«نمایشگاه کتاب» سرانجام رفتنی شد

با اعلام رسمی مکان برگزاری بیست‌ونهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی کشور قرار است از مرکز شهر خارج و در «شهر آفتاب» برپا شود.

به گزارش ایسنا، محمدباقر قالیباف، شهردار تهران، روز دوشنبه 28 دی‌ماه در مراسم افتتاحیه نمایشگاه «یاد یار مهربان» در باغ کتاب گفت، با توافق انجام‌شده اولیه بین شهرداری و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مقرر شده نمایشگاه کتاب در «شهر آفتاب» (در زمینی به مساحت 160 هکتار در مجاورت مرقد امام خمینی (ره) و به فاصله اندکی از فرودگاه امام خمینی (ره) در مسیر اتوبان تهران - قم) برگزار شود. این جمله شهردار تهران به معنی آن است که پس از 9 دوره برپایی نمایشگاه کتاب تهران در مصلای امام خمینی (ره)، و اما و اگرهایی که از روز نخست جابه‌جایی مکان نمایشگاه مطرح شد، از سال آینده این نمایشگاه در جای دیگری غیر از مصلا برگزار خواهد شد. البته معرفی رسمی شهر آفتاب برای میزبانی نمایشگاه کتاب به نظر کمی ناگهانی است بخصوص که پیش‌تر شهردار در حضور وزیر ارشاد «باغ کتاب» (واقع در تپه‌های عباس‌آباد) را برای برپایی نمایشگاه کتاب آینده معرفی کرده بود. هرچند از چندی پیش بحث‌هایی مبنی بر کم بودن فضای آن برای میزبانی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مطرح شد.

نمایشگاه کتاب تهران که تا سال 1385 در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‎المللی تهران برگزار می‌شد 19 دوره از برپایی خود را میهمان این مکان بود؛ اما در سال 1386 در زمانی که محمدحسین صفارهرندی بر صندلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تکیه داشت و محسن پرویز معاون فرهنگی این وزارت‌خانه بود، نمایشگاه کتاب از این مکان کوچ کرد و به مصلای امام خمینی (ره) منتقل شد.

با کوچ نمایشگاه کتاب به مصلا و برپایی 9 دوره نمایشگاه در آن، این محل همواره محل چالش بود و هر دوره انتقادهای زیادی به آن می‌شد تا این‌که محمدباقر قالیباف شهردار تهران در مراسم اختتامیه بیست و هشتمین دوره نمایشگاه کتاب در اردیبهشت امسال درباره محل دائمی نمایشگاه کتاب تهران گفت: در سال‌های گذشته ما با مسئولان دولتی جلساتی برای تعیین تکلیف محل دائمی برگزاری نمایشگاه کتاب تهران داشتیم و بنا بود دولت در این زمینه تدبیری بیندیشد که دیگر از آن خبری نشد. اما امروز من این خبر را می‌دهم که نمایشگاه بین‌المللی در شهر آفتاب با یک شرایط بسیار خوب آماده شده و در شرف افتتاح است.

او افزود: اساس شهر آفتاب با نگاه به برگزاری نمایشگاه کتاب در آن ساخته شده و برای ساخت آن تا به حال 700 میلیارد تومان هزینه شده است.

شهردار تهران سپس به ساخت باغ کتاب تهران در مساحت 60هزار مترمربع به صورت ساختمانی مسقف اشاره کرد و گفت: باغ کتاب با فضای بازی که در اختیار دارد در مجموع حدود 130 هزار مترمربع فضای مسقف و باز دارد که مناسب کاربری فرهنگی ساخته شده است و در حال حاضر در طول سال نمایشگاه دائمی و فصلی کتاب در آن‌جا برگزار می‌شود. من از آقای دکتر جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در همین‌جا می‌خواهم که به هم قول بدهیم سال آینده نمایشگاه کتاب در باغ کتاب واقع در تپه‌های عباس‌آباد برگزار شود.

در همین مراسم علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز با اشاره به سخنان شهردار تهران که ابراز امیدواری کرد سال آینده نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در باغ کتاب واقع در تپه‌های عباس‌آباد برگزار شود و گفت: ما این بشارت آقای قالیباف درباره برگزاری نمایشگاه کتاب سال آینده را جدی می‌گیریم چون مصلا واقعا جای برگزاری نمایشگاه کتاب نیست و امیدواریم سال آینده بتوانیم این نمایشگاه را در فضای مناسبی در منطقه عباس‌آباد برگزار کنیم، همچنین در دوره‌های بعد با همکاری شهرداری و وزارت صنعت و معدن زمینه آماده کردن شهر آفتاب به عنوان یک نمایشگاه بین‌المللی آبرومند برای کشور فراهم شود.

او تیرماه امسال نیز در بازدید از نمایشگاه قرآن در مصلا با اشاره به ضرورت ایجاد سازه‌های جدید برای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران گفت: شهردار تهران قول آماده‌سازی 130 هزار متر مربع از باغ کتاب و باغ موزه را به ما داده‌اند. بنابراین سال آینده علاوه بر نمایشگاه قرآن، بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران نیز به این مکان منتقل می‌شود.

با وجود این گفته‌ها، در طول چند ماه گذشته برخی از مسئولان درباره انتقال نمایشگاه کتاب تهران به باغ کتاب، پایین بودن متراژ باغ کتاب را مانعی برای برپایی نمایشگاه در این مکان دانستند تا این‌که امروز بالاخره شهردار تهران «شهر آفتاب» را رسما مکان برپایی نمایشگاه کتاب تهران معرفی و یکی از دلیل این نقل مکان را آلودگی هوا عنوان کرد؛ محلی که پیش‌تر مدیرعامل سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران نیز از آن به عنوان مکان برپایی نمایشگاه کتاب تهران نام برده بود.

در عین حال از جمله دلایل مخالفت برخی با انتقال نمایشگاه کتاب به شهر آفتاب، دور بودن آن و ترس از کم شدن تعداد بازدیدکنندگان از نمایشگاه کتاب است. هرچند در مقابل، دسترسی با مترو و در عین حال دسترسی آسان برای مسافران شهرهای دیگر،‌ از موارد مورد اشاره طرفداران این مکان است.

با این حال به نظر می‌رسد کار انتقال نمایشگاه کتاب تهران از مصلا جدی‌ است و ناشران و مخاطبان نمایشگاه کتاب امسال باید در مکانی تازه و دور از شهر بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی کشور را رقم بزنند، هرچند تا زمان برپایی نمایشگاه در اردیبهشت‌ماه فقط حدود سه ماه زمان باقی مانده است.