پیام اوباما به عربستان: با مسئولیت خودت ریسک کن!

ایسنا نوشت: موضع کلی دولت آمریکا در مورد مناقشه ایران و عربستان باعث شده کارشناسان در مورد اینکه کاخ سفید واقعا طرف چه کسی را در این مناقشه گرفته گمانه زنی کنند.

"عربستان سعودی روز یکشنبه گذشته روابط دیپلماتیک خود با ایران را بعد از حمله به سفارتش در تهران قطع کرد. در عین حال وزارت امور خارجه آمریکا یک روز پیش از این اقدام از اعدام شیخ نمر توسط عربستان انتقاد کرد. این وزارتخانه نسبت به بدتر شدن تلاش‌های فرقه‌ای در اثر اقدام‌های ریاض ابراز نگرانی کرد و روز دوشنبه در بیانیه‌ای از دستگیر شدن عاملان حمله به سفارت عربستان توسط ایران خبر داد. این نشان می‌دهد که دولت آمریکا اعتنایی به صحبت‌های عربستان مبنی بر دست داشتن دولت ایران در حمله به سفارتش در تهران ندارد."

پایگاه خبری بیزینس اینسایدر در تحلیلی درباره پیام‌های دولت آمریکا به عربستان در پی افزایش تنش این کشور با ایران نوشت: جان کربی،‌ سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در روز دوشنبه با گفتن اینکه ایران معترضان حمله کننده به سفارت عربستان را دستگیر کرده ادعای عربستان مبنی بر اینکه دولت ایران در حمله به سفارت این کشور دست داشته را زیر سوال برد.

این اظهارنظر و موضع کلی دولت آمریکا در مورد مناقشه اخیر ایران و عربستان باعث شده است که کارشناسان در مورد اینکه کاخ سفید واقعا طرف چه کسی را در این مناقشه گرفته گمانه زنی کنند.

تونی بادران، کارشناس خاورمیانه در بنیان دفاع از دموکراسی‌ها اظهار کرد: معتقد است دولت اوباما با عدم ابراز حمایت از عربستان به عنوان همپیمانش در این مناقشه و همچنین جلوه دادن آن به عنوان یک جنگ مذهبی میان شیعه و سنی، یک سابقه بسیار خطرناک به وجود آورد.

جاش ارنست، دبیر مطبوعاتی کاخ سفید روز دوشنبه گفت: این درگیری در چارچوب خصوصیات فرقه‌ای به پیش می‌رود.

وی افزود: آمریکا از قبل نگرانی‌های مستقیم خود را به مقام‌های عربستان درباره تبعات مخرب بالقوه عمل به اعدام شیخ نمر گوشزد کرده بود.

ارنست خاطرنشان کرد: متاسفانه نگرانی‌هایی که ما به عربستانی‌ها ابراز کردیم باعث تسریع تبعاتی شد که ما درباره آنها نگران بودیم.

با این حال بادران خاطرنشان کرد: این لفاظی‌ها تنها باعث تقویت استدلال‌های ایران مبنی بر اینکه اعدام شیخ نمر یک تحریک عمدی از سوی عربستان علیه ایران و همپیمانان شیعه آن بوده، خواهد شد و در مقابل این پیام را می‌دهند که ایران نماینده مشروع مسلمانان شیعه در منطقه است.

وی تاکید کرد: کاخ سفید بنابراین در حال فرستادن پیامی جدید به عربستان است و به آنها می‌گوید با مسئولیت خودتان خطر کنید.

بادران اظهار داشت: این پیام همزمان با دورنمای دولت اوباما برای نظم جدید خاورمیانه که در آن ایران قرار است نقشی محوری و نه البته رهبری کننده، ایفا کند، ابراز می‌شود.

