تاثیر مصوبه کنگره ایالات‌متحده بر ایرانی-آمریکایی‌ها چیست؟

اعضای کنگره آمریکا، به قانونی رای داده‌اند که طی آن از این پس شهروندان کشورهایی که با ایالات متحده قرارداد لغو روادید داشته یا شهروندان دوملیتی این کشور در صورت سفر به ایران، سوریه، عراق و سودان، در ورود به خاک آمریکا با سخت‌گیری‌های جدی مواجه می‌شوند.

به‌گزارش اقتصادنیوز، نمایندگان سنای آمریکا روز جمعه لایحه بودجه یک تریلیون و 100 میلیارد دلاری این کشور را برای سال 2016 میلادی تصویب کردند که این لایحه در نهایت به امضای باراک اوباما رسید. در لایحه بودجه امسال، موارد بحث‌برانگیزی نیز در ارتباط با قانون نظارت‌های امنیت عمومی نیز لحاظ شده بود. در کلیات این قانون، ماده‌ای پیش‌بینی شده که ممکن است حقوق بسیاری از شهروندان آمریکایی برای سفر به برخی کشورها، نقض شود و آنها را به شهروندان درجه دو آمریکا تبدیل کند چراکه آنها در صورت سفر به کشورهایی که در این قانون از آنها نام برده شده، باید برای بازگشت به آمریکا یا سفر به این کشور، روادید اخذ کنند؛ حتی شهروندان کشورهایی که ایالات متحده با آنها لغو روادید دارد هم شامل این قانون خواهند شد.

به‌گزارش اینترسپت، برنامه لغو روادید، برای بیش از 25 سال، این امکان را به شهروندان 38 کشور جهان داده تا بدون نیاز به اخذ روادید بتوانند به ایالات متحده سفر کنند. این کشورها نیز در عوض، همین امکان را در اختیار شهروندان آمریکایی قرار می‌دهند. اما روز جمعه، نمایندگان کنگره آمریکا این قرارداد را به‌نوعی تغییر دادند. طبق قانون جدید، مردم یا شهروندان کشورهای تحت پوشش برنامه لغو روادید، درصورتی که تابعیت مضاعف ایرانی، عراقی، سودانی و سوری داشته یا از سال 2011 میلادی به بعد به این چهار کشور سفر کرده باشند، از این پس باید برای ورود به خاک ایالات متحده روادید اخذ کنند.

اما این قانون بدتر از چیزی است که به نظر می‌رسد زیرا دست کم درباره دو کشور از چهار کشور فوق، یعنی ایران و سوریه، افراد فارغ از آنکه در کجا متولد شده یا زندگی کنند، کافی است پدران‌شان ایرانی یا سوری باشند، در این صورت به آنها ملیت ایرانی یا سوری اطلاق می‌شود. بنابراین، احتمال آن وجود دارد که فردی که شهروند یکی از کشورهای عضو قرارداد لغو ویزا است، در همان کشور بزرگ شده و زندگی کرده باشد و حتی یک‌بار هم به سرزمین مادری خود سفر نکرده باشد، اما تنها به دلیل اینکه پدرش در ایران یا سوریه متولد شده، اجازه ورود به آمریکا را پیدا نکند.

البته ماجرا باز هم به اینجا ختم نمی‌شود بلکه به احتمال بسیار، کشورهای هم‌پیمان آمریکا در قرارداد لغو روادید، نظیر اعضای اتحادیه اروپا نیز ناچارند محدودیت‌های مشابهی را علیه برخی شهروندان آمریکایی اعمال کنند و این بدان معناست که بسیاری از شهروندان دو ملیتی آمریکایی نظیر ایرانی-آمریکایی‌ها و سوری-آمریکایی‌ها و سایر دارندگان شهروندی آمریکایی، شاهد خواهند بود که توانایی سفر آزادانه آنها، به دلیل دوملیتی بودن، به شدت تحلیل خواهد رفت. به همین نسبت، چنین محدودیت‌هایی شامل حال امدادگران، روزنامه‌نگاران و خبرنگاران، یا سایر آمریکایی‌هایی که از سال 2011 میلادی به‌بعد از ایران یا سه کشور دیگر بازدید کرده‌اند، خواهد شد و آنها را به شهروند درجه دو آمریکا بدل خواهد کرد.

