: بحران سوریه بعداز تحولات اخیر و بعداز دو نشست وین (1و 2) وارد مسیری جدید شده و برای نخستین بار بارقه های امید هرچند ضعیف برای پایان یکی از بزرگترین فاجعه های بشری در دوره معاصر در افق پدیدار شده است.
 
ادامه مقاله وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر است:

در پیدایش این مسیر جدید، به نظر می رسد توجه به نکاتی به عنوان یک چارچوب که جمهوری اسلامی ایران از خلال آنها به بحران سوریه و راه های خروج از این بحران می نگرد، ضروری است.
 
1- سیاست جمهوری اسلامی ایران از ابتدای بحران سوریه بر سه اصل استوار بوده است:
 
الف) احترام به مطالبات و اراده ملت سوریه در تعیین سرنوشت ، مدیریت، تعدیل و اصلاح امور مربوط به خود به دست خود
 
ب ) مخالفت با مداخله خارجی و تحمیل تمایل های بازیگران خارجی بر حکومت و ملتی مستقل
 
ج ) مخالفت با استفاده از تروریسم به عنوان ابزاری برای رسیدن به اهداف سیاسی در درگیری های داخلی کشورها
 
2- بر اساس این اصول سه گانه، ایران همواره تاکید کرده است که بحران سوریه راه حل نظامی ندارد و تنها راه خروج از وضعیت موجود، راه حل سیاسی مورد توافق و مبتنی بر گفت وگوی سوری – سوری بین دولت و مخالفانی است که ضد تروریسم هستند.
 
در این زمینه ، باید به توهم بازیگرانی در خصوص موفقیت راه حل نظامی از طریق انعقاد معامله های نظامی هنگفت پایان داد و آنها باید درک کنند که پرداخت درصد کمی ازهزینه های سنگین برای خرید سلاح از شرکت های غربی به منظور توسعه اقتصاد کشورها و جوامع اسلامی می تواند به خشک شدن یکی از ریشه های اصلی تروریسم و خشونت منجر شود .
 
3- طولانی شدن بحران سوریه و اوضاع دردناک وغم انگیزی که این کشور اکنون سپری می کند در کنار شرایط نامساعد داخلی، محصول مداخله گسترده خارجی و سیاست هایی است که به خشونت، افراط گرایی و تروریسم به عنوان ابزارهایی برای تسویه حساب با دولت و مردم سوریه تکیه دارد.
 
متاسفانه برخی حکومت ها همچنان نه تنها داعش و جبهه النصره و دیگر گروه های تروریستی تکفیری با اشکال قدیم و جدید را خطری عمومی نمی دانند بلکه آنها را عنصری برای پیشبرد آمال و مطالبات منطقه ای خود می دانند.
 
ارتباط دادن مبارزه جدی و همه جانبه با تروریسم تکفیری با تعیین سرنوشت سیاسی در سوریه، نشانه و مصداقی برای این راهبرد خطرناک است که در منطقه و جهان پیگیری می شود.
این در حالی است که گروه های تکفیری بارها وبارها با اجرای نیت های شوم خود نشان داده اند حتی به همپیمانان گذشته و کنونی خود هم رحم نمی کنند و متاسفانه حامیان این گروه ها تاکنون این حقیقت را درک نکرده اند.
 
4- کشورهایی که فاقد ساده ترین زیر ساخت ها و اصول دموکراسی مانند قانون اساسی و انتخابات آزاد هستند، به بهانه حمایت از مطالبه ملت سوریه برای دستیابی به دموکراسی درصدد تحمیل شروط غیرعملی و غیرقابل پذیرش بر این ملت هستند.
 
این روند به طورعملی مانع دستیابی به راه حل سیاسی و ادامه جنگ در طول چهار سال گذشته در سوریه و به توسعه خشونت و تروریسم در منطقه وجهان منجر شده است.
 