بادران معتقد است این دورنما برگرفته از تمایل اوباما برای حفظ توافق هسته‌ای با ایران است که قرار است نقش ستون فقرات سیاست خارجی وی را در پایان ریاست جمهوری‌اش داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه عربستان برای مدتی طولانی همپیمان مهم آمریکا در منطقه بوده، ادامه داد: حمله به دیپلمات‌های عربستانی در واقع حمله به نظم آمریکا در خاورمیانه است.

بادران گفت: آمریکا با عدم دفاع از نظم سابق عملا به ایران اجازه داده که این نظم را بشکند.

آرون دیوید میلر، مذاکره کننده سابق خاورمیانه که معاون رئیس اندیشکده بین‌المللی وودرو ویلسون است در مصاحبه با بلومبرگ همین اظهارنظر را مطرح کرد.

میلر گفت: ایرانی‌ها میراث اوباما را در دستان خود نگه داشته‌اند.

وی که برای بیش از دو دهه برای وزارت امور خارجه آمریکا کار کرده اظهار داشت: ما تحت فشار قرار داریم تا یک رابطه کارآمد با ایرانی‌ها را حفظ کنیم.

دیگر تحلیل‌گران اظهارنظر کردند که افزایش نفوذ ایران در منطقه باعث شده که عربستانی که هرچه بیشتر منزوی می‌شود برای مقابله با ایران و همپیمانانش تحت فشار قرار بگیرد و این تصمیم ریاض برای اعدام شیخ نمر را توضیح می‌دهد.

شرکت ارزیابی ریسک سیاسی موسوم به گروه اوراسیا در تحلیل 2016 خود درباره ریسک‌های پیش روی جهان اظهار داشت: منبع اصلی نگرانی‌های عربستان، ایران است. اقتصاد ایران که به زودی از تحریم‌ها آزاد خواهد شد تقویت خواهد شد و دولت این کشور پول بیشتری خواهد داشت تا در حمایت از مشتریان منطقه‌ای صرف کند.

با این حال بادران اظهار داشت: اینکه دولت آمریکا رابطه کارآمد خود با ایران را حفظ کند کلید موفقیت رویکرد به اشتباه هدایت شده آمریکا در قبال سوریه است؛ رویکردی که همزمان می‌خواهد نقش آمریکا در منطقه را به حداقل برساند و در عین حال ایران را به عنوان یک بازیگر مشروع در آینده کشور سوریه تایید کند.

این سیاست پیش از هر زمان در ماه نوامبر هنگامی که مقام‌های روسیه با رضایت آمریکا، ایران را برای شرکت در مذاکرات صلح سوریه برای نخستین بار از زمان آغاز جنگ این کشور در شهر وین دعوت کردند، ابراز شد.

بادران در آن زمان گفت: این دعوت در واقع در راستای تلقی طولانی مدت اوباما مبنی بر اینکه سوریه حوزه نفوذ ایران است و همچنین تمایل اوباما برای مشروع کردن ایران به عنوان یک مخاطب منطقه‌ای برای آمریکا بوده است.

وی ادامه داد: در حقیقت کل نکته توافق با ایران همین است؛ اینکه یک شراکت منطقه‌ای کلی‌تر با ایرانی‌ها ایجاد شود.

چند روز پیش یک اقدام دیگر از جانب دولت آمریکا به این تلقی دامن زد. دولت آمریکا در ابتدا به کنگره اطلاع داده بود که ایران را به دلیل نقض قطعنامه سازمان ملل با آزمایش موشک‌های بالستیک تحریم خواهد کرد اما خیلی زود از این تحریم‌ها عقب نشینی کرد و این پیام را داد که باید چیزی بسیار بزرگتر از مناقشه میان ایران و عربستان به وجود بیاید تا روابط جدیدی که ایجاد آن هشت سال زمان برد از مسیر منحرف شود.

در انتها باید به نظری که از سوی معاون رئیس اجرای اندیشکده بروکینگز در روز دوشنبه به روزنامه نیویورک تایمز گفته شد، اشاره کرد.

وی گفته بود: ما مدت‌هاست که با عربستانی‌ها موضع یکسانی نداریم.