پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : محمدرضا عرب دربارهی هیات انتخاب جشنوارهی فیلم فجر و روند انتخاب فیلمهای اول، نامهای را خطاب به حجت الله ایوبی نوشت.
این کارگردان و تهیهکننده که با فیلم «پری دریایی» متقاضی جشنوارهی فیلم فجر بوده است،در این نامه که نسخهای از آن را در اختیار بخش سینمایی ایسنا گذاشته است، خطاب به رییس سازمان سینمایی آورده است: «احتراما نخست لازم میدانم به عنوان یک سینماگر به رسم ادب از حسن انتخابتان در مورد اعضای محترم هیئت انتخاب سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر که دو نفرشان از اصحاب رسانه نوشتاری و دیداری هستند و طبعا پاسخگوی انتقادات خواهند بود و نیز عدم مداخله جنابعالی و دبیر محترم جشنواره در کارهیئت مذکور ، تشکر نمایم.
جناب آقای دکتر ایوبی اگر اعضای هیات محترم انتخاب سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر در برنامههای زنده تلویزیونی اینقدر درباره عملکرد خودشان توضیح نمیداند و دفاع نمیکردند، اینجانب بنا را بر سکوت و نظاره اوضاع و احوال گذاشته بودم به گونهای که برخی دوستان به طعنه میگفتند: مصلحت اندیش شدهای! اما اکنون ضروری میدانم برای ثبت در تاریخ سینمای ایران، طبق فرمایش جنابعالی که صدای آهسته را بهتر و بیشترمیشنوید، مطالبی را با صدای بسیار آهسته به عرض برسانم.
همانگونه که مستحضرید طی سالهای 1394 و1393 صد و یازده پروانه ساخت فیلم اول صادر شده است که تقریبا نیمی از آنها در شرایط بسیار بد اقتصادی کشور به تولید رسیده است. بر اساس اعلام دبیرخانه سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر سی و چهار فیلم اول سینمایی فرم پر کردهاند و سی فیلم اول سینمایی به دبیرخانه جشنواره رسیده است.جا دارد به جنابعالی و همکارانتان در بنیاد سینمایی فارابی که از تعداد زیادی از این فیلمها حمایت کردهاید، آنهم بقول شما در ماه رمضان سینمای ایران، دست مریزاد بگوئیم.
اما سوال این است که با وصف این زحمات و کمکها چرا باید از میان فیلم های اول سینمایی رسیده به جشنواره یازده فیلم انتخاب شود؟ عدد یازده از کجا آمده و چه تناسبی بین پروانه ساختهای صادر شده که حداقل بیست جلسه شورای پروانه ساخت در سال 94 برای آن اختصاص داده شده و آثار تولید شده و مورد حمایت بنیاد سینمایی فارابی وجود دارد؟ در کجای جهان یک سازمان برای فیلم اول سینمایی مجوز صادر میکند، مورد حمایت قرار می دهد و در جشنواره همان سازمان از گردونه مسابقه و نمایش جشنواره حذف می شود؟ اصلا چرا وقت گرانبهای هیئت محترم انتخاب صرف دیدن این سی فیلم اول شده است ؟ پس فیلمهای اول سینمایی که شروع کار کارگردانان های جدید در سینمای حرفهای است،کجا باید به نمایش در آید؟ آن هم فیلمهایی که در زیر مجموعه تحت مدیریت خودتان مجوز گرفته و یا مورد حمایت معنوی و مشارکت مالی بنیاد سینمایی فارابی قرار گرفته است !