انتظار آنها برای دستیابی به یک پیروزی فوری نظامی تنها موجب گسترش و ادامه بحران در سوریه شده است.

5- ترسیم مسیربرای پایان دادن به بحران سوریه ، نیازمند شناخت ریشه های بروز و ظهور این بحران و ادامه آن است.

بر این اساس، معتقدیم که هر شکلی از اشکال حل بحران سوریه باید بر اصول زیر استوار باشد:
الف) حل بحران سوریه تنها از طریق اراده و رای ملت سوریه ممکن است و هیچ یک از بازیگران خارجی حق ندارند به نام این ملت سخن بگویند.

ملت سوریه ، ملتی آزاد و مستقل است و به وصی و قیم نیازندارد زیرا زمان قیمومیت بر ملت ها گذشته است.

ب ) گام نخست در مسیر حل بحران سوریه، برقراری آتش بس فوری و پایان دادن به خونریزی، هماهنگی همه جانبه بین المللی برای مبارزه با تروریسم و افراط گرایی است و این گام شرایط را برای برداشتن گام های موازی بعدی هموار می کند.

ج ) بازیگران خارجی به جای تلاش برای مداخله و تحمیل دیکته های خود، باید ضمن رویارویی بدون پیش شرط علیه گروه های تروریستی تکفیری شناخته شده، به حکومت و مخالفان سوری کمک کنند تا فرآیند گفت وگوی سوری – سوری را شروع کنند و گام های نخستین را برای توافق سیاسی با هدف تحقق آشتی ملی و حرکت به سوی خروج از بحران کنونی با توسل به آرا و افکارعمومی ملت سوریه بردارند.

د ) همه بازیگران و شرکای در فرآیند پایان دادن به بحران سوریه، باید به سیاست های عقیم و بی تاثیرمبتنی برسوء استفاده از تروریسم ، تقسیم تروریسم به خوب و بد پایان دهند و همه انواع تروریسم را منفوربدانند.

بازیگرانی که پول هایی هنگفت هزینه و از گروه های تروریستی حمایت و با اقدامات و سیاست های خود سوریه، منطقه وجهان را وارد مرحله بی ثباتی و ناامنی کرده اند باید به این سیاست های خود در این زمینه پایان دهند.

اولویت کنونی این است که از خرید نفتی که داعش می فروشد، خودداری و از نقل و انتقال حواله های مالی به این گروه تروریستی جلوگیری کنند و مانع ورود تروریست های بیگانه و خارجی به منطقه شوند.

6- رویارویی یکپارچه و منسجم علیه تروریسم به موازات پیشرفت در فرآیند گفت وگو و توافق سیاسی سوری – سوری می تواند راه خروج از وضعیت بحرانی کنونی و پایان دادن به این تراژدی بزرگ و دردناک را هموار کند.

7- اگرچه در مبارزه موثر و دراز مدت با تروریسم نمی توان از اقدامات ضروری نظامی و امنیتی اجتناب کرد، اما این مبارزه به راهکارهای همه جانبه وعمیق اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی نیاز دارد.

اگر این راهکارها نادیده گرفته شوند و مورد اهتمام قرار نگیرند، راه حل های نظامی و حتی سیاسی موقتی وغیردایم خواهند بود.

8 - در این چارچوب، باید جلوی اسلام هراسی و اهانت به مقدسات اسلامی در غرب که زمینه به حاشیه راندن جوامع اسلامی را فراهم می کند، گرفته شود.

همزمان باید به ترویج مبانی و اصول فرهنگ و اندیشه تکفیری که برای آن مبالغ هنگفتی پول در سراسر جهان به نام دین اسلام هزینه می شود، خاتمه داده شود.

9- در کوتاه مدت و برای رسیدن به راه حل سیاسی، ضروری است که باید برای تامین نیازهای فوری پناهجویان در خارج و آوارگان در داخل سوریه اقدام کرد و این ضرورتی است که نمی توان آن را نادیده گرفت.