«پلیس راهنمایی و رانندگی»، 32 گردشگر را ابتدای نائین متوقف کرد و به آنها اجازه ورود به شهر را نداد، تنها به این جرم که زن و مرد کنار هم در اتوبوس نشسته بودند.

این اتفاق کمی بعد از صدور دستور دادگستری اصفهان برای برخورد با تورهای مختلط «کویر مرنجاب» رخ داد. در حالی که قرار بود این محدودیت تنها شامل مرنجاب شود، اما به نظر می‌رسد گستره‌ی آن تا شعاع 267 کیلومتری و شهر نایین کشیده شد، با این تفاوت که این‌بار پلیس راهنمایی و رانندگی به جای نیروی انتظامی خود را موظف دانست وارد عمل شود.

جریان 32 مسافری که پس از 6 ساعت معطلی در سرمای صبحگاهی واپسین روزهای آذرماه در بیرون شهر نایین از سفر بازماندند را «کریم شادفر»، مدیر دفتر خدمات مسافرتی مسؤول این تور برای خبرنگار گردشگری ایسنا این‌طور روایت می‌کند: شب پنجشنبه، 19 آذرماه، اتوبوسی با 32 گردشگر که بیشتر آن‌ها خانواده و متاهل بودند از تهران راهی اصفهان شد، قرار بود تور دو روزه‌ای در کویر ورزنه اجرا شود. اتوبوس سه ایستگاه پلیس راه را در قم، کاشان و اردستان پشت سر گذاشت تا حوالی ساعت 5 صبح به پلیس راه نایین رسید. وقتی راننده برای کنترل مدارک به پاسگاه مراجعه کرد، پلیس به آن اتوبوس و مسافران‌اش اجازه ورود به شهر را نداد و آن‌ها را به اتهام «اختلاط» متوقف کرد.

وی سپس این سوال‌ها را مطرح کرد که آیا برخورد با تورهای مختلط جزو وظایف پلیس راهنمایی و رانندگی است؟ اگر در شرح وظایف این پلیس چنین دستوری آمده، چرا سه ایستگاه قبلی پلیس راه به وظیفه خود عمل نکردند؟! اگر مختلط نشستن زن و مرد ایراد دارد، چرا جلوی اتوبوس‌های بین راهی گرفته نمی‌شود؟ چرا بلیط صندلی‌های هواپیما بدون توجه به جنسیت مسافران شماره‌ می‌شود؟

او در ادامه گفت: مدارک راهنمای این تور، اتوبوس و راننده‌ی آن هیچ نقصی نداشت، پلیس راهنمایی و رانندگی نایین هم این موضوع را تایید می‌کند. پلیس جز مختلط نشستن مسافرانی که 80 درصدشان نسبت خانوادگی داشتند، نتوانسته بود به این تور ایراد دیگری وارد کند. راهنما حتی به خاطر همزمانی تور با شب رحلت پیامبر (ص) اجازه پخش موسیقی در اتوبوس را نداده بود، اما با همه‌ی این‌ها پلیس راهنمایی و رانندگی نایین مدارک راننده را گرفت و اتوبوس را به همراه مسافران‌اش در دمای منفی دو درجه صبح متوقف کرد تا پلیس امنیت اخلاقی نایین از راه برسد.

شادفر افزود: ماموران پلیس امنیت اخلاقی قرار بود ساعت 8 در محل حضور داشته باشند که بعد از سه ساعت تاخیر رسیدند و بعضی مسافران را بازجویی کردند، پس از جست‌وجوی چند کوله‌پشتی، مورد غیراخلاقی را به این تور وارد ندانستند. با این حال به راهنما اعلام شد این تور به دلیل مختلط بودن و انجام این سفر در ایام سوگواری، اجازه ورود به شهر نایین را ندارد.

وی ادامه داد: مسافران تا ساعت یک بعدازظهر درگیر بازجویی بودند، حتی فرصت نشده بود صبحانه بخورند، پلیس به سختی و با وساطت یکی از تورگردانان نایین "موقتا" اجازه داد آن‌ها برای صرف نهار وارد محدوده شهر نایین شوند. به راهنمای تور هم گفتند؛ اگر اجازه عبور بدهند در کویر ورزنه به حکم دادستان اصفهان با این تور برخورد خواهد شد و ممکن است مسافران آن، مثل دو تور دیگر دستگیر شوند.

مجری این تور، رفتار برخی ماموران پلیس را با این مسافران توهین‌آمیز دانست و گفت: برخی ماموران حتی نماز خواندن مسافران این تور را مورد تمسخر قرار دادند، چون باور نمی‌کردند شخصی که هنگام رحلت و شهادت سفر می‌کند، اهل نماز خواندن باشد!