این واقعیت که ظرفیت نمایش در جشنواره محدود است را نمیتوان منکر شد ، اما بهتر نبود بجای حذف فیلمهای اول سینمایی و فی الواقع حذف پنجاه و هفت نفر( نوزده کارگردان، نوزده تهیه کننده، نوزده سرمایه گذار) فکری به حال فیلمهای بخش مستند، هنر و تجربه ( بخش عمده فیلم هاپروانه ویدیوئی دارد) که جشنوارههای مستقلی به نام سینما حقیقت و یاس دارد می نمودید؟ (لازم به ذکر است که اینجانب خود از طرفداران سینمای مستند، هنر و تجربه هستم و به جایگاه ارزشمند این نوع فیلم ها واقفم )
جناب آقای دکتر ایوبی اعم از اینکه مدیر عامل محترم بنیاد سینمایی فارابی و مدیرانش انتخاب قطعی و مورد علاقه شما باشند یا نباشند، این شیوه برخورد با فیلمهای اول سینمایی، کار و تلاش یکساله آنان را زیر سوال می برد. پرسش این است که اگر میشود با یک پروانه ساخت ویدئویی تهیه کننده و کارگردان سینما شد و در بخش هنر و تجربه جشنواره فیلم فجر حضور داشت، پس چرا برای فیلمهای اول سینمایی این همه هزینه های مادی و معنوی از بیت المال شود؟ آیا وقت آن نرسیده که از مدیریت آزمون و خطا چشم پوشی کنید؟ در این مدیریت آزمون و خطا و یا بهتر بگویم مدیریت مشاورهای که مدیران پی در پی در فاصلهای کوتاه عوض می شوند، سینما و سینماگران آسیب دیده و خواهند دید.
به استحضار میرساند اینجانب بنا بر دینی که در تکریم ارزشهای دوران دفاع مقدس از طریق هنر سینما همواره بر عهده خود میدانستم، با انگیزه شخصی اقدام به تهیه کنندگی فیلم سینمایی " پری دریایی" نمودم که موضوع آن حول شخصیت یک رزمنده غواص بازمانده دوران دفاع مقدس می چرخد که با رانت خواران نفتی مبارزه میکند. او امروز مدافع محیط زیست خلیج فارس در مقابل نفوذ یک پیمانکار خارجی است . فکر میکنم این فیلم در راستای اهداف دولت تدبیر و امید به معنی مبارزه با فساد و رانت خواری است. فیلمی که حافظ منافع ملی و ارزشهای دفاع مقدس است. اینجانب با توجه به نقش منحصر به فرد غواصان دریادل در طول هشت سال دفاع مقدس از سال 1390 شروع به تحقیق و نگارش فیلمنامه در این مورد نمودم. سرانجام با تلاشی چهارساله و در شرایط مالی سخت بدون کمک وحمایت هیچ سازمان ونهاد نظامی و انتظامی فیلم ساخته و تکمیل شد. از آنجایی که اتمام فیلم مصادف با رجعت پیکر 175 شهید غواص دریادل شد به پاس احترام این شهیدان گرانقدر و مادران ارجمندشان فیلم به آنان تقدیم شد.
جنابعالی مستحضرید که قرارداد مشارکت تولید این فیلم با بنیاد سینمایی فارابی در روزهای آخر مدیریت مدیر عامل وقت بنیاد جناب آقای جعفری جلوه منعقد گردید در زمان تولید این فیلم بنیاد که با سرپرست محترم وقت اداره میشد، نتوانست به تعهدات مالی خودش عمل کند و بناچار برای اینکه فیلم متوقف نشود تمام تعهدات به عهده اینجانب بود و همین امر باعث افزایش هزینه ها و روند طولانی تولید شد. شایان ذکر است که پس از منصوب شدن مدیرعامل جدید جناب آقای تابش به همت ایشان و خزانه دار محترم جناب آقای پیماندار و معاون محترم فرهنگی جناب آقای احمدیان این تعهدات انجام شد که جای تشکر دارد.
جناب آقای دکتر ایوبی جنابعالی دیپلمات فرهنگی برجستهای هستید و با ادبیات حذف و تک صدایی بیگانهاید و بهتر از هرکسی از حقوق شهروندی و جامعه چند صدایی مطلع هستید و نیک می دانید اگر در یک جامعه حتی اگر یک مخالف وجود داشته باشد باید صدایش را شنید. متاسفانه هیئت محترم انتخاب سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر با حضور سه سینماگر و چهار مدیر دولتی تمام سلایق سینماگران ایران را در بر نمی گیرد و نمایندگی نمیکند. برغم پرهیز جنابعالی و دبیر محترم جشنواره در دخالت در کار هیئت محترم انتخاب این بخش مدیریت نشده است. به دلیل سابقه طولانی که اینجانب در هیئت انتخاب و داوری فیلم در داخل و خارج از کشور دارم، معتقدم که فیلمها با سلایق شخصی انتخاب شده اند. در صورتی که نمی توان با محصول یکساله سینمای ایران و سرمایه های مادی و معنوی آن با دیدگاه و سلایق شخصی برخورد کرد. کار هیئت انتخاب، انتخاب گونههای مختلف فیلم برای جشنواره است نه اینکه چهار فیلم محصول یک سازمان را برای ساکت نمودن یک طیف وسلیقه انتخاب کند. از سوی دیگر به گفته دو تن از اعضای محترم هیئت انتخاب، هشتاد درصد فیلمهای انتخابی آثار اجتماعی و تلخ اند.
