جنبش دانشجویی، مطالبات دانشجو

در این نوشتار سعی داریم به جایگاه و نقشی که دانشجویان در شرایط سیاسی عادی باید داشته باشند بپردازیم. همچنین توضیح خواهیم داد که برخلاف جنبش های دانشجویی که همواره درگیر مطالبات اجتماعی هستند و در شرایط بحرانی در جامعه شکل سازمانی به خود می گیرند؛ تشکل های دانشجویی در دنیای امروز و در کشورهای توسعه یافته ابتدا با بالا بردن کیفیت کارایی خود و اقدامات فعالانه در جهت رفع مشکلات صنفی حرکت می نمایند و با توانمند کردن قابلیت های جمعی وگروهی وکادر سازی برای آینده در مسیر پیشرفت و توسعه پایدار قدم بر می دارند.

جنبش دانشجویی

جنبش دانشجویی، عمل جمعی دانشجویان است که زیرمجموعه جنبش‌های اجتماعی محسوب می‌گردد. این نوع حرکت، با ویژگی‌های خاص خودش به عنوان موثرترین فعالیت‌ها جهت اعتراضات و ایجاد تحولات در زمینه‌های گوناگون در تاریخچه نه چندان بلند مدت خود ایفای نقش کرده است. این مجموعه ویژگی ها، جنبش دانشجویی را در بسیاری از کشورها به جنبشی رادیکال و پیشتاز (آوانگارد) بدل ساخته است که معمولا با فاصله ای جلوتر از دیگر جنبش های اجتماعی عمل می کند.

از تفاوت‌های جنبش دانشجویی با سایر گروه ها این است که درصدد ایجاد تحولات و یا اعمال فشار جهت کسب منافع خاص گروهی نیست و قدرت را نمی‌طلبد، بلکه در پی فضاسازی و فشار برای پیدایش تغییرات جهت حرکت بسوی منافع عمومی جامعه است.

در واقع جنبش دانشجویی همواره نقش آوانگارد و دما سنج تحولات اجتماعی در زمانی که جای خالی احزاب و طبقات اصلی جامعه احساس می شود را پر کرده است.

ویژگی های تحرکات دانشجویی در عصر حاضر

فارغ از طبقه اجتماعی و دیدگاه سیاسی، وجه اشتراک تمام دانشجویان را می توان در رابطه آنها در پیگیری و یادگیری علم و دانش دانست. از همین رو است که از دانشجویان به عنوان وجدان بیدار و آگاه جامعه یاد می کنند. در تمامی کشورهای توسعه یافته دانشجویان مشکلات عمده صنفی خود را از طریق نمایندگان منتخب در اتحادیه های دانشجویی پیگیری می نمایند، و در عرصه اجتماعی با حضور در تشکل های مدنی مطالبات خود را در خواست می نمایند. حضور پررنگ در حوزه عمومی جامعه یکی از وظایف شهروندان است. اما در ایران به دلیل عدم آگاهی، شاهد حضور کمرنگ مردم در عرصه های عمومی جامعه هستیم و همواره این دانشجویان بوده اند که به عنوان وجدان بیدار، بارجامعه را بر دوش کشیده اند. موضوعی که در اینجا حائز اهمیت است همین امر یعنی به دوش کشیدن بار جامعه و مطالبات سیاسی و اجتماعی طبقه متوسط می باشد که به دلیل عدم آگاهی عمومی، توسط دانشجویان مورد پیگیری قرار گرفته است.

دانشجو، قشری که خود را ازیاد برده است

به نظر می رسد زمان آن رسیده است که در ایران تشکل های دانشجویی و دانشجویان به جای توجه و تمرکز خود به مشکلات ملی، کمی هم به مشکلات صنفی خود بپردازند و از قدرت جریان سازی خود در راستای حل مشکلات صنفی و اجتماعی خود بهره بگیرند.

درگذر سال‌ها دانشجویان بنا بر شرایط جامعه ، مشکلات خود و جامعه دانشجویی را فراموش کرده‌اند و در حال حاضر نیز به‌نوعی با انسداد سیاسی مواجه شده‌اند. اما وقت آن است که این بار دانشجویان نقش پیشتازی خود را، برای خود ایفا کنند. در واقع دانشجویان در سطح ملی و به صورت گسترده با ایجاد و نهادینه کردن تشکل های صنفی دانشجویی باید بتوانند همانند دانشجویان بسیاری از کشورهای توسعه یافته در جهت بالا بردن امکانات رفاهی دانشگاه‌ها، مساعدسازی جهت ورود به بازار کار، حل معضل ازدواج و مسکن، بازسازی خوابگاه‌های دانشجویی و... مطالبات خود را پیگیری نمایند. امروزه در بسیاری از کشورهای توسعه یافته دانشجویان مطالبات خود را در غالب اتحادیه های دانشجویی منسجم تعقیب می کنند، شکل گیری این اتحادیه های دانشجویی در ایران نیز می تواند گامی به‌سوی توسعه پایدار کشور محسوب گردد و حقوق دانشجویان را در سراسر کشور به نحو یکسان تامین نماید.