شادفر درباه این تور که سرانجام با مداخله پلیس امنیت اخلاقی ناکام ماند، گفت: ما خسارت این تور را کامل به مسافران پرداخت کردیم که البته معتقدم این ضرر را می‌توان جبران کرد، ولی دیگر تحمل رفتارهای توهین‌آمیز با گردشگران را نداریم.

وی که پس از این اتفاق نامه‌ی سرگشاده‌ای را برای عذرخواهی از مسافران‌اش که تحت تاثیر چنین برخوردهای سلیقه‌ای دچار آسیب روحی شده‌اند، منتشر کرده است، به خبرنگار ایسنا گفت: سال گذشته پلیس نایین یک اتوبوس حامل گردشگران آمریکایی را 4 ساعت متوقف کرد، چون راننده یک ربع با تاخیر کارت ساعت زده بود. معلوم نیست ما تا چه زمانی قرار است شاهد چنین برخوردهای سلیقه‌ای و رفتارهای ملوک‌الطوایفی باشیم.

شادفر بیان کرد: اگر به زعم عده‌ای گردشگری جرم است، آن را در مصادیق جرم تعریف کنند تا تکلیف برای ما روشن شود. اگر پلیس بخشنامه‌ای برای برخورد با تورهای مختلط دارد، دست‌کم آن را به مجریان تور و یا تصمیم‌سازان این حوزه نشان دهد تا ما هم با حدود قوانین آشنا شویم. اگر هم چنین بخشنامه‌ای وجود ندارد نباید این انتظار را داشته باشیم که پلیس از گردشگرانی که هیچ ناهنجاری را سبب نشده‌اند و توهینی نکرده‌اند، عذرخواهی کند؟

وی گفت: در طول یک دهه فعالیتم به عنوان مجری تور در آژانسی که از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مجوز گرفته بارها و بارها در مناطقی مختلف کشور با برخوردهایی از این دست مواجه شده‌ام که به دُمل چرکین تبدیل شده و امروز سر باز کرده است. ما تمام راه‌های قانونی را رفتیم، اما به نتیجه نرسیدیم.

وی اضافه کرد: سراغ بخشنامه و دستوری را که درباره ممنوعیت اجرای تور مختلط صادر شده را از پلیس گرفته‌ایم، اما به جواب مشخصی نرسیده‌ایم. بیش از 20 نامه به اداره میراث فرهنگی و گردشگری تهران نوشته‌ام که به نیروی انتظامی ارجاع دادند. از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز پیگیر شدیم که هیچ جوابی نداند. بعد از تغییر دولت و برخوردهای منطقی آقایان سلطانی‌فر و رحمانی‌موحد با موضوع گردشگری به حل مشکلات امیدوار شده بودیم، اما باز هم اتفاقی نیافتاد.

او ادامه داد: در جلسه‌ مشترک آژانس‌دارها از معاون گردشگری پرسیدیم که آیا اجرای تورهای مختلط ممنوع است که ایشان این موضوع را رد کردند، البته متذکر هم شدند ما (آژانس‌ها و راهنمایان تور) حق نداریم از نیروی انتظامی درخواست کنیم بخشنامه‌شان را نشان دهند. پس ما باید چه کار کنیم اگر اجرای تور مختلط ممنوع نیست، چرا جلوی این تورها را می‌گیرند، اگر هست چرا بخشنامه و دستورالعمل مشخصی ارائه نمی‌شود که ما تکلیف خود را بدانیم؟!

شادفر همچنین به جسله‌ی دو سال پیش این سازمان با وزیر اطلاعات اشاره کرد و افزود: مشکل تورهای داخلی و برخوردهای سلیقه‌ای را با وزیر مطرح کردیم که ایشان گفتند مساله از طریق وزارت کشور و نیروی انتظامی پیگیری شود که از آن زمان تا به حال نه تنها این مشکل حل نشده، بلکه بیشتر هم شده است.

در بخشی از نامه‌ی سرگشاده‌ی این مدیر دفتر خدمات مسافرتی که بیشترین تمرکز آن بر اجرای تورهای داخلی و طبیعت است، آمده: «خسته‌ایم از ناسازگاری سازمان‌های مربوط و نامربوط! خسته‌ایم از ارگان‌هایی که براحتی و هر زمان که خواسته‌اند قانون تصویب کرده‌اند و هر زمان خواسته‌اند آن را لغو کرده‌اند و هر زمان خواسته‌اند گردشگران را مجرم خطاب کرده‌اند!... کجای دنیا با گردشگر مثل مجرم برخورد می‌کنند؟...چرا باید در یک منطقه از این مملکت مسؤولان از ورود گردشگر استقبال کنند و در منطقه دیگر، گردشگر را در بازداشتگاه به جرم گردشگری نگه دارند!... شاید ما اشتباه کرده‌ایم...»