۴ میلیارد تومان سود نصیب دلال‌ها/ضرر ۳۰۰ میلیونی یک ناشر

 در چندمین روز از شروع امحای بیش از 100 تن کتاب تخصصی پزشکی که توسط انتشارات تیمورزاده منتشر شده است، چهار خاور با ظرفیت 5 تا 10 تن آماده‌ی بار زدن کتاب‌هایی هستند که راهی سرنوشت غم‌انگیز تبدیل شدن به دستمال کاغذی یا کارتن شیرینی و سیگار می‌شوند.

به گزارش «انتخاب»؛ بوی کاغذ و دیدن ستون‌های متعدد از کتاب‌ آن‌هم کتاب‌هایی با جلد شومیز معمولا باید احساس خوبی را در بیننده بیدار کند، اما این‌بار مشاهده‌ی ردیف‌های منظم کتاب روی هم چیده شده در سوله‌ای نزدیک به قرچک ورامین به هیچ‌وجه نشانی از خبرهای خوب برای حوزه‌ی کتاب ندارد.

در چندمین روز از شروع امحاء؛ بیش از 100 تن کتابِ تخصصی پزشکی منتشر شده توسط انتشارات تیمورزاده؛ توسط چهار خاور با ظریف 5 تا 10 تن بار زده شده تا راهی سرنوشت غم‌انگیز تبدیل شدن به دستمال کاغذی یا کارتن شیرینی و سیگار شوند.

کتاب‌هایی تخصصی که عمدتا چاپ سال‌های 2007 تا 2011 هستند و ظاهرا به دلیل انتشار نوبت چاپ‌های جدید در سال‌های 2014 و 2015 دیگر در رفرنس وزارت علوم برای رشته‌های پزشکی جایی ندارند. گویا به همین دلیل هم وزارت بهداشت پاسخ مناسبی به نامه‌ی مسئولان انتشارات تیمورزاده مبنی بر خرید این کتاب‌ها با هزینه‌ای ناچیز ـ جلدی 1000تومان ـ و اهدای آن‌ها به مراکز دانشگاهی پزشکی و مراکز بهداشت مناطق محروم نداده است.

 البته دانشجویان پزشکی تاکید می‌کنند باتوجه با بالا بودن کتب مرجع و تخصصی این رشته که معمولا 800-700 هزار تومان و حتی 1 تا 2 میلیون قیمت دارند؛ استفاده از رفرنس‌های چاپ سال‌های قدیم که چندان فرقی هم در نوبت‌ چاپ‌های جدید آنها دیده نمی‌شود، امکان‌پذیر است. یک دانشجوی پزشکی (داروشناسی) که در محل حاضر است می‌گوید: اگر بچه‌های دانشگاه از چنین اتفاقی باخبر شوند قطعا خود را به اینجا می‌رسانند و از همین کتاب‌ها برای تحصیل استفاده می‌کنند. رفرنس‌های چاپ جدید تنها حدود 10 تا 15 صفحه اضافه‌تر دارند که می‌توانند از راه‌هایی مثل کپی گرفتن یا اسکن کردن از روی چاپ‌‌های 2014 و  2015 تامین شوند.

انبار‌دار سوله که یکی از همکاران انتشارات تیمورزاده نیز هست؛ درباره‌ی انتقادهایی که بعداز انتشار خبر امحای کتاب‌ها نسبت به تیراژ یا نحوه‌ی مدیریت چاپ کتاب‌ها مطرح شده، تصریح می‌کند: این کتاب‌ها عمدتا در تیراژ‌های 3000 تا 5000 تایی چاپ ‌شده‌اند که واقعا تیراژ بالایی به حساب نمی‌آید. مگر می‌شود تیراژ را از این هم پایین‌تر آورد؟ پایین آوردن تیراژ یعنی بالا رفتن قیمت پشت جلد کتاب. یعنی اگر کتاب با تیراژ 5000تایی، سیصد تا چهارصد هزار تومان هزینه برای خریدار دارد در صورت کاهش تیراژ؛ این هزینه حتی به 800-700هزار تومان هم می‌رسد.

گویا امحای کتاب مسئله‌ی جدیدی برای ناشران تخصصی و آموزشی نیست و اخیرا مد شده که علاوه بر امحای مواد مخدر، مشروبات الکلی یا سی‌دی‌های غیرمجاز،  باید امحای کالای دیگری چون کتاب را هم در فهرست اقلام  امحاء‌شدنی قرار بگیرد. در حقیقت، ناشران به ویژه ناشران دانشگاهی (حتی قلمچی، نوردانش، گاج و ...) هم هر دو-سه سال یک‌بار به دلیل بالا رفتن هزینه‌های انبارداری و نگهداری؛ نسبت به امحای کتاب‌های خود اقدام می‌کنند و ناشران کودک‌ونوجوان و دیگر حوزه‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند.

البته این امحاء آن‌قدرها هم جلوی ضرر ناشر (باتوجه به جلوگیری از افزایش هزینه‌های انبارداری) را نمی‌گیرد، چراکه آنها مجبور می‌شوند کتاب‌هایی که کیلویی 8000 تومان برای تولید آن هزینه کرده‌اند را نهایتا با قیمت خمیر شده یا کیلویی 670 تا 700 تومان بفروشند. یعنی در این مورد خاص؛ امحای 100تن کتاب انتشارات تیمورزاده و آثاری که چاپ و انتشار آن‌ها جمعا 300 تا  400 میلیون خرج روی دست ناشر گذاشته؛ در بهترین شرایط 40-30 برگشت سرمایه برای ناشر به دنبال دارد.

انتشارات تیمورزاده برای جلوگیری از هدرفتِ این سرمایه‌ی فکری و معنوی مدت‌ها تلاش کرده تا موافقت وزارت بهداشت را برای اهدای کتاب‌ها با نازل‌ترین قیمت به دست آورد که با عدم همکاری وزارت بهداشت مواجه شده است. گویا در پایان داستان امحای کتاب‌ها؛ گرچه دستِ دانشجویان مناطقِ محروم و مراکز بهداشتی سراسر کشور به این کتاب‌ها نمی‌رسد اما دست‌کم دلال‌ها از این داستان تلخ بی‌نصیب نمانده و روی هر کیلو از کتاب‌‌ها 30 تا 40 هزار تومان سود به جیب می‌زنند.