پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : جذب حدود ۴۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری جدید، افزایش دو برابری ظرفیت تولید و انتقال گاز و در نهایت امضای قراردادهای جدید صادرات، سه برنامه کلیدی صنعت گاز ایران در پسا تحریم است.
به گزارش انتخاب، افزایش سهم ایران در تجارت جهانی گاز یکی از سیاست‌های کلان صنعت گاز در دوران پساتحریم بوده و با امضای قراردادهای جدید صادرات گاز با اولویت کشورهای همسایه و حوزه خلیج فارس، در اختیار گرفتن سهمی ۸ تا ۱۰ درصدی از تجارت جهانی گاز در دستور کار قرار گرفته است.
بر این اساس همزمان با تدوین سیاست‌های کلان صادرات گاز کشور، طرح‌های مختلفی به منظور افزایش ظرفیت پالایش و انتقال گاز طبیعی با طراحی و احداث پالایشگاه‌ها و خطوط لوله جدید انتقال گاز تعریف و پیش بینی می‌شود با لغو رسمی تحریم‌ها و امضای قراردادهای جدید با سرمایه گذاران داخلی و خارجی، عملیات اجرایی این پروژه ها آغاز شود.
تا پیش از پیروزی انقلاب وسعت شبکه انتقال گاز طبیعی در کشور حدود دو هزار و ۹۰۰ کیلومتر بوده که در طول سه دهه گذشته تاکنون وسعت شبکه انتقال گاز طبیعی کشور به بیش از ۳۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر افزایش یافته است.
علاوه بر این تعداد تاسیسات تقویت فشار گاز کشور از هشت ایستگاه پیش از پیروزی انقلاب در شرایط فعلی به ۷۶ تاسیسات تقویت فشار گاز افزایش یافته که با در اختیار داشتن این شبکه هم اکنون ظرفیت انتقال گاز طبیعی ایران به حدود ۷۰۰ میلیون مترمکعب در روز افزایش یافته است.
با این وجود، ساخت حدود ۳۴ هزار کیلومتر خطوط لوله جدید انتقال گاز و افزایش حدود دو برابری ظرفیت انتقال گاز طبیعی کشور به حدود یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب در روز از مهمترین برنامه های توسعه صنعت گاز کشور است که پیش بینی می شود با ساخت این حجم گسترده از خطوط لوله جدید، جمهوری اسلامی ایران پس از کشورهایی همچون روسیه و آمریکا بزرگترین شبکه انتقال گاز جهان را در اختیار داشته باشد.
ظرفیت تولید و انتقال گاز ۲ برابر می‌شود
از این رو هم اکنون مراحل مطالعاتی، ساخت و بهره برداری ۵ خط لوله اصلی انتقال گاز شامل تکمیل قطعات باقیمانده خط لوله ششم سراسری، تکمیل قطعات باقیمانده خط لوله هفتم سراسری، مناقصه و انتخاب سرمایه گذاران خطوط لوله اصلی سراسری در برنامه توسعه شرکت گاز گنجانده شده است.
در کنار ساخت خطوط لوله جدید انتقال گاز، در آستانه پنجاهمین سال آغاز فعالیت‌ها در صنعت گاز، طراحی، ساخت، نصب و بهره برداری از ۶۴ تاسیسات جدید تقویت فشار گاز از دیگر برنامه‌های توسعه‌ای به شمار می‌رود به طوری‌که همزمان با افزایش ظرفیت تولید گاز در بخش بالادستی صنعت نفت نفت به یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب، با اجرای یک برنامه جدید توسعه، ظرفیت پالایش گاز کشور هم به یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب و پایداری و ظرفیت انتقال گاز کشور به حدود دو برابر افزایش خواهد یافت.
به عبارت دیگر با ساخت و بهره برداری از خطوط لوله و تاسیسات تقویت فشار گاز در ایران، زیرساخت‌های امضای قراردادهای صادرات گاز کشور به کشورهای منطقه خاورمیانه و حتی سایر کشورهای آسیایی و اروپایی در بلندمدت فراهم می شود.
بر اساس برآوردهای انجام گرفته به منظور افزایش دو برابری ظرفیت انتقال و پالایش گاز طبیعی به حدود ۴۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری جدید نیاز است که قرار است بخشی از این سرمایه گذاری با مشارکت و تامین منابع مالی شرکت‌های بخش خصوصی و بین‌المللی تامین شود.
رونمایی از مشتریان جدید گاز ایران
هر چند جمهوری اسلامی ایران با در اختیار داشتن بیش از ۳۴ تریلیون مترمکعب، بزرگترین دارنده ذخایر گاز جهان است اما سهم ایران در تجارت جهانی گاز شامل واردات، صادرات، سوآپ و ترانزیت این حامل انرژی پاک به کمتر از یک درصد می رسد و از این رو مذاکرات امضای قراردادهای جدید مبادلات گازی با کشورهای همسایه و منطقه خاورمیانه در دوران پسا تحریم آغاز شده است.
در شرایط فعلی ایران قراردادهایی را به منظور صادرات، واردات و سوآپ گاز با کشورهای ترکیه، ارمنستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان و نخجوان در دست اجرا دارد و از سال آینده اولین قرارداد صادرات گاز به عراق از مسیر بغداد عملیاتی خواهد شد.
علاوه بر این، ایران قراردادهایی به منظور صادرات گاز به عراق از مسیر بصره امضا کرده ضمن آنکه مذاکرات با پاکستان، عمان، کویت، افغانستان و کشورهای آسیایی و اروپایی به منظور امضای قراردادهای صادرات گاز از مسیر خط لوله و یا ال. ان. جی در حال انجام است.
به اعتقاد کارشناسان اقتصاد انرژی، هم اکنون ایران از مزیت های متعددی برای حضور در بازار جهانی گاز برخوردار است که در کنار حجم بالای ذخایر قابل برداشت گاز طبیعی، وجود شبکه بزرگ انتقال و پالایش گاز، نزدیکی به بازارهای بزرگ مصرف، امکان ترانزیت گاز به ترکیه، کشورهای اروپایی و حاشیه جنوبی خلیج فارس، امکان سوآپ گاز به کشورهای همجوار را هم می توان از دیگر مزیت های توسعه تجارت گاز نام برد.
در مجموع با فراهم شدن زیرساخت‌ها در بخش‌های مختلف، پس از گذشت پنجاه سال از عمر صنعت گاز پیش بینی می‌شود سهم ایران در تجارت جهانی گاز در طول سال‌های پیش روی با افزایش روبرو شود و ایران بتواند با کشورهای بزرگ دارنده گازخیز جهان همچون روسیه و قطر در تجارت گاز رقابت جدیدی را آغاز کند.