این مساله باعث شده تا سفیر اتحادیه اروپا در نامه‌ای سرگشاده به مقامات ایالات متحده نسبت به این قانون اعتراض کند چراکه تا تصویب این طرح می‌تواند باعث اقدامات دو جانبه قانونی علیه شهروندان آمریکایی شود و این محدودیت‌ها باعث خواهد شد شهروندان دو ملیتی در هنگام سفر از نظر طبقه شهروندی در درجه پایین‌تری قرار بگیرند.

قانون جدید همچنین با واکنش گروه‌های حقوق بشری در ایالات متحده نظیر اتحادیه آزادی حقوق شهروندی آمریکا روبرو شده است. آنها اوایل ماه جاری در نامه‌ای سرگشاده به مجلس نمایندگان آمریکا این تغییر قوانین را خودسرانه، تبعیض‌آمیز و ضد آمریکایی دانسته چراکه نمی‌توان فردی را به صرفا به جهت ملیت، نژاد و قومیت مجازات کرد. به‌رغم این مخالفت‌های صریح، لایحه فوق با 407 رای موافق در برابر تنها 19 رای مخالف در مجلس نمایندگان آمریکا تصویب شد.

جمال عبدی، سخنگوی شورای ملی ایرانیان آمریکایی معتقد است این قانون در نهایت دیگر کشورها نیز را وادار می‌کند تا ایرانیان دارای اقامت آمریکایی از دسترسی به حق سفر آزاد محروم شوند.

وی افزود: هدف قرار دادن افرادی که تابعیت دوگانه دارند تبعیض‌آمیز و غیرعادلانه است زیرا تابعیت دوگانه چیزی نیست که آنها انتخاب کرده باشند. طبق این قانون اگر شما شهروند اروپایی با ملیت ایرانی باشید یا پدر شما شهروند ایران باشد بدون اخذ روادید نمی‌توانید به ایالات متحده سفر کنید. همان‌طور که اتحادیه اروپا نیز اعلام کرده، این قانون اقدامات متقابلی را نیز به همراه خواهد داشت؛ در نتیجه بر گذرنامه ایرانی- آمریکایی‌ها تاثیر گذاشته و با آنها با عنوان شهروند درجه دو برخورد خواهد شد و آنها را در طبقه درجه دو شهروندی قرار می‌دهد.

طبق قانون جدید یک شهروند صاحب کسب و کار اروپایی یا ژاپنی که برای استفاده از مزایای رفع تحریم‌های اخیر به ایران سفر می‌کند با محدودیت ورود بدون روادید به آمریکا مواجه می‌شود. محدودیتی که به میزان قابل توجهی آنها را از تبادل تجاری با ایران باز می‌دارد. این درحالی است که طبق توافق هسته‌ای و برجام، اعمال هرگونه سیاستی که عادی‌سازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران را تضعیف می‌کند، ممنوع است.

33 عضو دموکرات کنگره، هفته گذشته در نامه‌ای سرگشاده از محدودیت‌های جدید برنامه لغو روادید انتقاد کردند. آنها در این نامه تاکید کرده‌اند که این محدودیت‌ها، صرفا به دلیل اینکه این شهروندان دارای دو ملیت هستند، دچار تبعیض جدی می‌شوند. با افرادی که وارد ایالات متحده می‌شوند باید به عنوان یک انسان برخورد شود نه بر اساس این که والدین‌شان اهل کجا هستند. در پایان، این اعتراضات برای متوقف ساختن تصویب این قانون کافی نبود.