کار به آنجایی می رسد که یکی از اعضای محترم هیئت انتخاب در برنامه زنده تلویزیونی از عضو محترم دیگر هیئت انتخاب، گواهی میگیرد بر مسلمانی عضو محترم هیئت انتخاب و مجری برنامه، که شما شهادت بدهید که این فیلمهایی که ما انتخاب کردیم اجتماعی و تلخ هستند ولی سیاه نمایی و سیاسی نیستند! و ایشان هم این مطلب را تایید میفرمایند.
این چه هیات انتخابی است که برای تایید کارخودشان نیاز به شهادتین دارد؟ عضو محترم دیگر هیات انتخاب در برنامه زنده شبکه خبر می گوید من حاضر به مناظره نیستم و اولین بار است که در هیات انتخاب حضور دارم ؟ ولی به گونهای سخن می گوید که این هیات محترم انتخاب از هر گونه اشتباه و خطا مبرا است ؟ اگر هیات محترم انتخاب در مورد فیلم یا فیلمهایی اشتباه کرده باشد تاوان این خطا و اشتباه را چه کسی باید پس بدهد؟
جناب آقای دکتر ایوبی متاسفانه اینجانب تجربه تلخ اشتباه هیات محترم انتخاب را در همین جشنواره فیلم فجر با اولین ساخته ام( آخرین ملکه زمین ) دارم و تاوان گزافی بابت آن پرداخت کردم یعنی هدر رفتن چهار سال از عمرم هرچند که آن فیلم در داخل و خارج از کشور جوایز بسیارزیادی برای سینمای ایران به ارمغان آورد و درگوشه و کنار اعضائ محترم هیات انتخاب آن دوره جشنواره فیلم فجر اذعان به اشتباه خود کردند و حتی دبیر محترم سعی به جبران داشتند ولی هنوز بعد از سالها جراحت آن اشتباه روح و روانم را می آزارد.
باور دارم که شما هم اعتقاد دارید به غیر از انبیا و اولیا تمامی انسانها جایزالخطا هستند. هر کسی درزندگی شخصی مرتکب اشتباه و خطا شود تاوان آن را خودش پس خواهد داد ولی گاهی انسان در مسند قضاوت مینشیند که کار بسیار سخت و دشواری است و اشتباه در آن باعث خواهدشد تا دیگران تاوان آن را پرداخت کند که در آموزه های دینی ما به این اشتباه می گویند حق الناس.
جناب آقای دکتر ایوبی جنابعالی را انسانی متعهد میدانم و نگرانی بابت پروانه نمایش و ساخت ندارم تمام آنچه که نوشتم و امیدورم شما بخوانید از خلوص و صدق نیت است ولا غیر، من دنبال در خواستی از جنابعالی بابت نمایش این فیلم در هیچکدام از بخشهای جشنواره نیستم. شاید اهداف برگزار کنندگان جشنواره با مضامین این فیلم همسو نباشد. ولی باورکنید نمایش فیلم اول سینمایی که توسط جوانان فیلمساز ساخته شده اند در جشنواره فیلم فجر می تواند روح تازهای به کالبد نجیب و نحیف سینمایی ایران بدمد و شعار عملی المپیاد فیلمسازی و مدرسه ملی سینما و حمایت از جوانان فیلمساز می تواند در نمایش فیلم کارگردانان اول سینمای ایران تجلی پیدا کند. برای جنابعالی و همکارانتان دربرگزاری هرچه باشکوه تر سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر آرزو توفیق دارم.»